گاوخونی عروس تالاب‌های جنوب گاوخونی را عروس تالاب‌های جنوب ایران نامیده‌اند، تالابی که گاه نفس می‌کشد و امید به حیات وی در دل‌‌‌‌ها زنده می‌شود و گاه هم در خطر می‌افتد .می‌شود، به گزارش مهر، نام گاوخونی که بر صفحه ذهن هر اصفهانی پدیدار می‌شود گویی نسیم خنک زندگانی از گوشه و کنار خاطرات دور […]
گاوخونی عروس تالاب‌های جنوب
گاوخونی را عروس تالاب‌های جنوب ایران نامیده‌اند، تالابی که گاه نفس می‌کشد و امید به حیات وی در دل‌‌‌‌ها زنده می‌شود و گاه هم در خطر می‌افتد .می‌شود،
به گزارش مهر، نام گاوخونی که بر صفحه ذهن هر اصفهانی پدیدار می‌شود گویی نسیم خنک زندگانی از گوشه و کنار خاطرات دور این تالاب بین‌المللی بر سطور زندگی حاشیه‌نشینان آن می‌وزد.
گاوخونی تنها یک نام و یک تالاب نیست بلکه نشانه‌ای متقن بر سلامت محیط زندگی انسان‌ها و سالم بودن ارگان‌های حیاتی طبیعت است؛ تالابی که با طبیعت زیبای خود نور حیات بر رگ‌های طبیعت زیبای کویر جاری می‌سازد.
تک پای صورتی فلامینگوهایی که به چهره خود در پهنه آبی تالاب می‌نگرند، غوغای پرواز اردک‌‌‌‌ها و مرغابی‌‌‌‌ها و کمین روباه و شغال در حاشیه پهنه گسترده تالاب تنها زیبایی آفرینش بی‌بدیل خداوندی نیست؛ نه؛ این طبیعت زیبا نماد سلامت محیط‌زیست و نشانه پرفروغ سلامتی انسان‌هاست؛ چراغی که مدت‌هاست در چاه بی‌پایان بی‌تدبیری‌های بشری رو به افول رفته است به‌گونه‌ای که اکنون پرواز زیبای دسته‌جمعی پرندگان بر فراز تالاب گاوخونی به آرزویی دیرینه مبدل شده است.
محسن سلیمانی در ارتباط با تأثیرات تالاب‌‌‌‌ها بر زندگی انسانی می‌گوید: تالاب‌‌‌‌ها حوضه‌های ارزشمندی هستند که معیشت بیش از یک میلیارد نفر در دنیا به آن‌‌‌‌ها وابسته بوده و مقصد گردشگری بیش از نیمی از گردشگران دنیا هستند.
مدیر دفتر طرح حفاظت از تالاب‌های ایران در سازمان حفاظت از محیط‌زیست تأکید کرد: بسیاری از تمدن‌‌‌‌ها در حاشیه رودخانه‌ها و تالاب‌‌‌‌ها شکل‌گرفته‌اند؛ شکل‌گیری شهر اصفهان در کنار زاینده‌رود و تالاب، مجموعه استان‌های آذربایجان غربی و شرقی در حاشیه دریاچه ارومیه، تمدن‌های بزرگ منطقه بین‌النهرین در حاشیه تالاب هورالعظیم و منطقه بین‌النهرین، نشانه این امر است.
سلیمانی با اشاره به ایجاد فرصت‌های شغلی در منطقه‌های تالابی گفت: تالاب بین‌المللی هامون فرصت ایجاد ۷۰ هزار شغل برای منطقه سیستان فراهم می‌کرده که این امر در مورد تالاب بین‌المللی گاوخونی یا چغاخور و بسیاری از تالاب‌های دیگر نیز صدق می‌کند.
اکنون کم‌تر از ۱۰ درصد تالاب دارای آب است که ارتفاع مناسبی ندارد و در حد آب‌های سطحی است
در حالی متولیان همچنان برای جاری شدن چند روز آب در تالاب جشن گرفته و عکس‌های تبلیغاتی از سفر مسؤولان ملی به این منطقه برای شرکت در جشن احیای تالاب گاوخونی سر تیتر روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها می‌شود که تنها یک تا چند روز بعد از برگزاری جشن به گفته اهالی محلی دیگر تالاب آبی نداشته است.
برداشت‌های بی‌رویه بالادست سدی بر سر راه احیای تالاب
چندی پیش بود که خبر رسیدن آب زاینده‌رود به تالاب روی سایت سازمان محیط زیست رفت اما گفته مسؤولان و مردم محلی حکایت دیگری دارد.
مدیر کانون خبرگان کشاورزی استان اصفهان دراین‌ارتباط، با اشاره به این‌که آب زاینده‌رود به تالاب گاوخونی نرسیده است، افزود: سال گذشته حدود ۸۵۰ میلیون مترمکعب بر ثانیه آب برای محیط‌زیست و تالاب رهاشده است اما هیچ آبی به تالاب نرسید؛ درواقع برداشت‌های بی‌رویه بالادستی در صنعت، کشاورزی و غیره وضعیتی را موجب شده است که آب به تالاب نمی‌رسد.
وی گفت: تنها در سال ۹۴ آبی به‌اندازه کم‌تر از یک مترمکعب بر ثانیه توسط کشاورزان به تالاب کمک شد بدین معنا که کشاورزان نهری در بستر رودخانه ایجاد و عوارض و موانع بستر رودخانه را برداشتند و آب را تا گاوخونی ر‌‌‌ها کردند.
اسفندیار امینی ادامه داد: اکنون کم‌تر از ۱۰ درصد تالاب دارای آب است که ارتفاع مناسبی ندارد و در حد آب‌های سطحی است.
