غرش ببر مازندران کی شنیده می‌شود آخرین غرش‌های ببر خزری حدود نیم قرن پیش در جنگل‌های مازندران شنیده شد و بعد از آن سکوتی غم‌آلود از نبود این گربه‌سان باشکوه بر جان جنگل‌های شمال حاکم شد؛ اما گویا سازمان محیط‌زیست قصد دارد در قالب طرحی امکان‌سنجی احیای این گربه‌سان منقرض شده را مورد بررسی قرار […]
غرش ببر مازندران کی شنیده می‌شود
آخرین غرش‌های ببر خزری حدود نیم قرن پیش در جنگل‌های مازندران شنیده شد و بعد از آن سکوتی غم‌آلود از نبود این گربه‌سان باشکوه بر جان جنگل‌های شمال حاکم شد؛ اما گویا سازمان محیط‌زیست قصد دارد در قالب طرحی امکان‌سنجی احیای این گربه‌سان منقرض شده را مورد بررسی قرار دهد.
به گزارش ایرنا، زمانی ایران به ویژه جنگل‌های مازندران محل تاخت و تاز و قلمرو گربه‌سانی عظیم‌الجثه به نام ببر خزری بود؛ اما اکنون بیش از نیم قرن است که دیگر نه خبری از قامت استوار و نه صدای رعد گونه این حیوان باشکوه به گوش می‌رسد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد آخرین ببر در ایران در سال ۱۳۳۲ در منطقه‌ای که اکنون پارک ملی گلستان نامیده می‌شود، شکار شد ولی گزارش دیگری از مشاهده ببر در سال ۱۳۳۸ در همین منطقه خبر می‌دهد؛ اما در هر صورت اکنون دیگر ببر مازندران در ایران وجود ندارد.
در اوایل دهه ۱۳۵۰ سازمان حفاظت محیط‌زیست یک تحقیق چند ساله را برای جستجوی ببر مازندران در جنگل‌های شمال ایران انجام داد اما محققان در این مدت نتوانستند هیچ مدرکی در مورد وجود ببر پیدا کنند و انقراض آن را قطعی اعلام کردند.
این وضعیت فقط مختص ایران نیست بلکه غول انقراض علاوه بر ببر مازندران دامن دو زیرگونه دیگر از جمله ببر «بالی» و ببر «جاوه» را نیز گرفته است، این گونه‌ها به ترتیب در سال‌های ۱۹۳۷، دهه ۱۹۶۰ و حدود ۱۹۷۹ منقرض شده‌اند.۹ زیرگونه ببر در دنیا وجود دارد که از این تعداد ۳ زیرگونه ذکر شده منقرض شده‌اند.
شکار بی‌رویه و غیرقانونی، از بین رفتن زیستگاه‌ها، کمبود غذا و تغییرات آب و هوا از جمله دلایل مشترک نابودی این گونه‌های ارزشمند است، ببر این گربه‌سان عظیم‌الجثه برای زیست به زیستگاه‌های وسیع و پیوسته نیاز دارد و کم‌تر می‌تواند در زیستگاه‌های جزیره‌ای، پراکنده و کوچک زندگی کند، در واقع باید قلمرو فرمانروایی ببر وسیع باشد که متأسفانه در چند سال اخیر به دلیل توسعه شهر نشینی و دخالت بشر در طبیعت، این قلمرو روز به روز کوچکتر شد.
نکته جالب درباره ببر این است که راه راه‌های روی بدنش با هیچ ببر دیگری مشابه نیست، در واقع این خط‌ها اثر انگشت ببر به حساب می‌آیند، بنابراین هر ببری که به صورت غیرقانونی شکار می‌شود یا به واسطه تجارت غیرقانونی از زیستگاهش حذف می‌شود، اطلاعات ژنتیکی را که می‌تواند در حفاظت سایر ببر‌ها مؤثر باشد، برای همیشه با خود خواهد برد. البته این مسأله درباره یوزپلنگ هم صدق می‌کند.
با سرعت گرفتن نابودی ببر در دنیا از سال ۲۰۱۰ روز ۲۹ جولای (۷ مرداد) به عنوان روز جهانی ببر نامگذاری شده است. این روز به منظور افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت حفظ این گربه‌سان زیبا تعیین شده است تا تلاش بیش‌تری برای حفاظت از این گربه‌سان زیبا صورت گیرد.
ایران نیز زمانی جولانگاه یکی از زیرگونه‌های این حیوان زیبا و با ابهت بود؛ اما اکنون بیش از نیم قرن است که دیگر چنین غرشی به گوش نمی‌رسد.
سال ۱۳۸۹ صحبت‌هایی برای احیای ببر در ایران آغاز شد و در این راستا دو قلاده ببر سیبری وارد ایران شد و در مقابل دو قلاده پلنگ به روسیه داده شد؛ به گفته کارشناسان این ببر از نظر ژنتیکی تفاوت چندانی با ببر مازندران ندارند بنابراین این کار با هدف احیای نسل ببر مازندران در کشور صورت گرفت اما بعد از چندی ببر نر به بیماری «مشمشه» مبتلا و تلف شد و ببر ماده نیز به اتهام آلوده بودن به ویروس این بیماری مدت ۵ سال در قرنطینه بود اما با کمک دوستداران حیات وحش و همکاری سازمان حفاظت محیط‌زیست و دامپزشکی بعد از انجام آزمایش‌های متعدد رأی به سالم بودن حیوان داده شد و بعد از آن به مکان مناسبی انتقال یافت.
