صادرات سنگ‌آهن صواب یا ناصواب

صادرات سنگ‌آهن صواب یا ناصواب وزارت صنعت اخیراً در بخشنامه‌ای اعلام کرده است که صادرات محصولات معدنی مشمول قوانین ممنوعیت خام‌فروشی است و باید با این موضوع برخورد کرد حال آن‌که فعالان معدنی این نظر را قبول ندارند و معتقدند دولت در شرایط کنونی و با توجه به نیازی که به منابع مالی دارد این […]

صادرات سنگ‌آهن صواب یا ناصواب

وزارت صنعت اخیراً در بخشنامه‌ای اعلام کرده است که صادرات محصولات معدنی مشمول قوانین ممنوعیت خام‌فروشی است و باید با این موضوع برخورد کرد حال آن‌که فعالان معدنی این نظر را قبول ندارند و معتقدند دولت در شرایط کنونی و با توجه به نیازی که به منابع مالی دارد این مبحث را گشوده و تنها به دنبال دریافت عوارض صادراتی است.

جعفرسرقینی،معاون وزیر صنعت گفت: برای حمایت از تولید داخل بایدمحدودیت‌هایی برای صادرات موادخام معدنی در نظر گرفت. سرقینی معتقد است برای تأمین سنگ‌آهن مورد‌نیاز برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در ۱۴۰۴ حداقل ۱۴۰میلیون تن سنگ‌آهن نیاز داریم و برای این‌که بتوانیم این میزان را تأمین کنیم یا باید ذخایر جدید کشف کنیم یا واردات انجام دهیم. اما این در حالی است که فعالان حوزه سنگ‌آهن این ارزیابی را اساساً نادرست می‌دانند.

البته باید به این نکته توجه داشت که برخی سنگ‌آهن‌ها با درجه ناخالصی متفاوت، نیاز داخل نیست و در صورت استخراج تقاضایی ندارد. اگر اعمال محدودیت‌های صادراتی بر این موارد هم باشد ضربات شدیدی بر بدنه این بخش وارد خواهد شد. به همین خاطر در اعمال محدودیت‌ها باید نیازسنجی داخلی مدنظر باشد و سپس برای قوانین اقدام شود.گفتنی است؛ اکثر کارخانه‌های کنسانتره‌سازی در ایران به سنگ‌آهن مگنتیتی نیاز دارند که سیلیس، فسفر و گوگرد به میزان کم را دارا باشد. این در حالی است که میزان انبوهی از طیف سنگ‌آهن موجود به‌درد کارخانه‌های کنسانتره و خصوصاً کارخانه ذوب‌آهن نمی‌خورند.

در این رابطه مهرداداکبریان،رییس انجمن سنگ‌آهن ایران گفت: در حال‌حاضر میزان صادرات سنگ‌آهن ایران بیش از ۲۰ میلیون تن است. اما این‌که بگوییم امروز صنایع‌معدنی ما که جزو زنجیره فولاد هستند مشکل تأمین سنگ‌آهن دارند یا برای آینده بازار داخل مشکل تأمین سنگ‌آهن داریم، موضوعی است که باید از هر دو جنبه مورد بررسی قرار گیرد.

وی افزود: امروز کارخانه‌های کنسانتره‌سازی ما به دو علت دسترسی به سنگ‌آهن ندارند. کارخانه‌های کنسانتره‌سازی ما از یک نوع خاص سنگ‌آهن استفاده می‌کنند؛به‌طور واضح سنگ‌آهن‌های مگنتیک با FEO بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. این در حالی است که بسیاری از معادن سنگ‌آهن ایران یا مگنتیک نیستندیا به اندازه کافی که مورد نیاز کنسانتره‌سازان است، مگنتیک نیستند. ضمن این‌که دارای ناخالصی‌های بالا همچون فسفر، گوگرد، سیلیس و…هستندکه موردتوجه این کارخانه‌ها نیست.

رییس انجمن سنگ‌آهن ایران با بیان این‌که این موضوع قسمت عمده‌ای از ذخایر و تولید کشور را کنار می‌زند و در حاشیه نگه می‌دارد و دامنه معادنی که می‌توانندتأمین‌کننده خوراک کنسانتره‌ساز‌ها باشند را کم می‌کند، گفت: علت دوم ناکارآمد بودن برخی از سنگ‌آهن‌های ما برای مصارف داخل این است که در برخی استان‌های کشور به دلیل این‌که روی مجوزهایی که برای برخی کنسانتره‌سازی داده شده، به درستی کار نشده است؛ بیش‌تر از تولید سنگ‌آهن، کارخانه‌های کنسانتره‌سازی ساخته شده است. به عبارت دیگر در برخی استان‌ها کارخانه‌های کنسانتره‌سازی دسترسی به معادن سنگ‌آهن ندارند و معدن سنگ‌آهن برای تأمین خوراک آن‌‌ها وجود ندارد.

وی تصریح کرد: زمانی که مجوزهای کارخانه‌های کنسانتره‌سازی و گندله‌سازی داده شده باید بررسی می‌کردند که میزان تولید در آن منطقه چقدر است و متناسب با میزان تولید سنگ‌آهن و به فراخور توسعه و بالا رفتن رشد تولید، راه‌اندازی کارخانه‌های گندله‌سازی و کنسانتره‌سازی را بالا می‌بردند. از آن جایی که این اقدام صورت نگرفته است؛ چنین آشفتگی‌هایی در بازار ایجاد شده است که اعلام می‌شود بنابر نیاز بازار داخل به سنگ‌آهن برای صنایعی چون فولاد، ممنوعیت صادرات سنگ‌آهن باید ایجاد شود.

اکبریان اعلام کرد: در حال‌حاضر بالغ بر ۶میلیون تن کنسانتره و ۹میلیون تن گندله‌ساز در خراسان وجود دارد. هر دوي این عدد‌ها بالاتر از تولید سنگ‌آهن ماست. به عبارتی در حال‌حاضر گندله‌سازهای ما دسترسی به کنسانتره ندارند. این بدین معنا نیست که دسترسی به سنگ‌آهن وجود ندارد؛ بلکه به این معناست که رشد متعادل در این زنجیره صورت نگرفته است. اگر به صورت موردی با یک واحد تولیدی صحبت شود که شکایت از نبود مواد اولیه و معضلات آن داشته باشد؛ نمی‌توان مشکل او را به کل کشور تعمیم داد که مشکل سنگ‌آهن دارند یا خیر.

وی اظهار کرد: آن طیفی از سنگ‌آهن که مناسب کنسانتره‌سازهای داخلی نیست اتفاقاً باید صادر شود تا در جهت توسعه منجر به ارزآوری شود.