رشد روزافزون واگذاری زمین‌های کشاورزی گیلان به افراد غیربومی برای ویلاسازی و کم‌رغبتی کشاورزان به ادامه فعالیت به یکی از چالش‌های جدی در این استان تبدیل شده است. به گزارش مهر، واگذاری زمین‌های کشاورزی گیلان با هدف ویلاسازی در حالی رشد روزافزون خود را ادامه می‌دهد که بیش از ۴۰ درصد از مساحت ۱۴هزار […]
رشد روزافزون واگذاری زمین‌های کشاورزی گیلان به افراد غیربومی برای ویلاسازی و کم‌رغبتی کشاورزان به ادامه فعالیت به یکی از چالش‌های جدی در این استان تبدیل شده است.
به گزارش مهر، واگذاری زمین‌های کشاورزی گیلان با هدف ویلاسازی در حالی رشد روزافزون خود را ادامه می‌دهد که بیش از ۴۰ درصد از مساحت ۱۴هزار و ۴۴کیلومتری استان را اراضی کشاورزی تشکیل داده و از شالیزارها، مزارع چای، باغات میوه و… محصولاتی نظیر برنج، چای، زیتون، بادام زمینی، فندق و به تازگی کیوی برداشت می‌شود.
البته موضوع واگذاری زمین‌های کشاورزی و تبدیل آنها به ویلا به دلیل به‌صرفه نبودن کشاورزی، نبود حمایت از سوی دستگاه‌های متولی و چرخه معیوب صادرات تنها مبتلابه استان‌های شمالی کشور نیست و در بسیاری از حاشیه کلان‌شهر‌ها این اتفاق در حال شکل‌گیری است و در حال تبدیل به یک بحران ملی است.
خاک مرغوب و بارش‌های مناسب سبب شده تا استان‌های شمالی خصوصاً گیلان، ظرفیت بالایی در حوزه کشاورزی داشته و در برخی اقلام تولیدی، نظیر چای، زیتون و بادام‌زمینی رتبه نخست تولید و در تولید برنج رتبه دوم کشوری را به خود اختصاص دهد و تبدیل این اراضی به ویلا تلخ‌‌ترین اتفاقی است که برای عروس سبز ایران در حال رقم خوردن است.
در چنین شرایطی واگذاری زمین‌های کشاورزی به افراد غیربومی و تغییر کاربری آنها در استان‌هایی نظیر تهران، اصفهان، فارس، خوزستان و به‌ویژه در گیلان برای ویلاسازی، شرایطی را فراهم آورده تا نگرانی از کاهش کشت و کار و افول صنعت کشاورزی در این استان به دغدغه‌ای جدی تبدیل شود.
۵ هزار سال زمان برای به وجود آمدن خاک حاصلخیز
دغدغه جدی‌تر آن‌که، ویلاسازی‌های انبوه در استان سبب از بین رفتن زمین‌هایی می‌شود که به گفته یکی از اعضای هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، برای به وجود آمدن آن زمان زیادی لازم است.
«سید محی‌الدین گوشه» در این باره می‌گوید: برای تشکیل خاکی به ضخامت تقریبی ۲٫۵ سانتی‌متر، حدود ۵۰۰ سال زمان لازم است.
وی می‌افزاید: از طرفی، خاک حاصلخیز به خاکی گفته می‌شود که در ۲۵ سانتی‌متر فوقانی زمین قرار گرفته و اغلب فرآیندهای تولید شامل تغذیه، تهویه و موجودات زنده خاک در این ارتفاع انجام می‌شود.
سید محی‌الدین گوشه تصریح می‌کند: با یک حساب سرانگشتی می‌توان نتیجه گرفت که برای به وجود آمدن یک خاک حاصلخیز، زمانی معادل ۵ هزار سال زمان لازم است.
عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خاطر نشان می‌کند: اغلب زمین‌های استان از حاصلخیزترین خاک‌‌ها برای تولید چای و برنج محسوب می‌شوند چرا که باران‌های زیاد و مداوم در گیلان سبب پایین آمدن اسیدیته خاک شده و مکان مناسبی برای رشد بوته‌های چای و ساقه‌های برنج هستند.
