سواد سلامت چیست؟ در میان انواع و اقسام سواد، شاید بتوان گفت سواد سلامت از جایگاه مهم‌تری برخوردار است، چراکه به‌طور مستقیم با زندگی افراد ارتباط دارد. براساس آمارهای موجود، بیش از ۵۰ درصد افراد جامعه ما از معیارهای لازم سواد سلامت بی‌بهره هستند. به گزارش سیناپرس، سواد سلامت به مجموعه‌ای از دانسته‌ها و […]
سواد سلامت چیست؟
در میان انواع و اقسام سواد، شاید بتوان گفت سواد سلامت از جایگاه مهم‌تری برخوردار است، چراکه به‌طور مستقیم با زندگی افراد ارتباط دارد. براساس آمارهای موجود، بیش از ۵۰ درصد افراد جامعه ما از معیارهای لازم سواد سلامت بی‌بهره هستند.
به گزارش سیناپرس، سواد سلامت به مجموعه‌ای از دانسته‌ها و آگاهی‌ها گفته می‌شود که برای تمام افراد جامعه، از یک شهروند عادی گرفته تا یک متخصص در این حوزه، ضروری است. این مجموعه آگاهی‌ها کمک می‌کنند تا تک‌تک افراد جامعه و در نهایت کل یک جامعه زندگی سالم‌تری را تجربه کنند.
زندگی سالم‌تر با در اختیار داشتن سواد سلامت به ارتقای کیفیت زندگی منجر می‌شود. به این معنی که با حفظ بیش‌تر سلامتی براساس اطلاعات درست، می‌توان از امکانات و لذت‌های بیش‌تری در زمان طولانی‌تر بهره برد و کیفیت بالاتری از زندگی را تجربه کرد.
جنبه مهم دیگر به کارگیری سواد سلامت، صرفه اقتصادی است. بیماری‌ها و آسیب‌های جسمی و روانی با تحمیل هزینه‌های درمانی، فرد و در نهایت جامعه را تحت فشار اقتصادی قرار می‌دهد. در صورتی‌که با در اختیار داشتن سواد سلامت و به‌کارگیری آن می‌توان تا حد زیادی از بروز بیماری‌هایی که علاوه بر رنج، هزینه هم برای فرد ایجاد می‌کنند جلوگیری کرد و یا آنها را به تعویق انداخت.
تصور عمومی از دارا بودن سواد سلامت این است که باید علائم تمام بیماری‌ها را شناخت و با بروز آنها در بدن به پزشک متخصص آن بیماری مراجعه کرد. این تصور هم درست است و هم نادرست. بخش درست آن این است که به هرحال این دانسته‌ها نیز بخشی از سواد سلامت محسوب می‌شوند، اما بخش نادرست آن به این مسأله برمی‌گردد که این اطلاعات، تمام سواد سلامت را تشکیل نمی‌دهند. بخش مهم و اصلی سواد سلامت به این موضوع اشاره دارد که «چگونه زندگی کنیم که سالم‌تر بمانیم؟»
استانداردهای سواد سلامت چیست؟
دانسته‌های مربوط به داشتن زندگی سالم‌تر به عنوان بخش اصلی سواد سلامت که درواقع به سبک زندگی افراد مربوط می‌شود نیز به نوبه خود دو بخش دارد. بخشی که کنترل پارامترهای آن در اختیار فرد قرار دارد و بخش دیگری که فرد در هدایت آن نقشی ندارد.
بخش اول شامل دانسته‌هایی است در رابطه با رژیم غذایی سالم، پرهیز از موادغذایی فرآوری‌شده و فست‌فودها، مصرف کم‌تر مواد قندی و چربی، کاهش مصرف نمک، داشتن تحرک کافی و ورزش، حفظ تناسب اندام و مواردی از این دست که کنترل آنها در اختیار فرد است.
بخش دوم اما آگاهی‌ها و اطلاعاتی است که در واقع باید در اختیار تولیدکنندگان موادغذایی و مسؤولین مدیریتی جامعه قرار بگیرد و شهروندان عادی کنترلی بر اداره این امور ندارند. دانسته‌هایی در زمینه تولید سالم‌تر و بهداشتی‌تر محصولات غذایی، وجود نظارت دقیق و کافی بر روند تولید محصولات، اندیشیدن تمهیداتی برای رفع آلودگی هوای کلان‌شهرها، سالم‌سازی آب مصرفی، فرهنگ‌سازی و ارایه آموزش کافی به شهروندان و مواردی از این قبیل.
این‌‌ها تنها نمونه‌هایی از استانداردهای سواد سلامت هستند که به شکل فردی و اجتماعی باید مدنظر قرار گیرند تا سطح سلامت یک جامعه ارتقا پیدا کند.
گول تبلیغات بی‌اساس را نخورید!
نکته حایز اهمیت در این میان این است که بسیاری از اطلاعات جعلی و عوام‌فریب تحت عنوان سواد سلامت این روز‌ها در شبکه‌های اجتماعی و فضاهای ارتباطی غیررسمی دست به دست می‌چرخد و مردم را گمراه می‌کند. نمونه متداول و بارز آن توصیه‌هایی است که هر روزه در خصوص پیشگیری از عوارض آلودگی هوا با آن مواجه می‌شویم و در اغلب موارد فاقد مرجعیت و وجاهت علمی است. چراکه یک توصیه بهداشتی و سلامتی زمانی معتبر است که حاصل چندین پژوهش معتبر علمی باشد با نتایج تکرارپذیر. در غیراین‌صورت قابل استناد نیست و متأسفانه حجم بالایی از اطلاعاتی که این روز‌ها با عنوان سواد سلامت رد و بدل می‌شوند، عملاً بی‌معنی و نادرست هستند. اینجا است که نقش رسانه‌ها مهم و حیاتی می‌شود. رسانه‌هایی که وظیفه آنها این است که بدون توجه به واقعیت، به گسترش این‌گونه شایعات عوام‌پسند در حوزه سلامت دامن نزنند و استانداردهای علمی سواد سلامت را به درستی تعریف و ترویج کنند.
باید به خاطر داشت که سلامتی و پارامترهای مؤثر بر سلامتی بخش مهمی از علم پزشکی هستند و نتیجه دانسته‌هایی هستند که از پژوهش‌های مدون به دست می‌آیند. بنابراین تنها استانداردهای معتبر و قابل استنادی هستند که قابلیت توصیه و ترویج دارند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.