نقش سازمان‌های مردم نهاد در موفقیت بازآفرینی شهری

نقش سازمان‌های مردم نهاد در موفقیت بازآفرینی شهری گروه راه و شهرسازی- دست‌کم بیش از ۲۵۰ هزار میلیارد تومان سرمایه در بخش سوداگری مسکن وجود دارد و در کنار نقدینگی حدود ۱۶۵۰ میلیارد تومانی کل کشور، می‌توان از ظرفیت عظیم بخش خصوصی برای بازآفرینی شهرهای کشور و عبور از سد بافت‌های فرسوده سخن گفت. این […]

نقش سازمان‌های مردم نهاد در موفقیت بازآفرینی شهری

گروه راه و شهرسازی- دست‌کم بیش از ۲۵۰ هزار میلیارد تومان سرمایه در بخش سوداگری مسکن وجود دارد و در کنار نقدینگی حدود ۱۶۵۰ میلیارد تومانی کل کشور، می‌توان از ظرفیت عظیم بخش خصوصی برای بازآفرینی شهرهای کشور و عبور از سد بافت‌های فرسوده سخن گفت. این کار بزرگ اقتصادی و عمرانی، بدون حمایت‌های معنوی دولت و نیز سازماندهی و تشکیل سازمان‌های مردم نهاد امکان‌پذیر نیست، زیرا در صورت تشکل‌سازی از بخش خصوصی می‌توان امیدوار بود تا با حرکت‌های تیمی حساب شده، امکان بازآفرینی شهری، به مراتب بیش‌تر خواهد شد. در واقع کارشناسان و مسؤولان ذی‌ربط، مشارکت مردم را مهم‌ترین اصل در پیشبرد بازآفرینی شهری می‌دانند و بر این باورند که بدون همکاری مردم و بخش خصوصی نمی‌توان در این مسیر رو به جلو حرکت کرد. بنابراین در کنار ضرورت سرمایه‌گذاری وزارت راه و شهرسازی، دستگاه‌های خدمات‌رسان و شهرداری‌ها، شرط مهم جذب مشارکت مردمی است.

جلب مشارکت مردم، یک چالش بزرگ

در همین رابطه مدیر کل راه و شهرسازی استان یزد با بیان این‌که حوزه بازآفرینی شهری یک حوزه گسترده‌ای است، افزود: حداقل در استان یزد تقریباً بین ۲۵ تا ۳۰ درصد از جمعیت درگیر بحث بازآفرینی شهری هستند و در سطح کشور نیز همین حدود جمعیتی را شامل می‌شود. محمدرضا نقصان محمدی ادامه داد: هدف اصلی که بازآفرینی دنبال می‌کند، ارتقای کیفیت زندگی مردم و هویت‌بخشی است و بدیهی است که این اصل یک شبه و حتی در طول یک سال هم اتفاق نمی‌افتد. این برنامه درازمدت دیده شده و هر ساله برنامه خاص خود را دارد.

وی با بیان این‌که طرح بازآفرینی شهری ضمن ارتقای فضاهای شهری، نگاهی به مسکن و پاسخگویی به نیاز مسکن دارد، ادامه‌داد: تأمین مسکن مورد نیاز اقشار مختلف جامعه از جمله مسکن جوانان و مسکن اجتماعی در این طرح دیده شده و می‌تواند حداقل در سال ۹۷ تجربه خوبی باشد و همانطور که جلو می‌رود، هر سیستمی باید روند خود را اصلاح کند. این مسؤول با بیان این‌که نگاه کلی به این طرح مناسب است، یادآورشد: باید از حوزه نظری به سمت عملی حرکت و نظریه‌ها را اجرایی کنیم؛ ضمن این‌که حوزه‌های نظری را نیز باید پیگیری کنیم و اصلاحات مورد نیاز را انجام دهیم. وی ادامه داد: ما ایجاد هم‌افزایی و همراهی بین دستگاهی را پیگیری می‌کنیم. در عین این‌که وزارت راه و شهرسازی و دستگاه‌های خدمات‌رسان و شهرداری‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، اصل قضیه این است که بسترهایی را برای جذب مشارکت مردمی فراهم کنیم. نقصان محمدی انتقادات موجود در زمینه اجرای بازآفرینی شهری را برای اصلاح حرکت‌ها و اقدامات مفید دانست و تأکید کرد: در سال‌های گذشته برنامه‌ریزی بسیار مؤثری در این حوزه داشته‌ایم و برنامه‌های خود را به شرکت بازآفرینی شهری فرستاده‌ایم و امیدواریم در سال جاری و سال‌های آینده بتوانیم این برنامه‌ها را به خوبی پیش ببریم. وی با اشاره به یک چالش در این زمینه بیان‌کرد: مسأله مهم این است که شرایط را آماده کنیم تا دستگاه‌ها بتوانند اولویت‌های خود را به بافت‌های هدف بیاورند و شهرداری‌ها در این زمینه فعال شوند و وزارتخانه هم روی نقاط کلیدی سرمایه‌گذاری کند.

