صنعت پوشاک آلوده‌‌ترین صنعت دنیا بعد از نفت صنعت مد بعد از نفت، آلوده‌‌ترین صنعت دنیا است. میزان گاز گلخانه‌ای که صنعت مد تولید می‌کند از مجموع میزان گاز گلخانه‌ای صنعت کشتیرانی و هواپیمایی بیش‌تر است. هر ساله نیز هزار تن لباس دور انداخته می‌شود که ۹۵ درصد آنها قابلیت بازیافت دارد، ولی با این […]
صنعت پوشاک آلوده‌‌ترین صنعت دنیا بعد از نفت
صنعت مد بعد از نفت، آلوده‌‌ترین صنعت دنیا است. میزان گاز گلخانه‌ای که صنعت مد تولید می‌کند از مجموع میزان گاز گلخانه‌ای صنعت کشتیرانی و هواپیمایی بیش‌تر است. هر ساله نیز هزار تن لباس دور انداخته می‌شود که ۹۵ درصد آنها قابلیت بازیافت دارد، ولی با این وجود تولیدکنندگان پوشاک از آنها استفاده نمی‌کنند و مواد جدیدی را تولید و آلودگی بیش‌تری را به محیط‌زیست وارد می‌کنند.
به گزارش ایسنا، چند سالی است که آلودگی‌های محیط‌زیستی تولید پوشاک مورد توجه تولیدکنندگان آن و دوستداران محیط‌زیست قرار گرفته است. به همین دلیل در صنایع پوشاک، موضوع مد پایدار یا مد سازگار با محیط‌زیست مطرح شده است. مد سازگار با محیط‌زیست یا مد دوستدار محیط‌زیست به نوعی از طراحی مد گفته می‌شود که براساس تمامی مبانی و اصول اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی پایه‌گذاری شده است. این نوع از مد، قسمتی از سیاست طراحی پوشاک سازگار با محیط‌زیست است که در آن اولویت با تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم تولید پوشاک بر محیط با هدف به حداقل رساندن تأثیرات مخرب این فرایند بر محیط‌زیست است.
برای اولین بار در جهان در سال ۲۰۱۱، یک شرکت انگلیسی سعی کرد تا تأثیرات مخرب تولید پوشاک بر محیط‌زیست را به حداقل برساند و محصولاتی تولید کند که زیست تخریب‌پذیر باشند، البته این شرکت پیش از این از پوست حیوانات و چرم برای تولید محصولاتش استفاده نمی‌کرد.
پس از آن شرکت‌های دیگری که از جمله شرکت‌های گران‌قیمت در دنیا هستند و افراد معروفی (سلبریتی‌ها) از محصولات آنها استفاده می‌کنند، سعی کردند که حفظ محیط‌زیست را در تولید محصولات خود در اولویت قرار دهند. یکی از این شرکت‌ها سال گذشته ۳۰۰۰ تکه پارچه جین قدیمی و مصرف‌شده را جمع‌آوری و با آن محصولات جدید تولید کرد. یکی دیگر از کارخانه‌های بزرگ تولید پوشاک در جهان از سال ۲۰۱۳ از مشتریان خود خواست تا لباس‌هایی را که دیگر استفاده نمی‌کنند به یکی از نمایندگی‌های این شرکت تحویل دهند تا از آنها در فرایند تولید مجدد استفاده شود.
دو شرکت معروف دیگر در دنیا نیز تعهد داده‌اند که تا سال ۲۰۲۰ هیچ پارچه و لباسی را به سطل زباله نیندازند و از آنها در فرایند تولید مجدد استفاده کنند. شرکت‌های دیگری نیز در سطح دنیا هستند که از مواد بازیافتی غیرپارچه‌ای مانند پلاستیک‌‌ها در فرایند تولید پوشاک استفاده می‌کنند.