اما به نظر می‌رسد هنوز پرونده احیای ببر مازندران در سازمان محیط‌زیست بسته نشده است، مجید خرازیان مقدم، مدیر کل تنوع زیستی و حیات وحش سازمان محیط‌زیست گفت: سازمان محیط زیست در حال تهیه طرح حفاظت از گربه‌سانان ایران با اولویت دو گربه‌سان بزرگ جثه مانند یوزپلنگ و پلنگ است و در نظر دارد در قالب این طرح بحث مطالعات امکان‌سنجی احیای دو گونه گربه‌سان منقرض شده شیر ایرانی و ببر خزری را نیز داشته باشد.
وی افزود: اکنون در کشور ۸ گونه گربه‌سان داریم که دو گونه بزرگ جثه یوزپلنگ و پلنگ و ۶ گونه گربه‌سان کوچک جثه از جمله گربه شنی، کاراکال، سیاه گوش و گربه جنگلی است که دو گونه منقرض شده مانند شیر ایرانی و ببر خزری را نیز داشتیم.
وی ادامه داد: اکنون در حال تهیه طرحی با عنوان «حفاظت از گربه‌سانان کشور» با اولویت دو گربه‌سان بزرگ جثه و بعد کوچک جثه‌ها را داریم و از آنجا که حفاظت از یوزپلنگ در قالب یک پروژه بین‌المللی مستقل در حال اجرا است، آن را کنار گذاشتیم و بر روی حفاظت از پلنگ و ۶ گربه‌سان کوچک جثه و در کنار آن بحث مطالعات امکان‌سنجی احیای دو گونه گربه‌سان منقرض شده متمرکز شدیم.
مقدم به ورود دو قلاده ببر نر و ماده در سال ۱۳۸۹ از روسیه به ایران گفت: ببر نر بعد از مدتی به بیماری مشمشه مبتلا و تلف شد اما ببر ماده اکنون در باغ وحش ارم نگهداری می‌شود که در این طرح اگر برای احیا به مرحله‌ای برسیم می‌توانیم با ورود یک قلاده ببر نر دیگر و یا حتی اسپرم، از آن استفاده کنیم.
وی گفت: چند سال پیش در میانکاله مازندران محلی را برای نگهداری ببر ساخته‌ایم که اکنون بدون استفاده مانده است که می‌شود از آن به عنوان مرکز پژوهشی گربه‌سانان استفاده کرد و یا حداقل آنجا ببر داشته باشیم.
مدیر کل تنوع زیستی و حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست افزود: یا این‌که برای شیر ایرانی در نظر داریم بتوانیم یک مرکز پژوهشی در استان خوزستان در منطقه «دز» با همکاری اداره کل محیط‌زیست استان داشته باشیم البته تمام این موارد در دست بررسی است.
وی تأکید کرد: البته بحث احیای دو گونه شیر و ببر بسیار در کشور ضعیف است چون از نظر علمی احیای زیستگاه مقدم بر احیای گونه است و طبیعتاً اکنون بعید است زیستگاه‌های مستعدی برای نگهداری شیر و ببر داشته باشیم اما در طرح حفاظت از گربه‌سانان در کنار بحث حفاظت از پلنگ و ۶ گربه‌سان کوچک جثه مطالعات امکان‌سنجی احیا و معرفی مجدد دو گونه شیر ایرانی و ببر خزری را هم گنجاده‌ایم اما اولویت ما ۸ گربه‌سان موجود در کشور است.
وی تأکید کرد: این مطالعات براساس برنامه عمل حفاظت از پلنگ و برنامه نقشه راه گربه‌سانانی که داریم پیش خواهد رفت و برای یوز هم که طرح حفاظت مشارکتی یوز تدوین شده است و امیدواریم بتوانیم آن را با مشارکت برنامه عمران سازمان ملل در قالب یک پروژه بین‌المللی ادامه دهیم، اما به عنوان اولویت دوم برای گربه‌سانان یک مطالعات امکان‌سنجی را در رابطه با ببر و شیر انجام خواهیم داد.
مقدم ادامه‌داد: برنامه عمل حفاظت از پلنگ تدوین و حدود دو سال است که به استان‌ها ابلاغ شده است، همچنین برای گربه‌سانان دیگر نیز نقشه راه تهیه شده و ۴ سال است به استان‌ها ابلاغ شده که با تجمیع این دو، «طرح حفاظت از گربه‌سانان کشور» تهیه می‌شود و بعد از تهیه به سازمان برنامه و بودجه ارسال خواهیم کرد.
مدیر کل تنوع زیستی و حیات وحش سازمان محیط‌زیست گفت: همچنین در این طرح برای این دو گونه شیر ایرانی و ببر خزری موضوع تکثیر در اسارت را هم بررسی خواهیم کرد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.