افول مدیریت استراتژیک در عصر مدیریت ناب (قسمت سوم)

 افول مدیریت استراتژیک در عصر مدیریت ناب (قسمت سوم)

علیرضا رضایی

 مباحث مطرح شده در بخش اول و دوم :

۱- بررسی دلایل ناکارآمدی مدیریت استراتژیک و برنامه‌ریزی‌های میان‌مدت و بلندمدت.

۲- مقایسه مدیریت استراتژیک با تفکر استراتژیک و رویکرد نیروی انسانی‌محور در مدیریت ناب و دلایل اهمیت آن و نقاط تعالی این سبک از مدیریت که بر پایه خلاقیت، جسارت و پشتکار نیروی انسانی و البته حمایت از آن پایه‌گذاری شده است.

۳- ارجحیت نیروی انسانی بر برنامه، ویژگی‌های سه‌گانه ذهنیت فلسفی در مدیریت ناب (جامعیت، تعمق، قابلیت انعطاف)

۴- ارتباط تفکر ناب، ذهنیت فلسفی و رهبری ناب و تعمیق ارزشمندی مشتری در سازمان است.

رهبران خدمتگزار:

    استاد پرویز نصرتی کردکندی معتقد است که «اصول رهبری ناب، شامل توسعه فرهنگ سازمانی، توسعه خود، صلاحیت در میان افراد بودن و داشتن حضور فیزیکی در همه بخش‌های سازمان است» در سال ۲۰۰۹ تحقیق بزرگی در دانشگاه کالیفرنیا انجام شد و نیاز به رهبران سازمانی که بتوانند کسب و کار خود را به جلو ببرند، کلیدی‌‌ترین نیاز سازمان شناخته شد. به عنوان یک قاعده عمومی، چنین رهبرانی باید حداقل برای شروع، ۳ مشخصه تعهد، رشد استعداد خود و کارکنان، تشویق مؤثر کارکنان و مدیران را برای پیشرفت، دارا باشند.

    مدیران ناب محرک‌های انگیزشی را می‌شناسند و به آنها عمل می‌کنند. آنها در موقعیت‌های مختلف براساس اقتضائات پیش رو با استفاده از محرک‌های انگیزشی، سازمان خود را قدرتمند کرده و به پیش هدایت می‌کنند.

     مسلماً رهبران ناب را براساس ویژگی‌های شخصیتی و توانمندی‌هایشان به دسته‌های مختلفی می‌توان تقسیم کرد. اما بایستی توجه داشت که همه آنها تلاش مضاعف خود را برای تبدیل شدن به مدیر خدمتگزار انجام می‌دهند. عبارت رهبری خدمتگزار ابتدا از سوی « رابرت گرین لیف » مطرح شد. گرین لیف، فلسفه آن را توجه داشتن به دیگران و توانایی بالا برای خدمت کردن به آنان، بیان می‌کند مدیران خدمتگزار را چنین تعریف می‌کند، «رهبران خدمتگزار روی خدمت‌رسانی به دیگران تأکید می‌کنند و منافع شخصی را فدای منافع دیگران می‌کنند» رهبری خدمتگزار در سازمان بیش از خود، به‌کارکنانش و بیش از سازمان به مشتریانش می‌اندیشد.

     برخی از اثرگذاری‌های یک رهبر خدمتگزار در سازمان را می‌توان به شرح ذیل برشمرد:

–  توانمندساز: رهبر سازمان، کارکنان و اعضای گروه خود را به منظور مشارکت در فضای اجتماعی و اقتصادی توانمند می‌سازد.

–  تصویرساز و داستان‌گو : رهبر با بیان داستان‌هایی از گذشته و حال سازمان و با ترسیم آینده آن، کارکنان را به سوی پیشرفت سازمان هدایت می‌کند.

–  دو جنسیت‌نگر: رهبر سازمان، زنان و مردان سازمان را توأمان در نظر دارد و یکی را بر دیگری ترجیح نمی‌دهد.

–  شبکه‌ساز: رهبر سازمان شبکه‌ها و تیم‌های متفاوتی را می‌سازد و آنها را اداره می‌کند.

–  تیم‌ساز: رهبر سازمان تیم‌های خودگردان و مستقل ایجاد و آنها را راهبری می‌کند.