استفاده از بیش از ۸۰۰۰ ماده شیمیایی مضر در صنعت مد و پوشاک
در این راستا مهدی نوری – کارشناس مد و طراح لباس- در گفت‌وگو با ایسنا درباره آسیب‌های زیست‌محیطی تولید پوشاک توضیح می‌دهد: تقریباً از یک‌چهارم آفت‌کش‌های جهان و بیش از ۱۰ درصد سموم کشاورزی برای تولید پنبه غیرارگانیک – که از مواد‌اولیه تولید نیمی از پوشاک در جهان است – استفاده می‌شود. بیش از ۸۰۰۰ ماده شیمیایی مضر در صنعت مد و پوشاک کاربرد دارند که مقصد نهایی تمام این مواد جایی نیست جز خاک و آب‌های زیرزمینی و آب‌های جاری.
برای تولید یک شلوار جین ۲۰ هزار لیتر آب نیاز است
از سوی دیگر پنبه و کتان از جمله گیاهانی هستند که برای پرورش آنها به آب زیادی نیاز است. به گفته این کارشناس مد، خیلی غیرقابل تصور نیست که بگوییم برای تولید یک دست تیشرت و شلوار جین نزدیک به ۲۰ هزار لیتر آب و برای تولید یک جفت کفش چرم تقریباً ۸۰۰۰ لیتر آب نیاز است.
۷۰ درصد از کربن منتشر شده در جهان از تولید پوشاک به وجود می‌آید
نوری با اشاره به رنگ‌های متنوعی که در تولید پوشاک از آنها استفاده می‌شود، اظهارمی‌کند: از آنجایی که خیلی از رنگ‌های مورد استفاده در این صنعت ارگانیک نیستند و خواص صنعتی دارند آلودگی زیادی را وارد طبیعت می‌کنند. ۷۰ درصد از مقدار کربن منتشر شده در جهان از تولید پوشاک به وجود می‌آید، البته کار به اینجا ختم نمی‌شود. پس از تولید و استفاده از پوشاکی که با صرف هزینه‌های زیست‌محیطی فراوان به بازار مصرف راه پیدا کرده‌اند، با حجم بسیار زیادی از پوشاکی روبه‌رو می‌شویم که حالا تبدیل به زباله شده‌اند و قابل تجزیه نیستند و طبیعت را با سیل انبوهی از آلودگی‌های تازه مواجه می‌کنند، بنابراین صنعت پوشاک از زمان تولید تا زمان پخش بین قاره‌ای و حتی زمان دفع محصولات استفاده شده به مثابه یک نابودگر عمل می‌کند.
این کارشناس مد و طراح لباس به ذکر مثالی درباره حجم لباس مصرفی در آمریکا پرداخت و گفت: هر آمریکایی سالیانه بین ۲۵ تا ۳۰ کیلوگرم لباس را به عنوان زباله دور می‌ریزد. این نمونه نشان‌دهنده عرضه و تقاضای عظیم و به دنبال آن تولید و مصرف بسیار زیاد مواد طبیعی و مصنوعی در سطح جهان است که باعث از بین رفتن سطح عظیمی از منابع زیست‌محیطی می‌شود.
وی در ادامه صحبت‌های خود در مورد کیفیت پوشاکی که با مواد زیست تخریب‌پذیر و بازیافتی تولید شده‌اند، می‌گوید: با استفاده از فرایندهای گوناگون و فناوری روز می‌توان مانع کاهش کیفیت این نوع از پوشاک شد. برخی شرکت‌های دنیا، صرفاً به دلیل استفاده از محصولات سازگار با محیط‌زیست و مد پایدار به شهرتی مضاعف رسیده‌اند. این شرکت‌ها نه تنها محصولاتی با طول عمر بسیار زیاد ارایه می‌کنند؛ بلکه راه را برای بقیه شرکت‌ها برای استفاده از این روش هموار ساخته‌اند، البته متأسفانه در ایران توجه چندانی به این موضوع نمی‌شود و به جز چند طراح بسیار محدود و انگشت شمار که البته کارهای قابل توجهی هم دارند، کسی به این موضوع نپرداخته است.