ویلاهایی که به جای برنج و چای می‌رویند
دو کیلومتری شهرستان آستانه اشرفیه واقع در شرق استان گیلان، چسبیده به رودخانه «حشمت‌رود» روستای «بالالات» -سرسبز‌ترین روستای شهرستان- جا خوش کرده و بیش‌تر ساکنان این روستا اگر رمقی برای ادامه کار داشته باشند، به کشاورزی مشغول هستند.
وارد روستا که می‌شوی شالیزارهای به هم چسبیده برنج که این روز‌ها بهترین زمان برای کشت و کار را سپری می‌کنند، شاهد حضور شالیکاران زحمت‌کشی هستند که نه شوق تولید بلکه اجبار زندگی وادار به ادامه فعالیتشان کرده است.
یکی از شالیکاران گیلانی درباره فرایند تولید برنج به مهر توضیح می‌دهد: تولید برنج یکی از سخت‌‌ترین انواع کشت و کار است که اغلب مردم گیلان به آن می‌پردازند.
تیمور منصوری ادامه می‌دهد: از آماده کردن زمین برای خزانه‌گیری برنج تا مرزبندی و مبارزه با علف‌های هرز، نشای برنج، نگهداری و داشت و برداشت این محصول، زمان زیادی صرف می‌شود و افراد مختلفی در این فرایند درگیر هستند.
وی می‌افزاید: هر کدام از این مراحل نیز سختی‌های خود را دارد و هزینه‌های مخصوص به خود.
منصوری درباره مخارج شالیکاری می‌گوید: مخارج یک زمین مثلاً ۲٫۵ هکتاری شامل موارد زیر است.
شخم زدن با تیلر بیجار کاری: هر هکتار ۷۰۰ هزار تومان که شامل ۳ مرحله شخم زدن است.
مرزبندی: دستمزد روزانه ۸۰ هزار تومان برای هر کارگر که برای مساحت یاد شده دو تا ۳ کارگر با ۷ تا ۸ روز فعالیت کفایت می‌کند.
مسطح کردن زمین برای کشت: هر هکتار ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان هزینه دارد.
کود دهی و علف کُشی: برای هر هکتار ۴۰۰ کیلوگرم کود و ۶ لیتر داروی علف کُش لازم است که هر کیلو کود ۱۲۵۰ تومان و هر لیتر داروی علف کُش لیتری ۱۵ هزار تومان محاسبه می‌شود.
نشاکاری: برای نشاکاری در هر هکتار ۱۰ تا ۱۱ کارگر مورد نیاز است که هر کارگر بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان به صورت روزانه دستمزد می‌گیرد و این کار یک تا دو روز زمان می‌برد.
وی خاطرنشان‌می‌کند: هزینه‌های یاد شده صرفاً مربوط به هزینه‌های اصلی زمین شده و مواردی مثل تهیه گازوییل برای تیلر، وعده‌های غذایی کارگران، خرید بذر و وجین برنج هزینه‌های مربوط به خود را دارد.
این شالیکار گیلانی تصریح می‌کند: در صورتی که برنج دچار آفت نشود، محصول خوب بدهد و تحت تأثیر واردات برنج قرار نگرفته و با قیمت خوب فروش برود، در نهایت سود خالصی که از ۲٫۵ هکتار شالیزار برای یک کشاورز می‌ماند، سالانه چیزی بین ۱۴ تا ۱۶ میلیون تومان است.
منصوری یادآور می‌شود: در این شرایط که در آمد ماهیانه یک کشاورز چیزی حدود یک میلیون و ۳۰۰- ۴۰۰ هزار تومان می‌شود، خیلی از کشاورزان ترجیح می‌دهند زمین‌های شالیزاری خود را بفروشند و با پول آن در تجارت سرمایه‌گذاری کرده یا در بانک بگذارند و سود ماهیانه بگیرند.
نه تنها کاشت برنج که چایکاری نیز در گیلان حال و روز خوبی نداشته و مورد حمایت قرار نگرفتن، قیمت پایین خرید محصول و مشکلاتی از این دست سبب شده تا اغلب چای‌کاران به دنبال ممر درآمدی به جز کشاورزی باشند.