ویژگی‌های مدیران خدمتگزار به عنوان عالی‌‌ترین سبک مدیریت امروزی عبارتست از:

–  مغرور و از خودراضی نیستند (متواضع و فروتن هستند) .

–  آگاه، واقع‌بین و با بصیرت‌ هستند.

–  جز بر خدا بر کسی دیگر توکل نمی‌کنند.

–  ساکت و شنوا هستند.

–  به‌ کاری که می‌کنند ایمان قلبی دارند.

–  شجاع هستند و از افراد شجاع در سازمان خود بهره می‌برند.

–  شفاف هستند.

–  شایسته‌سالاری مبنای کار آنهاست.

–  قدرت حذف دارند.

–  قدرشناس‌ هستند .

–  معتقد به تفکر کایزن هستند (بهبود مستمر در سازمان).

–  برای دیگران قابل پیش‌بینی هستند.

–  معتقدند بهترین کارکنان دنیا از آن ایشان است.

–  همیشه در حال مطالعه هستند و کارکنان خود را نیز به مطالعه تشویق می‌کنند.

–  به سلامتی کارکنان خود اهمیت می‌دهند.

–  معتقد به اصل انتخاب و تصمیم صحیح هستند.

–  تعهد عملی دارند.

–  انعطاف‌پذیر هستند

–  به شکایات پاسخگو هستند.

–  به اصل استراحت فکری عمل می‌کنند.

–  مانع فلسفه‌بافی می‌شوند.

–  به‌طور دائم ارتباط‌های خود را تقویت و توسعه می‌بخشند.

–  احساس خوشبختی را به‌ کارکنان خود هدیه می‌دهند.

–  در دستیابی به نتایج تصمیمات، صبور هستند.

–  اعتماد به نفس خود را با کارکنانشان تقسیم می‌کنند.

–  از نگرش‌های منفی پرهیز می‌کنند.

–  روح مشارکت را در بین کارکنان نهادینه می‌کنند.

–  به اصل هوای تازه معتقد هستند.

–  می‌دانند که زمان زیادی ندارند.

–  مدیر انگشت شکسته نیستند (بدون تخصص در زیرمجموعه‌ها ورود و اعلام نظر نمی‌کنند و انگشت خود را (عدم تخصص خود را) بر روی بخش‌های تخصصی که از آن دانشی ندارند، نمی‌گذارند و بعد ادعا نمی‌کنند که آن بخش ضعیف است و درد انگشت شکسته خود را با درد و ضعف بخش‌های مختلف اشتباه بگیرند.)

–  تکنولوژی و کاربردهای آن را به خوبی می‌شناسند.

–  برای همیشه در یک سازمان ماندگار نیستند و در هنگام رفتن، خداحافظی زیبایی دارند.

کارکنان ناب و خصوصیات آنها:

     کارکنان ناب نیز همچون مدیران خود دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند. اساساً رهبران ناب به مرور اعضای سازمان خود را یا از بین افرادی که در عمل جزو کارکنان ناب هستند، انتخاب می‌کنند و یا با آموزش، بهبود مستمر و رفتار و عمل خود این کارکنان را در سازمان خود پرورش می‌دهند.

ویژگی‌های یک کارمند ناب:

همدل و هم‌زبان‌ هستند.

 با محبت و صمیمی ‌هستند .

متعهد و مسؤولیت‌پذیر هستند .

واقع‌بین و وقت‌شناس و منضبط‌ هستند .

متواضع و فروتن هستند.

عملکردشان اخلاقی است. صادق، درستکار و شریف هستند.

در کار خود متخصص و حرفه‌ای هستند.

خلاق و بهره‌ور و باهوش‌ هستند.

با جدیت و پشتکار وظایف خود را انجام می‌دهند.

از حاشیه‌ها پرهیز می‌کنند.

کمک به دیگران را وظیفه خود می‌دانند.

از حل مشکلات سازمان و مردم، لذت می‌برند.

به شادی و نشاط خود اهمیت می‌دهند.

خانواده دوست هستند.

همیشه در حال یادگیری و آموزش دیگران هستند.

انعطاف‌پذیر، ارتباطی و هوشمند هستند.

 

منابع:

۱- کتاب مدیریت ناب، زمانی، هادی

۲- مقاله ظهور و افول یک تئوری، رضایی، علیرضا