ارز مسافرتی را قطع نکنید!

نگاهی به فراز و فرودهای تصمیم ارزی دولت

ارز مسافرتی را قطع نکنید!

گروه بانک، بیمه، بورس- ارز مسافرتی؛ ارزی که از فروردین ماه امسال و ابلاغیه جدید دولت در اختیار مسافران قرار گرفت تا بتوانند همچنان به سفرهای خارجی خود ادامه دهند. در واقع دولت یکشنبه شب همزمان با آغاز دور نخست تحریم‌های آمریکا، از بسته جدید ارزی رونمایی کرد که با اصلاحات گسترده‌ای همراه بود، از مهم‌ترین بخش‌های آن حذف ارز مسافرتی با نرخ دولتی و انتقال آن به بازار ثانویه بود. بعد از گذشت بیش از ۳ ماه از اجرای ابلاغیه دولت و اختصاص ارز به مسافران برای سفرهای خارجی، اعتراضات نمایندگان و بخش از حاکمیت در تخصیص این ارز‌‌ها به مسافران آغاز شد و منتقدان اعتقاد داشتند که نباید ارز به مسافران اختصاص یابد و می‌گفتند که این عمل دولت یعنی رانت.

سوءاستفاده برخی از ارز مسافرتی

برای پاسخ به این سؤال باید به فروردین ماه و ابلاغیه دولت برای تخصیص ارز مسافرتی برگردیم. دولت و به‌طور مشخص بانک مرکزی اعلام کردند که برای مسافرانی که ایران را ترک می‌کنند ارز تخصیص می‌یابد.۱۰۰۰ یورو برای کشورهایی که ویزا درخواست می‌کردند و ۵۰۰ یورو برای کشورهایی که برای سفر به آنها نیاز به ویزا نبود. همچنین برخی از مسافران کشورهایی که ارز ۵۰۰ یورویی برای آنها تعیین شده با سوء‌استفاده از کشورهای بدون ویزا ارز ۱۰۰۰ یورویی دریافت کردند.

پرداخت ارز مسافرتی رانت بود؟

اما مهم‌ترین سؤال همچنان این است که آیا پرداخت ارز مسافرتی رانت بود؟ در همین ارتباط اکبر غمخوار عضو انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی گفت که «ارز مسافرتی» رانت نبود، رانت را آنهایی ایجاد کردند که با ارز ۴۲۰۰ تومانی کالا وارد می‌کردند و آن را با نرخ آزاد به مردم می‌فروختند و سود میلیاردی به‌ دست می‌آوردند. بهتر است جلوی چنین رانت‌هایی گرفته شود، نه ارز مسافرتی که رقم قابل توجهی نداشت و در شرایطی که معامله در صرافی‌‌‌ها ممنوع بود و نرخ ارز در بازار غیررسمی اوج گرفته بود، به صورت کمک به مردم پرداخت می‌شد. بر این باوریم که تقاضای سفر خارجی حتی با وجود اصلاح و تغییر سیاست‌های ارزی و انتقال ارز مسافرتی به بازار ثانویه، شاید به تعویق افتد، اما هرگز از بین نمی‌رود. بسته جدید ارزی نیز اگرچه گروهی را که در آستانه سفر قرار دارند متضرر می‌کند، اما سفر خارجی را پس از گذشت یک دوره زمانی ۱۰ تا ۲۰ روز، ارزان‌تر خواهد کرد.

فاتحه‌ای برای آژانس‌های مسافرتی؟

وقتی مردم مجبورند ارز را به نرخ آزاد از بازار تهیه کنند و هزینه کامل یک سفر را با ارز حدوداً ۱۰ هزار تومانی پرداخت کنند، آیا امیدی به ادامه فعالیت آژانس‌های مسافرتی وجود خواهد داشت. آژانس‌‌‌ها هزینه هتل و خدمات جانبی را در کشور مقصد با ارز آزاد حساب می‌کردند که این اواخر نرخ آن از ۱۱ هزار تومان گذر کرده بود، اما از صبح دوشنبه با اعلام بسته جدید ارزی، نرخ دلار و یورو ثانیه به ثانیه در حال کاهش است و انتظار می‌رود تا چند روز آینده به ثبات برسد و کم‌تر شود که طبیعتاً روی نرخ تور‌‌ها و هزینه سفرهای خارجی تأثیر می‌گذارد. مثلاً توری که امروز با ارز ۹ هزار و ۵۰۰ تومانی فروخته می‌شود، پس از مدتی نرخ آن شاید به ۷ یا ۸ هزار تومان برسد. گفتنی است شرکت‌های هواپیمایی فعلاً با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومان، نرخ بلیت را حساب می‌کنند و قیمت‌های آنها هنوز جابه‌جا نشده است، مگر آن‌که از اولویت پرداخت ارز دولتی محروم شوند.

فساد در کالاهای ارزی

دولت از فروردین ماه اعلام کرد که ارز ۴۲۰۰ تومانی را برای کالا‌‌ها در نظر گرفته است و از آن زمان تاکنون بسیاری از پرونده‌های فساد در این باره تشکیل شده است. رییس‌جمهوری برای پایان دادن به تخلف‌‌‌ها و حرف و حدیث‌هایی که در دولت مطرح است به وزیران خود دستور داد که هماهنگی‌های لازم برای معرفی متخلفان، برخورد با آنها و خشکاندن ریشه فساد و رانت‌‌‌ها داشته باشند.

مردم را محروم نکنیم

با توجه به شرایطی که عرض شد و این‌که از زمان ارایه ارز به کالا‌‌ها بسیاری از صنایع همچون پتروشیمی‌‌ها و… به فساد متهم هستند، آیا ادامه ارز مسافرتی به مسافران دارای اشکال است؟ براساس اعلام دولت از ابتدای تخصیص ارز مسافرتی به مردم تا اواخر تیرماه، بیش از ۳۰۰ میلیون دلار ارز واگذار شده است اما طی این مدت پتروشیمی‌‌ها و دیگر صنایعی که فساد در آنها موج می‌زند میلیارد‌‌ها دلار ارز دولتی گرفته‌اند و همچنان تحقیق و تفحص از آنها ادامه دارد. همچنین وقتی آقازاده‌ها و نورچشمی‌‌ها به انواع و انحای مختلف از ارز دولتی بهره‌مند می‌شوند، چه اشکالی دارد که مردم عادی هم برای سالی یک‌بار مستحق دریافت ارز مسافرتی باشند؟