ایران قربانی آلودگی‌های نفتی کشورهای حاشیه خزر جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان خزر باعث شده سالانه گردشگران فراوانی از سواحل شمالی ایران بازدید کنند اما متأسفانه این اکوسیستم زیبا و دریای نیلگون امروزه حال و روز خوشی ندارد و درگیر بحران و معضل پسماند، فاضلاب و آلودگی نفتی است. به گزارش سیناپرس، دریای خزر هم‌اکنون […]
ایران قربانی آلودگی‌های نفتی کشورهای حاشیه خزر
جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فراوان خزر باعث شده سالانه گردشگران فراوانی از سواحل شمالی ایران بازدید کنند اما متأسفانه این اکوسیستم زیبا و دریای نیلگون امروزه حال و روز خوشی ندارد و درگیر بحران و معضل پسماند، فاضلاب و آلودگی نفتی است.
به گزارش سیناپرس، دریای خزر هم‌اکنون به عنوان بزرگ‌ترین پهنه آبی محصور در خشکی با نام دریاچه دریافت کننده آلودگی از کشورهای اطراف خود معروف شده که ایران نیز نقش عمده و به‌سزایی در این آلودگی‌ها ایفا می‌کند. بیش‌ترین آلودگی دریای خزر مربوط به آلودگی نفتی است که از فعالیت‌های نفتی ۴ کشور دیگر حاصل می‌شود و بعد از آن سهم سموم کشاورزی دومین رتبه را در تولید آلودگی دارد اما سهم ایران نسبت به کشورهای همسایه دریای خزر در ایجاد آلودگی میکروبی بیش‌تر است؛ چون تعداد جمعیت ساحل‌نشین ایران بیش‌تر از سایر کشورهاست، همچنین سهم سرانه به ازای فرد نسبت به سایر کشور‌ها کم‌تر است، اما وقتی میزان آلودگی در جمعیت ضرب می‌شود از سایر کشور‌ها پیشی می‌گیریم.
به گفته عطا شاکری، متخصص ژئوشیمی زیست‌محیطی، براساس اعلام کنوانسیون دریای خزر سالانه دو میلیون و ۲۰۰ تن آلودگی شهری و صنعتی از ۵ کشور عضو این کنوانسیون وارد دریای خزر می‌شود که روسیه با ۸۳ درصد بالا‌ترین سهم را در آلودگی دارد. ایران، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
وی با بیان این‌که بیش‌ترین آلودگی از جانب ایران مربوط به سموم است، گفت: در بدن ماهی‌های سواحل ایران هنوز د.ت.ت و جیوه یافت می‌شود.
سهم ایران در آلودگی دریای خزر ۱۲ درصد است
براساس آمار مسؤولان محیط‌زیست، سهم ایران در آلودگی دریای خزر ۱۲ درصد و بیش‌ترین سهم در آلودگی‌های این دریای بسته مربوط به جمهوری آذربایجان و روسیه بوده که این آلودگی‌ها شامل آلودگی‌های نفتی، خانگی، صنعتی و کشاورزی است.
هر چند ایران نقش زیادی در آلودگی دریای خزر دارد اما نقش کشورهای همسایه در این آلودگی‌ها به ویژه آلودگی‌های نفتی بسیار تأثیر‌گذار است به‌گونه‌ای که طبق اطلاعات مندرج در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس؛ دریای خزر به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه دنیا دریافت‌کننده آلودگی‌های بسیار زیادی از ۵ کشور اطراف بوده و به ویژه با گسترش برداشت نفت از این پهنه آبی مشکلات آن روز به روز در حال افزایش است. هم‌اکنون بسیاری از چاه‌های نفت آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان در دریا و دور از ساحل قرار داشته و به دلیل حرکت و جهت جریان‌های آب در سواحل جنوبی دریای‌خزر رسوبات بستر در بخش سواحل‌جنوبی دریای خزر تجمع‌دهنده مقادیر بالایی از هیدروکربن‌های حاصل هستند.
تحقیقات انجام شده روی رسوبات سطحی سواحل جنوب غربی دریای خزر بیانگر آن است که منشأ اصلی این ترکیبات با احتمال زیاد مربوط به آلودگی نفتی آذربایجان بوده و میزان هیدروکربن‌ها و آروماتیک این ترکیبات در دریای خزر در سطح پایینی نسبت به استانداردهای جهانی است اما بالاتر از سواحل ترکمنستان و قزاقستان است؛ البته سواحل استان مازندران و گلستان کم‌تر تحت تأثیر آلاینده‌های نفتی وارده از کشور آذربایجان قرار می‌گیرند.
به عبارت دیگر، ایران قربانی آلودگی‌های نفتی کشورهای همسایه دریای خزر بوده و از مهم‌ترین آلودگی‌های این پهنه آبی می‌توان به نیترات و فسفات و هیدروکربن‌ها اشاره کرد. از این رو با توجه به روند افزایشی پساب‌های صنعتی و فاضلاب شهری و همچنین افزایش میزان نیترات در سواحل این دریا اقدام‌های فوری را می‌طلبد.
