دستاوردهای اقتصاد ایران در شاخص جهانی کارآفرینی

دستاوردهای اقتصاد ایران در شاخص جهانی کارآفرینی   گروه اقتصاد کلان – شاخص جهانی کارآفرینی(GEI) به عنوان یکی از شاخص‌های مهم برای میزان ارزیابی اقتصادکلان در کشورهای جهان است که سالانه از سوی «مؤسسه کارآفرینی و توسعه جهانی» یا «GEDI» و پس از بررسی و سنجش چندین پارامتر منتشر می‌شود. در واقع شاخص جهانی کارآفرینی […]

دستاوردهای اقتصاد ایران در شاخص جهانی کارآفرینی

 

گروه اقتصاد کلان – شاخص جهانی کارآفرینی(GEI) به عنوان یکی از شاخص‌های مهم برای میزان ارزیابی اقتصادکلان در کشورهای جهان است که سالانه از سوی «مؤسسه کارآفرینی و توسعه جهانی» یا «GEDI» و پس از بررسی و سنجش چندین پارامتر منتشر می‌شود. در واقع شاخص جهانی کارآفرینی برای به تصویر کشیدن اکوسیستم‌های کارآفرینانه طراحی ‌شده است و این شاخص نه یک شمارش ساده خروجی‌‌ها مانند تعداد بنگاه‌های ثبت‌ شده جدید است و نه یک محک‌زنی براساس سیاست‌گذاری‌ها است. این شاخص ویژگی‌هایی از کارآفرینی را مدنظر قرار می‌دهد که بهره‌وری را بهبود می‌بخشند. ویژگی‌هایی از قبیل نوآوری، گسترش بازار، رشد محور بودن و بینش بین‌المللی داشتن.

اهداف

به‌طورکلی اهداف برنامه پژوهشی دیده‌بان جهانی کارآفرینی عبارتند از:

• سنجش و ارزیابی سطح فعالیت کارآفرینانه میان کشورهای عضو،

• کشف رابطه نظام‌مند میان کارآفرینی و رشد اقتصاد ملی،

• شناسایی عواملی مؤثر در توسعه کارآفرینی

افزایش ۱۳ رتبه‌ای ایران در شاخص کارآفرینی

دفتر توسعه کارآفرینی و بهره‌وری نیروی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، گزارش شاخص جهانی کارآفرینی در سال ۲۰۱۸ را منتشر کرده است که براساس آمار منتشر شده از شاخص جهانی کارآفرینی، رتبه‌ کارآفرینی ایران در سال ۲۰۱۸ با افزایش ۱۳ رتبه‌ای در میان ۱۳۷ کشور جهان به ۷۲ رسیده است. گزارش منتشر شده نشان می‌دهد رتبه‌ کارآفرینی ایران در منطقه منا به ۱۱ رسیده است که در مقایسه با سال قبل، ۳ رتبه بهبود یافته است. براساس این گزارش، دستیابی به رشد و رونق اقتصادی در شرایط رقابتی عصر حاضر، بدون ایجاد محیط مساعد برای ظهور و رشد کسب‌وکارهای کارآفرینانه و نوآور امکان‌پذیر نیست. کارآفرینی موتور رشد اقتصادی است که بدون آن رشد بهره‌وری و خلق مشاغل جدید بسیار دشوار خواهد بود. مطالعات درباره کشور‌ها نشان می‌دهد که آموزش افراد و فرهنگسازی و ایجاد وجهه مناسب برای کارآفرینان در جامعه کافی نبوده بلکه بروز کارآفرینی نیازمند محیطی مساعد نیز هست. این یعنی، کارآفرینی پدیده‌ای فرابخشی و چندوجهی است به ‌نحوی‌ که از یکسو متأثر از همه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است و از سوی دیگر بر تمام این ابعاد تأثیرگذار است. ازاین‌رو توسعه کارآفرینی در گرو توجه به موضوعات مختلف از زوایا و جنبه‌های متعددی است.

شاخص جهانی کارآفرینی (GEI) که همه ساله از سوی مؤسسه جهانی توسعه کارآفرینی (GEDI) منتشر می‌شود و تصویری از تغییرات اکوسیستم کارآفرینی کشور‌ها ارایه می‌دهد، نماگری است که سلامت اکوسیستم کارآفرینی در یک کشور را از طریق تعاملات پویا و نهادینه ‌شده بین گرایش‌، توانایی‌ و اشتیاق کارآفرینی، هم در سطح فردی و هم در سطح نهادی مورد ارزیابی قرار می‌دهد. فرض ‌بنیادی در تهیه این شاخص این است که کارآفرینی هر چند ماهیت رفتاری و فردی دارد اما تقریباً در صورتی امکان بروز می‌یابد که محیط به فرد اجازه بروز آن را بدهد. به‌عنوان ‌مثال اگر نیروی انسانی تحصیلکرده و دارای مهارت لازم برای به‌ کارگیری در کسب ‌و کار مبتنی بر فرصت در جامعه به وفور وجود داشته باشد اما شرایط محیطی و نهادی جامعه به شکلی باشد که افراد نتوانند ریسک شروع کسب و کار را بپذیرند، کارآفرینی توسعه نخواهد یافت. به عبارتی پویایی کارآفرینی در هر کشور علاوه بر خصلت‌‌ها و ویژگی‌های افراد جامعه، در گرو محیط نهادی نیز است.

