خون‌هایی که از ضعف در نظارت HSE می‌ریزد‌

    استارت حوادث نفتی امسال، از اواخر اردیبهشت زده شد‌، زمانی که تیتر «ترکیدگی لوله گازگچساران یک کشته و ۶ مجروح برجای گذاشت» در بین خبر‌‌ها جلوه کرد. به گزارش نفت ما‌‌، به فاصله ۳ روز بعد از این خبر، آتش‌سوزی در پتروشیمی شهید تندگویان رخ داد که البته خوشبختانه ‌هیچ صدمه جانی در […]

 

 

استارت حوادث نفتی امسال، از اواخر اردیبهشت زده شد‌، زمانی که تیتر «ترکیدگی لوله گازگچساران یک کشته و ۶ مجروح برجای گذاشت» در بین خبر‌‌ها جلوه کرد.

به گزارش نفت ما‌‌، به فاصله ۳ روز بعد از این خبر، آتش‌سوزی در پتروشیمی شهید تندگویان رخ داد که البته خوشبختانه ‌هیچ صدمه جانی در پی نداشت.

وقوع این ۲ حادثه در صنعت نفت که پایه اقتصادی کشور و جزو حساس‌ترین، پیچیده‌‌‌ترین و پرریسک‌‌‌ترین صنایع کشور است، سبب شد تا به مقوله HSE در این صنعت نگاهی دوباره داشته باشیم.

شک به یقین پیش شرط پیشرفت جوامع به توسعه صنایع گره خورده‌، به فراخور ورود صنایع به زندگی بشر، کیفیت زیستن و محیط اطراف انسان نیز دستخوش تغییراتی خواه مثبت و خواه منفی خواهد شد.

پیشرفت سریع و همه جانبه ‌صنایع اما چالش‌های جدیدی را با خود به همراه آورده است که به دغدغه نه تنها کشور ما بلکه در دنیا تبدیل گشته است.

کار در محیط‌های صنعتی نیازمند رعایت استانداردهایی است که HSE آن‌‌‌ها را مشخص می‌کند.

هدف از رعایت این موضوع که ایمنی جان انسان‌ها و محیط پیرامون او است باید رویکرد پیشگیرانه را مد نظر قرار دهد تا بتواند در مقابل بروز حوادث جانی و مالی کم‌ترین خسارات را در پی داشته باشد.

 در واقع HSE یا همان ایمنی‌، بهداشت و محیط‌زیست سعی دارد تا با رویکردی پیشگیرانه‌، درصد حوادث را در صنایع کاهش دهد‌، اما گویی توجه به امر پیشگیرانه تنها در تعاریفHSE مطرح می‌شود و مدیران طرح‌ها و پروژه‌ها به خصوص در قسمت پیمانکاران اهمیتی به مقوله پیشگیری از وقوع حوادث نمی‌دهند.

هر ساله رقمی به صورت تخمینی از حوادث حین کار به راحتی و بدون بررسی علل و عوامل پیدایش آن ارایه می‌شود، شاید دلیل آن‌که بسیاری از حوادثی که در صنایع هر ساله به صورت سریالی به وقوع می‌پیوند، ریشه در همین عدم یافتن علت اصلی رخداد آن باشد.

حفاظت از نیروی کار و به حداقل رساندن مخاطرات مربوط به هر شغل و پیشه وظیفه ذاتی هر صنعت است.

در برخی از صنایع همچون نفت ‌و گاز حساسیت‌ها در این امر دوچندان می‌شود چرا که شاخص‌های ایمنی و پیشگیری از وقوع حادثه و خطر در این گروه به دلیل جنس مواد و محیط فعالیت آن در سطح بالایی قرار دارد.

از همین‌رو است که با ورود به مناطق عملیاتی نفت‌وگازی اولین تابلویی که با آن برخورد می‌کنیم مربوط به هشدارهایی در خصوص عدم رعایت و توجه به مسائل HSEاست‌. این‌که رعایت اصول HSE از نان شب هم واجب‌تر است پر بی‌راه نیست.

بسیاری از کارشناسان حوزه ایمنی بر این باورند که درصد زیادی از حوادث پیش آمده در صنایع به خصوص صنعت نفت، در گرو بی‌احتیاطی نیروی کار است، اما آیا تمام حوادثی که در دل صنعت نفت‌ و گاز به وقوع می‌پیوند تنها در بی‌احتیاطی نیروی انسانی است؟!

کار در محیطی که بتوان اطمینان و اعتماد را برای کارکنان آن تضمین کند از اولین حقوق برای نیروی کار محسوب می‌شود، مطمئنا هیچ فردی تمایل ندارد در محیطی وقت و عمر خود را صرف کند که ضریب ریسک خطر در آن بالا تعریف شده و محیط ناامنی برای کار در اختیار داشته باشد.

عدم نظارت صحیح بر روی فعالیت‌های پیمانکاران توسط کارفرمایان دلیل اکثر حوادث پیش آمده در صنایع بالاخص صنعت نفت ‌و گاز است.

پیمانکاران به دلیل آن‌که طرح‌های پیش‌رو را بر طبق زمان‌بندی جلو ببرند و این‌که اصولاً HSE را با نگاه هزینه‌ای می‌نگرند بعضاً استانداردهایی را زیر پا می‌گذارند که دود آن تنها بر چشم کارگران می‌رود چرا که وقوع حادثه‌ای ناگوار‌، پس از چند ماه به راحتی فراموش می‌شود.

 

برای این‌که کشور به پیشرفت و آبادانی برسد نیاز به نیروی انسانی سالم دارد‌، ظهور عوامل مخاطره‌آمیز و وقوع حوادث حین کار به اصلی‌‌‌ترین محور توسعه یعنی نیروی کار آسیب می‌زند و به دنبال آن روند توسعه و پیشرفت را با کندی و خلل موجه می‌سازد.