تخلیه زباله‌های عفونی بیمارستان‌ها؛ بزرگ‌ترین فاجعه زیست‌محیطی
هر چند آلودگی‌های نفتی، فاضلاب‌های خانگی و صنعتی این اکوسیستم زیبا را تهدید می‌کند اما متأسفانه تخلیه زباله‌های عفونی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به رودهای منتهی به دریای‌خزر و سواحل آن فاجعه‌ای بزرگ و جنایتی نابخشودنی را رقم زده است. روزانه ۶ هزار تن پسماند خانگی، صنعتی و بیمارستانی در استان‌های شمالی تولید و به صورت غیربهداشتی دفع و شیرابه‌های حاصل از آنها بعد از تجزیه، آب‌های سطحی، زیرزمینی و دریای خزر را آلوده می‌کند. متأسفانه هم‌اکنون برخی مراکز درمانی مجهز به سیستم‌های پیشرفته امحای زباله بیمارستانی نیستند و به صورت جدی نیاز است وزارت بهداشت نسبت به تأمین سیستم‌های پیشرفته امحای زباله بیمارستانی در تمامی مراکز درمانی اقدام کند زیرا شیرابه‌های حاصل از دفع غیراصولی این زباله‌ها سلامت مردم و حیات دریای خزر را تهدید می‌کند.
۲۵ درصد شناگاه‌های سواحل شمالی آلوده است
همچنین ورود پسماند صنعتی و شیرابه‌های ناشی از زباله‌های انباشتی در حاشیه رودخانه‌های مازندران به نحوی است که حدود ۲۵ درصد از شناگاه‌های نوار ساحلی دریای‌خزر در حاشیه رودخانه‌ها به عنوان مناطق شنا ممنوع اعلام شده است. به تازگی سازمان حفاظت محیط‌زیست، استفاده از پرچم‌های آبی و زرد را برای مشخص شدن مناطق سالم و آلوده ساحلی در خزر به عنوان یکی از راهکارهای جلوگیری از استفاده مردم از نقاط آلوده دریا در نظر گرفته است.
هشدار نسبت به انقراض نسل فوک خزر
آلودگی دریای خزر نه تنها سلامت انسان‌ها بلکه نسل آبزیان به ویژه فوک خزر را نیز در معرض انقراض و تهدید قرارداده است. همچنین هر ساله هزاران قلاده از فوک خزر که یکی از کوچک‌ترین اعضای خانواده فوک‌ها به شمار می‌رود به دست شکارچیان کشته شده و صد‌ها قلاده دیگر در تور ماهیگیران گرفتار و از سویی آلودگی روزافزون دریای خزر نیز نسل این گونه در معرض انقراض را در معرض تهدید قرارداده است.
دپوی آب‌های آلوده و شوری آب ایران بیش‌تر است
میثم آرایی درونکلا، مدیر مؤسسه بین‌المللی مطالعات دریای خزر با بیان این‌که گردش آب و دپوی آب‌های آلوده در سمت ایران بیش‌تر از سایر بخش‌های خزر است، اظهارکرد: به ویژه در سمت استان گلستان، دریای خزر در آن قسمتی که نزدیک به مرزهای ایران است، زیستگاه گونه‌ها و تعداد بیش‌تری از ماهیان و جانداران خزری است.
وجود جلبک در دریای خزر؛ نشانه افزایش آلودگی
حسن فضلی، معاون تحقیقاتی پژوهشکده اکولوژی دریای خزر شکوفایی جلبک‌ها در سواحل خزری را نشانه افزایش آلودگی این دریاچه دانست و گفت: به‌طور یقین با این وضعیت، شرایط اکوسیستمی و زیست‌محیطی دریای خزر نامساعدتر شده است.
وی یکی از علت‌های افزایش جلبک در دریای خزر را افزایش دما اعلام کرد و افزود: صد البته وقتی مواد مغذی در اثر افزایش آلودگی‌ها زیاد شود، رشد توده‌ای جلبک‌ها بیش از اندازه خواهد شد.
پلاستیک ۷ درصد زباله‌های خزر را تشکیل می‌دهد
به گفته بهروز ابطحی، رییس پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، از ٦ هزار و ٦٠٠ تن زباله‌ای که روزانه در سواحل دریای خزر جمع‌آوری می‌شود، ٧ درصد را پلاستیک تشکیل می‌دهد.
وی افزود: امروزه حجم زیاد پلاستیک در دریا‌ها و اقیانوس‌ها به معضلی برای این حوضه‌های آبی تبدیل شده است. از ۱٫۷ میلیون تن تولید پلاستیک در سال ١٩٥٠ به ٢٧٨ میلیون تن در سال ٢٠١٢ رسیدیم که جای تأمل دارد.
وی ادامه داد: در ایران بیش از دو میلیون تن پلاستیک تولید می‌شود که بخش زیادی از آن وارد دریا‌ها و اقیانوس‌ها می‌شود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.