چایکاری؛ شغلی با درآمد ماهی کم‌تر از یک میلیون تومان
از لاهیجان که به سمت لنگرود می‌روی، روستایی به نام «سوستان» پوشیده از مزارع چای خودنمایی می‌کند.
جاده فرعی دسترسی به روستا پر است از کارخانه‌ها و مزارع چای که این روز‌ها به واسطه آغاز فصل برداشت چای، پر از شور و شوق زندگی هستند.
صدای «چِق چِق» قیچی‌های چای بُری و عطر برگ‌های سبز چای که در کارخانه‌ها در حال خشک شدن است، انرژی وصف ناپذیری به رهگذران می‌بخشد غافل از این‌که تولیدکنندگان این محصول با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند.
«محمود صدیق‌نژاد» یکی از جوانان چایکار سوستان است که درباره وضعیت چایکاری می‌گوید: یک زمین چای مخارج زیادی برای زنده ماندن و محصول دادن دارد.
وی می‌افزاید: عمده مخارج چایکاری مربوط به خرید کود، هرس کردن، چیدن چای، حمل و نقل به‌کارخانه، هزینه‌های کارگری و ابزار چای چینی است.
این چایکار جوان درباره ریز مخارج یاد شده تصریح می‌کند: هر هکتار باغ چای بین ۲۵ تا ۳۰ کیسه کود لازم دارد که هر کیسه کود به قیمت ۳۶ هزار تومان عرضه می‌شود.
هرس: هر هزار متر، ۲۵۰ هزار تومان (یک هکتار زمین معادل دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هزینه هرس دارد.)
چای چینی: هر کارگر برای چیدن هر کیلو چای در طول روز ۵۰۰ تومان دستمزد می‌گیرد.
هزینه حمل و نقل: بسته به فاصله باغ چای تا کارخانه و میزان محصول برداشت شده، بین یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان هزینه حمل و نقل محاسبه می‌شود.
ابزار چای چینی: شامل زنبیل، قیچی چای بری و پرده بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان هزینه دارد.
صدیق نژاد ادامه می‌دهد: تمام این مخارج در حالی است که هر کیلو برگ سبز درجه یک دو هزار و ۱۸۰ تومان و برگ سبز درجه ۲، دو هزار و ۱۲۰ تومان خریداری می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: با یک محاسبه سرانگشتی می‌شود فهمید که به‌طور متوسط بسته به میزان محصول و مرغوبیت آن، از هر ۱٫۵ هکتار باغ چای در حدود ۱۰ تن محصول برداشت می‌شود که با قیمت یاد شده، نزدیک به ۱۷ میلیون درآمد سالانه یک چایکار است و با کسر هزینه‌های یاد شده، چیزی که برای چایکار باقی می‌ماند، سالانه بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است.
صدیق نژاد یاد آور می‌شود: این در حالی است که باغ‌های چای در همین روستا به قیمت حداقل متری ۹۰ هزار تومان فروش می‌رود و سودی که از این طریق عاید فروشنده زمین می‌شود، قابل مقایسه با درآمد کشاورزی نیست.
این چایکار گیلانی اظهار می‌کند: کشاورزان خیلی قانع هستند و با کم‌ترین حمایت، بیش‌ترین انگیزه را پیدا می‌کند اما گاهی فکر می‌کنم شاید اصلاً قرار است حمایتی وجود نداشته باشد که در نهایت جای زمین‌های مرغوب کشاورزی را ویلا‌ها بگیرند.
سود ماهانه ۲ تا ۳ میلیون تومان از فروش زمین‌های کشاورزی
در این شرایط، مشکلات معیشتی، استقبال افراد غیربومی برای خرید اراضی کشاورزی در گیلان و اقدام به ویلاسازی در این زمین‌ها و درآمد خوب حاصل از فروش زمین و سپرده‌گذاری در بانک‌ها باعث شده تا در بیش‌تر مناطق استان با پلاکاردهایی مبنی بر فروش زمین‌های کشاورزی مواجه شویم.