استفاده از مواد بازیافتی در جعبه‌های بسته‌بندی لباسها
نوری در بخش دیگری از صحبت‌های خود ضمن اشاره به این‌که بسیاری از شرکت‌های مطرح دنیا از مواد بازیافتی غیرپوشاکی برای طراحی و تولید لباس استفاده می‌کنند، می‌گوید: این موضوع بیش‌تر جنبه نمادین دارد و در فشن‌شو‌ها نمایش داده می‌شود، البته استفاده از مواد قابل بازیافت در مجموعه‌های بسیاری از طراحان دیده می‌شود. برای مثال طراحانی مانند بوریس بیژن از مواد‌اولیه‌ای که خودش ابداع می‌کند و قابل بازیافت است، استفاده می‌کند. از مواد بازیافتی در ساخت ساک‌های دستی یا جعبه‌های بسته‌بندی لباسها نیز بهره برده می‌شود.
Fast fashion نوعی از فشن است که هدف آن تولید انبوه پوشاک در کم‌ترین زمان و با کم‌ترین هزینه بدون در نظر گرفتن عواقب زیست‌محیطی و اجتماعی است و از این منظر، مد پایدار و سازگار با محیط‌زیست در تضاد با این موضوع است. نوری در این باره توضیح می‌دهد: با وجود صرفه اقتصادی Fast fashion از آنجایی که محیط‌زیست روز به روز اهمیت بیش‌تری در جوامع پیدا می‌کند، تعداد شرکت‌هایی که دغدغه فشن سازگار با محیط‌زیست را پیدا کرده‌اند رو به افزایش است و به همین دلیل خلاقیت‌های بیش‌تری در این زمینه ارایه می‌شود.
این کارشناس مد ادامه می‌دهد: برای مثال می‌توان به جین‌هایی اشاره کرد که پس از تحقیقات فراوان با استفاده از فناوری نانو تولید شده‌اند و هوای اطراف خود را تصفیه می‌کنند. در حال حاضر طراحانی مانند «استلا مک کارتنی» (Stella McCartney) و «امور وِرت» (Amour Vert) انجمنی به نام انجمن ملی طراحان مد پایدار تأسیس کرده‌اند.
قیمت تمام شده مواد‌اولیه مانع توسعه فشن پایدار در کشور
نوری در ادامه در پاسخ به این سؤال که چرا تولید پوشاک سازگار با محیط‌زیست در کشور ما هنوز به دغدغه طراحان و تولیدکنندگان پوشاک تبدیل نشده است، توضیح می‌دهد: مهم‌ترین دلیل آن قیمت تمام شده مواد‌اولیه در مد پایدار است. بیش‌تر شرکت‌ها و طراحان داخلی کشور برای پایین آوردن قیمت تمام شده محصولات خود از ارایه محصولات سازگار با محیط‌زیست سر باز می‌زنند، البته صنعت مد و فشن در کشور ما صنعتی بسیار نوپا و جدید است و هنوز بسیاری از ابعاد آن از جمله مد پایدار، دست نخورده باقی مانده است.
این کارشناس مد و طراح لباس در ادامه با تأکید بر این‌که نگاه حرفه‌ای به صنعت مد و لباس، پیش‌نیاز موضوع مد سازگار با محیط‌زیست است، می‌گوید: به جرأت می‌توان گفت که کشور ما تا یک دهه پیش بیش‌تر مصرف‌کننده محصولات غربی – چه در زمینه محصول و چه طراحی- بود اما خوشبختانه با همت جوانان علاقه‌مند به مد و با وجود تمام سختی‌‌ها پیشرفت‌های زیادی در زمینه ایجاد مفهوم (کانسپت) مد سازگار با محیط‌زیست – که پس از آن طراحی و تولید است – به وجود آمده است.
به عقیده نوری طراحان و تولیدکنندگان پوشاک کشور قدم به قدم به نقطه ایده‌آل صنعت مد – که یکی از ابعاد آن تولید پوشاک سازگار با محیط‌زیست است – نزدیک می‌شوند. هر چند که مسیر طولانی در پیش داریم البته برای تولید پوشاک سازگار با محیط‌زیست فرهنگ‌سازی و اصلاح دانش مردم ضروری است.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.