تالابی که در گرداب وعده‌های بی‌فرجام فرو می‌رود
تالاب گاوخونی اکنون در گرداب وعده‌های بی‌فرجام فرو می‌رود، جایی که برخی می‌گویند در زمان خشکسالی چه جای صحبت از حق‌آبه گاوخونی است؛ گویا فراموش کرده‌اند اگر آب مایه حیات است، خشک شدن تالاب‌‌‌‌ها نیز عاملی برای بیماری و افزایش تل محسوب می‌شود.
احمد شهبازی فعال محیط‌زیست و ساکن منطقه ورزنه که ماهانه برای بررسی وضعیت تالاب گاوخونی به این منطقه سرکشی می‌کند، بابیان این‌که بارندگی‌های منطقه‌ای در محدوده تالاب گاوخونی کاهش داشته است، اظهار داشت: با توجه به رهاسازی نشدن آب در سال‌های گذشته به سمت تالاب تأثیر چندانی را در افزایش پوشش جانوری و گیاهی این منطقه شاهد نبوده‌ایم.
تنها جریان دائم آب وضعیت تالاب تغییر می‌کند
این فعال محیط‌زیستی با اشاره به این‌که تا ۳۰ خرداد سال گذشته تعداد ۶۰ فلامینگو در تالاب شمارش کردیم، تأکید کرد: امسال در چند باری که به تالاب سر زدم تعداد این پرنده‌ها قابل‌قبول بود اما به‌مرور کاهش پیداکرده است.
تنها با جریان دائم آب وضعیت تالاب تغییر می‌کند و بر این اساس باید با برنامه‌ریزی صحیح جریان آب دائمی‌شود تا وضعیت تالاب تغییر کند
وی بابیان این‌که پس از رهاسازی آب به سمت تالاب صحبت‌هایی مبنی بر آبگیری ۲۰ درصد تالاب بیان شده، اما میزان آب در تالاب کم‌تر از این مقدار است، گفت: به دلیل نبود بارندگی‌های فصلی سال گذشته اکنون تعداد فلامینگو‌‌‌ها کم‌تر شده است و این اطمینان وجود ندارد که فلامینگوهای موجود نیز چندان دوام بیاورند.
ارتباط احیای تالاب گاوخونی با زاینده‌رودی که در سایه سیاست آب می‌رود
اسماعیل کهرم، مشاور سازمان محیط‌زیست در این اظهار داشت: تالاب گاوخونی زمانی مشکل پیدا کرد که جریان آب در رودخانه زاینده‌رود را به دلایل مختلف ازجمله انتقال آب به استان‌های مجاور از دست دادیم.
وی بابیان این‌که زاینده‌رود تنها منبع آب گاوخونی است و براین اساس زمانی که خشک شود تالاب از میان می‌رود، گفت: این تالاب در مرکز ایران و در منطقه کویری و خشک دارد و موقعیت جغرافیایی آن به‌گونه‌ای است که تالاب بسیار مهم و بین‌المللی محسوب می‌شود.
مشاور سازمان محیط‌زیست بیان داشت: گاوخونی قهوه‌خانه بین‌راهی برای پرندگان مهاجر است و هرساله ده‌ها هزار حواصیل، اردک، غاز و غیره به این منطقه مهاجرت و نیزارهای این تالاب موجب می‌شد تا برخی در این منطقه بمانند و زادوولد و تخم‌گذاری کنند.
اکنون خشک شدن تالاب گاوخونی نتایج ناگواری مانند ایجاد ریز گرد‌‌‌ها داشته است که با باد روی منطقه پراکنده می‌شوند و تمامی کارشناسان این حوزه از افزایش بیماری‌های تنفسی و سرطانی در این ارتباط خبر داده‌اند
وی ادامه داد: در این منطقه از لاک‌پشت گرفته تا سنجاقک و انواع ماهی زندگی می‌کردند و به نوعی انواع و اقسام جانوران در این منطقه حضور داشتند.
وی با بیان این‌که از زمانی که تالاب خشک شد چاه‌های زیرزمینی نیز خشک‌شده است، بیان داشت: تالاب‌‌‌‌ها در لطافت آب و هوایی تأثیر به‌سزایی دارند و از چند جهت ازجمله حضور حیات‌وحش، زیستگاه انواع پرنده‌های آبزی، مهاجر و غیره سلامتی طبیعت را تأمین می‌کرد.
مشاور سازمان محیط‌زیست ادامه داد: اما اکنون خشک شدن تالاب گاوخونی نتایج ناگواری مانند ایجاد ریزگرد‌‌‌ها داشته است که با باد روی منطقه پراکنده می‌شوند و تمامی کارشناسان این حوزه از افزایش بیماری‌های تنفسی و سرطانی در این ارتباط خبر داده‌اند.
استاندار اصفهان نیز بار‌‌‌ها در همایش‌ها و نشست‌های مختلف به این مسأله اشاره کرده است که مهم‌ترین راه احیای زاینده‌رود زنده کردن گاوخونی بوده و این مسأله امری دوطرفه است.
زیبایی «گاوخونی» افسانه می‌شود؟
درروزگار ناخوشی زاینده‌رود، گویا به‌تدریج جان از تن باتلاق گاوخونی هم بیرون می‌رود تا شاید تالابی که زیبایی‌اش نقل داستان‌های قدیمی بوده روزی به افسانه‌ها بپیوندد؛ مگر این‌که این‌همه مصوبه کاغذی و وعده و وعیدهای زبانی به‌واقع در دفتر عمل به ثبت نهایی برسد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.