یکی از بنگاه‌داران منطقه سقالکسار درباره قیمت زمین در نقاط مختلف استان می‌گوید: زمین در گیلان بسته به سلیقه خریدار و همجواری زمین با کوه، جنگل، دریا یا جلگه، قیمت‌های متفاوت دارد.
«محسن اکبری» ادامه می‌دهد: قیمت زمین در مناطق نزدیک به دریا و جنگل عموماً بیش‌تر است و بسته به نوع سند که قطعی یا نسقی باشد، نوسان چشمگیری را شامل می‌شود.
وی با اشاره به فروش زمین‌های کشاورزی شالیکاری و باغ چای توضیح می‌دهد: زمین‌های کشاورزی با توجه به موقعیت جغرافیایی و میزان گردشگرپذیر بودن منطقه قیمت‌های متفاوتی دارد همچنین قیمت زمین در شرق، غرب، شمال و جنوب استان نیز با هم فرق می‌کند اما به‌طور متوسط باغ‌های چای در مناطقی که دارای گاز هستند، از متری ۹۰هزار تومان تا ۱۵۰هزار تومان معامله می‌شود البته در برخی موارد داد و ستد با قیمت‌های بالاتر یا پایین‌تر نیز صورت می‌گیرد که امری توافقی بین خریدار و فروشنده است.
اکبری درباره زمین‌های شالیزاری نیز می‌گوید: زمین‌های کشاورزی به خاطر مسطح بودن و شرایط متفاوتی که دارند، از قیمت کم‌تری نسبت به باغ چای برخوردار هستند اما باز هم بر اساس توافق دو طرف خرید و فروش شده ولی معمولاً با قیمتی بین ۷۰ تا ۱۳۰ هزار تومان معامله می‌شوند.
وی تصریح می‌کند: اگر کشاورزی زمین خود را به قطعات کوچکتر تقسیم کرده و با حداقل قیمت به فروش برساند، در بد‌ترین حالت می‌تواند از سود سپرده‌گذاری دست کم ماهانه دو تا سه میلیون تومان درآمد داشته باشد.
درآمد سالانه از کشاورزی
از هر ۲٫۵هکتار برنج کاری ۱۴ تا ۱۶ میلیون تومان سود خالص
از هر ۱٫۵ هکتار چای کاری ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان سود خالص
در آمد سالانه از فروش زمین کشاورزی و سپرده‌گذاری در بانک
با احتساب ۲٫۵ هکتار شالیزار و حداقل سود سپرده‌گذاری۱۶ درصد: ۲۸ میلیون تومان ماهانه
با احتساب ۱٫۵ هکتار باغ چای و حداقل سود سپرده‌گذاری: ۲۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان ماهانه
با نگاهی به اعداد و ارقام ارایه شده می‌توان به این حقیقت تلخ پی برد که وضعیت معیشتی کشاورزان گیلان و مورد حمایت قرار نگرفتن صنعتی که حیات اقتصاد کشور به آن وابسته است، در این استان سبب شده تا سبزی زمین‌های حاصلخیز گیلان که به گفته دکتر گوشه زمانی بیش از ۵ هزار سال برای تولید مجدد خاک آن زمان لازم است، در میان سرخی اسکناس‌هایی که دست به دست می‌شوند رنگ باخته و به جای بوته‌های عطرآگین چای و ساقه‌های رقصان برنج، ویلا‌ها در اراضی کشاورزی استان قد بکشند.
چند نکته:
۱- این ارقام با فرض فروش زمین به صورت یک‌جا و با حداقل قیمت، محاسبه شده در حالی‌که معمولاً این زمین‌ها در قطعات کوچکتر و با قیمت‌های متفاوت‌تری به فروش می‌رسند.
۲- قیمت زمین در مناطق مختلف گیلان متغیر بوده و با توجه به میزان گردشگرپذیر بودن منطقه و دسترسی آن به مناطقی مانند کوه، دریا، جنگل و همچنین نوع سند(نسق یا قطعی) ارزش‌گذاری می‌شوند.
۳- در این گزارش نرخ سود سپرده‌گذاری ۱۶ درصد محاسبه شده است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.