بحران خشکسالی و کم‌آبی حل خواهد شد ؟! چگونگی مقابله با بحران خشکسالی و کم‌آبی که در طول سال‌های اخیر در مناطق مختلف کشورمان شکل حادتری پیدا کرده، همواره یکی از دغدغه‌های مسؤولان بوده است و کارشناسان نیز ضرورت کاهش مصرف را در بخش‌های مختلف از جمله دو بخش کشاورزی و خانگی، مورد تأکید قرار […]
بحران خشکسالی و کم‌آبی حل خواهد شد ؟!
چگونگی مقابله با بحران خشکسالی و کم‌آبی که در طول سال‌های اخیر در مناطق مختلف کشورمان شکل حادتری پیدا کرده، همواره یکی از دغدغه‌های مسؤولان بوده است و کارشناسان نیز ضرورت کاهش مصرف را در بخش‌های مختلف از جمله دو بخش کشاورزی و خانگی، مورد تأکید قرار داده‌اند.
سهم هر بخش از مصرف آب چقدر است؟!
طبق گزارش‌ها و اعلام وزارت نیرو، حدود ۹۲درصد منابع آب تجدیدپذیر کشور به مصرف بخش کشاورزی می‌رسد و کل مصرف آب در بخش خانگی و صنعت نیز حدود ۸درصد است.
در این بین نحوه و چگونگی مدیریت منابع آبی کشور با توجه به شرایط خاص جغرافیایی کشورمان همواره یکی از بحث‌های جدی کارشناسان در طول سال‌های اخیر بوده است.
به‌طوری که بسیاری از آنان به اتفاق، مدیریت منابع آب کشاورزی را به دلیل مصرف بیش از ۹۰ درصدی منابع آبی کشور در کنترل و مدیریت بحران آب بسیار حایز اهمیت دانسته و معتقدند که مشکل آب را باید از سرچشمه آن یعنی زمین‌های کشاورزی رفع کرد.
جمعیت روستایی؛ عامل بروز بحران آب؟!
انوش‌اسفندیاری، پژوهشگر آب و متخصص در حوزه حکمرانی آب در این خصوص با اشاره به این که بیش از ۷۰ درصد جمعیت کشورمان در مراکز شهری سکونت دارند، می‌گوید: این درحالی است که بیش‌تر تلفات آب و منابع طبیعی مربوط به ۳۰درصد جمعیت ساکن در مناطق روستایی کشور است.
وی افزود: این تلفات آب به دلیل آن است که مناطق روستایی ما در حاشیه قرار گرفته‌اند و از توسعه نیز بهره بسیار کم‌تری برده‌اند لذا شرایط موجود بدین شکل نیازمند یک بازبینی اساسی است.
وی افزود: این‌که گفته می‌شود حدود بیش از ۹۰ درصد آب در بخش کشاورزی و مابقی در بخش خانگی و صنعت مصرف می‌شود، این نسبت‌ها برای شرایط عادی است و با توجه به این‌که در ۱۵سال گذشته بارش‌ها در کشور کم‌تر از متوسط سالانه بوده است لذا کشورمان در شرایط نرمال نیست و در نتیجه برای جبران این کمبود آبی که در کشور احساس می‌شود توجه به بخش کشاورزی بسیار ضروری است.
این پژوهشگر حوزه آب با تأکید بر این‌که مشکل آب یک موضوع منطقه‌ای است و سراسری محسوب نمی‌شود لذا صرفه‌جویی آن نیز بسته به مناطق مختلف متفاوت است گفت: به‌عنوان مثال در استان تهران عمده مصرف مربوط به آب شهری است و در آب شهری باید صرفه‌جویی شود چراکه در بهترین شرایط هزینه تمام شده هر مترمکعب آب شهری ۱۰ برابر آب کشاورزی است.
این پژوهشگر آب با بیان این که مشکل آب تنها با نگاه بخشی رفع نمی‌شود، افزود: لذا باید در توسعه محلی و منطقه‌ای، شهر و روستا در کنار یکدیگر دیده شود و برنامه‌ریزی و اقدامات در این خصوص باید در چند جبهه و در عین حال به‌صورت یکپارچه و جامع باشد.
نسخه ثابت برای کل کشور !
دکتر اسفندیاری در ادامه ارایه نسخه واحد برای مناطق مختلف کشور در ارتباط با مسایل گوناگون از جمله بحران آب را یکی از آفت‌های نظام مدیریتی سال‌های گذشته در کشور عنوان کرد.
وی افزود: متأسفانه اشتباه ما این بوده است که در طول سال‌های گذشته در پی رفع مسایل و مشکلات در همه مناطق کشور با یک برنامه یکسان و سراسری و بدون توجه به قابلیت‌ها و یا کاستی‌ها بوده‌ایم.
این متخصص در حوزه حکمرانی آب ادامه داد: این در حالی است که باید در مناطق مختلف برنامه‌های خاص آن منطقه را به مرحله اجرا گذاشت و در صورت موفقیت، آن برنامه را به سایر مناطق تعمیم داده شود.
وی درخصوص چرایی نبود اتفاقات مناسب عملی برای مبارزه با بحران آب کشور با وجود هشدار کارشناسان نیز گفت: البته مشکل خاص بخش آب نیست به‌طور کلی ما در اجرای اهداف برنامه در بخش‌های مختلف ساده‌انگارانه برخورد کرده‌ایم.
اسفندیاری افزود: برخی از دست‌اندرکاران متأسفانه هنوز تصور می‌کنند این موضوعات جدی نیست و می‌شود آنها را به عقب انداخت و به دوش نسل‌های بعدی گذاشت. در صورتی که الان در مورد آب و یا خیلی از مسایل دیگر وضعیت بسیار جدی شده است و ما باید مسأله را با نظام اجتماعی صحیح پیش ببریم.
به اعتقاد وی، نظام اجتماعی کشور در حال‌حاضر مشکل دارد یعنی در این خصوص بین دولت و مردم فاصله‌ای وجود دارد و در واقع همکاری لازم بین آنها برای اجرای برنامه‌های دولت شکل نگرفته است.
مشکل آب در کشور دولتی رفع نخواهد شد
دکتر اسفندیاری در ادامه با بیان این‌که بسیاری از مردم تصور می‌کنند مشکل آب مربوط به دولت و حاکمیت است و نمی‌توانند در رفع آن نقش آنچنانی داشته باشند، گفت: سوابق اقدامات مختلف دولت‌های گذشته بیانگر آن است که این تفکر و برداشت نادرست و نیازمند اصلاح است چراکه این مشکل بدون مشارکت مردم رفع نمی‌شود.
وی معتقد است که متأسفانه برخلاف بسیاری از کشورهای مترقی دنیا تصمیم‌گیری‌های دولت‌ها در کشورمان برای رفع بسیاری از مشکلات و مسایل از جمله آب، محیط زیست، آلودگی هوا و حتی اقتصاد کشور همواره پشت درهای بسته بوده و بسیار متمرکز و ستادی عمل شده است و سطح همکاری مردم بسیار پایین بوده است.
پژوهشگر آب و متخصص در حوزه حکمرانی آب افزود: این درحالی است که باید قبل از گرفتن هرگونه تصمیم برای رفع مشکل آب در کشور با دست‌اندرکاران و نمایندگان مردم در مناطق مختلف کشور چه در سطح استان، شهر و حتی مزرعه داران همفکری لازم صورت گیرد.
منبع گفت‌وگو: ایرنا
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.