مدیر کل راه و شهرسازی یزد تأکیدکرد: ما عمده انرژی خود را روی این هم‌افزایی قرارداده‌ایم و این‌که مردم در این امر مشارکت کنند که کار بسیار دشواری است، اما به هر حال باید انجام شود.

نقش جدی سازمان‌های مردم نهاد

همچنین مدیر کل راه و شهرسازی استان سیستان و بلوچستان با اشاره به اقدامات خوب دولت در بحث بازآفرینی شهری گفت: یکی از سیاست‌های خوب در این بخش، سیاست از بالا به پایین است. یعنی از محله محوری شروع می‌شود و بعد به شهر و استان و سطح ملی می‌رسد. مسعود مالکی شرط موفقیت در بخش بازآفرینی شهری را جلب مشارکت مردمی دانست و بیان‌کرد: در سطح استان پروژه‌های خوبی را در دست اجرا داریم و تاکنون ۲۱ پروژه را به اتمام رسانده‌ایم.۲۷ پروژه را در سال گذشته شروع کرده‌ایم که تقریباً خیلی از آنها به بهره‌برداری رسیده و حدود ۷۰ پروژه را هم در برنامه اجرایی امسال در دستور کار داریم. وی در توضیح این پروژه‌ها گفت: مراکز درمانی، بهسازی معابر، ساخت مدرسه و مسیل و خانه محله، مجتمع فرهنگی، مرکز فنی و حرفه‌ای، مراکز ترک اعتیاد و خانه‌های تسهیلگری از جمله این پروژه‌ها است.

حل حاشیه‌نشینی در کوتاه‌مدت ممکن نیست

مالکی همچنین با اشاره به ضرورت ساماندهی بافت‌های فرسوده و حاشیه‌نشینی، گفت: پدیده حاشیه‌نشینی به‌طور کلی در سطح کشور وجود دارد و امکان‌پذیر نیست که دولت به تنهایی و در کوتاه‌مدت آن را برطرف کند. حل این معضل می‌طلبد که مردم و دستگاه‌ها و ارگان‌ها با همدیگر به صورت تعامل و هم‌افزایی و در قالب یک سند اقدام مشترک کار کنند تا این پروژه‌ها به سرانجام برسد. او جلوگیری از گسترش حاشیه‌نشینی و ساماندهی این موضوع را یکی از مسایل مهم در این مسیر دانست و ادامه داد: تاکنون اقدامات خوبی انجام شده و اگر این اقدامات به همین نحو ادامه پیدا کند، امیدواریم که در سال آینده بازآفرینی شهری و حاشیه‌نشینی در همه شهرهای کشور ساماندهی شود و مشکلی که در حال حاضر گریبانگیر کشور است، برطرف شود. مالکی در عین حال با اشاره به تشکیل معاونت بازآفرینی شهری در این استان تصریح‌کرد: ما در معاونت بازآفرینی شهری استان، ۴ اداره زیرمجموعه را تشکیل داده‌ایم که کار خود را شروع کرده‌اند و به خوبی کار می‌کنند. وی ادامه داد: استان سیستان و بلوچستان تجربه بسیار خوبی را در بحث بازآفرینی دارد و از ۳سال قبل که در این حوزه فعالیت می‌کنیم، در طول این مدت ۱۱۶ جلسه با ستادهای بازآفرینی استان و شهرستان نیز سازمان‌های مردم نهاد تشکیل داده و تمام مشکلات و چالش‌ها را احصا کرده و به نتایج خوبی رسیده‌ایم و پیشنهاداتی را ارایه داده‌ایم. این مسؤول در ادامه تأکیدکرد: یکی از دلایل موفقیت ما این بود که سازمان‌های مردم نهاد هم نقش خوبی در این زمینه داشته‌اند. به‌طور مثال در ساخت مدرسه و اجاره مدارس برای کودکان بازمانده از تحصیل کمک کردند. همچنین آموزش فنی و حرفه‌ای، توانمندسازی ساکنان محلات و ساخت صنایع‌دستی توسط بانوان و بازاریابی برای این صنایع از سایر اقدامات است.