در عصر حاضر، پژوهشگران حوزه سیاست‌گذاری کارآفرینی معتقدند کشور‌ها با تعداد زیادی کارآفرین (به معنای کسب‌وکار جدید یا خوداشتغالی) نمی‌توانند به رشد و توسعه اقتصادی دست یابند بلکه نیازمند اکوسیستم کارآفرینی متناسب هستند تا بتوانند به این مهم برسند. هر اکوسیستمی شامل تعدادی زیرسیستم به هم وابسته است که با هم در تعامل هستند، بر یکدیگر اثرگذارند و در جهت برآوردن هدفی با یکدیگر تعامل می‌کنند. در اکوسیستم کارآفرینی وجود ذی‌نفعان و همکاری متقابل آنها با یکدیگر سبب ایجاد شرایط مناسب برای فعالیت‌های کارآفرینانه و توسعه کسب و کارهای جدید می‌شود. منظور از ذی‌نفع هر نهادی است که به‌طور بالفعل یا بالقوه حامی و مشوق کارآفرینی است. ارگان‌های دولتی، دانشگاه‌ها، انجمن‌های کسب و کار، تشکل‌های بخش خصوصی، سرمایه‌گذاران، بانک‌ها، کارآفرینان، مراکز رشد، مراکز شتاب‌دهنده، رهبران اجتماعی، مراکز تحقیقاتی، نمایندگان نیروی کار، وکلا از ذی‌نفعان اکوسیستم کارآفرینانه به ‌شمار می‌آیند.

ایران جزو ۱۰ کشور پیشرو کارآفرینی در سال ۲۰۱۸

براساس این گزارش اگرچه ایران همچنان رتبه پایینی در شاخص جهانی کارآفرینی دارد ولی با صعود ۱۳ پله‌ای خود توانست اکوسیستم کارآفرینی خود را نسبت به سال قبل ارتقا داده و از لحاظ بهبود اکوسیستم کارآفرینی جزو ۱۰ کشور برتر دنیا قرار بگیرد که جایگاهی بالاتر از کشورهایی چون ایتالیا، لهستان، کانادا، ایرلند و کره جنوبی است. ایران در هر ۱۴ شاخص مربوط به اکوسیستم کارآفرینی بهبود نسبی داشته است. مهارت‌های استارت‌آپی و راه‌اندازی کسب‌وکار بیش‌ترین امتیاز و پذیرش ریسک کم‌ترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. ایران در بین کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا هم توانسته با ۳ پله صعود در جایگاه یازدهم قرار بگیرد.

تشریح ویژگی‌های روش‌شناسانه متمایز GEI

ویژگی‌های روش‌شناسانه متمایز GEI برای شناسایی ویژگی‌های متمایز اکوسیستم‌های کارآفرینی طراحی شده‌اند و از این رو، سیاست‌های مؤثر برای این اکوسیستم‌ها را تسهیل می‌کنند که پویایی اکوسیستم کارآفرینی را با محتواسازی اطلاعات انفرادی با اطلاعاتی که وضعیت چارچوب کارآفرینی یک کشور را توضیح می‌دهد، در نظر می‌گیرد. این روش از ۱۴ شاخص بااهمیت استراتژیک، نگرش، توانایی‌‌ها و آرمان‌های کارآفرینی استفاده می‌کند که به ۳ زیر شاخص تقسیم می‌شوند. مهم این است که از الگوریتمی استفاده می‌کند تا هم تولید همزمان خروجی سیستم را از طریق تعاملات متقابل انجام دهد و هم شناسایی عوامل تنگنا را که عملکرد اکوسیستم را حفظ می‌کنند، تسهیل می‌کند. هر ستون GEI به عنوان ترکیبی از داده‌ها و داده‌های فردی اندازه‌گیری می‌شود که شرایط چارچوب مربوط به‌کارآفرینی را توصیف می‌کنند. به عنوان مثال، مهارت‌های راه‌اندازی کسب و کار نشان می‌دهد که آیا افراد بالغ فکر می‌کنند که مهارت‌های لازم برای شروع یک سرمایه‌گذاری جدید را دارند که با توجه به میزان تحصیلات عالی در کشور محاسبه می‌شود. این چارچوب متغیر استفاده می‌شود، زیرا سطح تحصیلات بالا در کشورهای با کیفیت آموزش کارآفرینی بالاتر است. به عنوان مثال، شبکه سازی، ترکیبی از چندین فرد از جمعیت بالغ هستند که کسب و کارهای جدید را شروع کرده‌اند، که با توجه به گستردگی استفاده از اینترنت در کشور، محاسبه می‌شود. این اندازه‌گیری به این دلیل استفاده می‌شود که اینترنت به گسترش فرصت‌های شبکه کمک می‌کند.