دستورالعمل اجرایی رینگ صادراتی بورس کالای ایران (شرکت سهامی عام)

دستورالعمل اجرایی رینگ صادراتی بورس کالای ایران (شرکت سهامی عام)

این دستورالعمل براساس پیشنهاد مورخ ۲۳/۴/۸۸ بورس کالای ایران، در تاریخ ۲۴/۵/۱۳۸۸ شامل ۲۱ ماده و ۱۸ تبصره، به تصویب هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.

ماده ۱- اصطلاحات و واژه‌های به کار گرفته‌شده در این دستورالعمل دارای معانی زیر می‌باشند:

استانداردهای تجارت بین‌المللی: شامل شرایط انتقال مالکیت، مخاطرات و قیمت کالا و تعهدات طرفین یک معامله براساس آخرین قواعد پذیرفته شده تجارت بین‌المللی می‌باشد.

اطلاعیه عرضه: سندی است که بورس براساس اطلاعات دریافتی عرضه از کارگزار فروشنده تنظیم و از طریق سایت رسمی خود و سامانه معاملاتی به عموم و کارگزاران اطلاع‌رسانی می‌كند. مجموعه اطلاعات عرضه‌ که کارگزار فروشنده ملزم به ارایه آن به بورس می‌باشد و فرم اطلاعیه عرضه به تصویب هیأت مدیره بورس می‌رسد.

اعلامیه پیش‌گشایش (Pre-advice): سندی است حاوی اطلاعات اولیه اعتبار اسنادی که در مواقع مقتضی توسط بانک گشایش کننده اعتبار اسنادی به بانک طرف فروشنده ارسال می‌شود.

بازار هدف بین‌المللی: منظور مقصدی خارج از ایران است که فروشنده و خریدار با هدف انتقال کالا به آن مقصد، کالا را در رینگ صادراتی معامله می‌كنند.

بورس: بورس کالای ایران (شرکت سهامی عام) است.

پیش فاکتور (پرفرما): سندی است تعهدآور که پس از انجام معامله در بورس از سوی فروشنده صادر و کلیه شرایط معامله در آن درج می‌شود.

تسویه: عبارت است از تأيید انجام فرآیند صدور حواله خرید توسط فروشنده و پرداخت وجه معامله یا تصفیه آن توسط خریدار، از جانب بورس طبق مستندات دریافتی که براساس آن معامله قطعی می‌شود.

تقاضا: عبارت است از اعلام آمادگی برای خرید مقدار معینی کالا از طرف کارگزار خریدار.

حواله خرید: سندی است که توسط بورس، فروشنده یا کارگزار فروشنده به نام خریدار صادر یا تأيید می‌شود و خریدار می‌تواند با ارايه آن به انبارهای اعلام شده توسط فروشنده و مورد تأيید بورس کالای خریداری شده را تحویل گیرد.

خسارت: مبلغی است که هر یک از طرفین قرارداد یا اشخاص ثالث حسب مورد در صورت فعل یا ترک فعل معین طبق مقررات و توافقات فی‌مابین موظف به پرداخت آن می‌باشند.

روز کاری: روزهایی است که جزو تعطیلات رسمی کشور جمهوری اسلامی ایران نیست و بورس در آن روز طبق مقررات فعالیت دارد.

رینگ صادراتی: جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی می‌باشد که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف بین‌المللی است.

سازمان: «سازمان بورس و اوراق بهادار» ایران است.

سامانه معاملاتی: شبکه الکترونیک یا غیر الکترونیکی است که بورس و کارگزاران از آن برای انجام معاملات استفاده می‌كنند.

شرایط پرداخت: شرايط تسویه وجه معامله اعم از نقدی، اعتباری، نقدی و اعتباری و یا هر روش پرداخت دیگر که طبق مقررات مورد قبول بورس بوده و در اطلاعیه عرضه اعلام می‌شود.

شرایط تحویل: شرایطی است شامل کیفیت کالا، نوع بسته‌بندی، وسیله حمل و نقل، مابه‌التفاوت حمل، وضعیت اظهارنامه گمرکی و سایر مواردی که طبق مقررات در اطلاعیه عرضه اعلام و فروشنده کالای معامله‌شده را براساس آن به خریدار تحویل می‌دهد.

شرایط غیرمترقبه (فرس ماژور): شرايطی است خارجی‌، غیرقابل اجتناب و غیر قابل پیش‌بینی که در نتیجه وقوع آن متعهد اعم از خریدار و فروشنده قادر به انجام تعهد خود نباشد.

عدم رقابت: وضعیتی است که در رینگ صادراتی متقاضیان خرید قیمت پایه عرضه را پذیرفته‌اند، لیکن جمع تقاضای کالا از عرضه کالا کم‌تر است.

عرضه: عبارت است از اعلام آمادگی برای فروش مقدار معینی کالا از طرف کارگزار فروشنده.

عرضه مجدد: منظور عرضه‌ای است که پس از عدم معامله کالا در عرضه نوبت اول در همان رینگ صادراتی انجام می‌شود.

عرضه نوبت اول: منظور اولین عرضه یک کالا در طی یک رینگ صادراتی بورس است.

قیمت پایه: قیمتی است که عرضه‌کننده ملزم است برای عرضه کالا در بورس طبق مقررات اعلام نماید. این قیمت مبنای شروع حراج در رینگ صادراتی است.

قیمت معامله: قیمتی است که معامله در رینگ صادراتی براساس آن صورت می‌گیرد و علاوه بر ثبت در سیستم معاملاتی بورس توسط بورس اعلام می‌شود.

قیمت نهایی: قیمتی است که حسب شرايط پرداخت اعلام شده در اطلاعیه عرضه، در زمان تحویل، حمل یا بارگیری کالای معامله شده مشخص می‌شود.

کارگزار: یکی از کارگزاران مجاز پذیرفته‌ شده در بورس است که کالا را برای دیگران و به حساب آن‌ها معامله می‌كند.

مابه‌التفاوت حمل: میزان نوسان وزن یا حجم کالاهای معامله‌شده در هنگام تحویل که از نظر بورس مجاز می‌باشد.

مشتری: شخصی است که متقاضی خرید یا فروش کالا در بورس است.

مقررات: الزاماتی است که توسط مراجع ذی‌صلاح در چارچوب اختیارات آن‌ها وضع شده و بورس، کارگزار، مشتریان و سایر اشخاص ذی‌ربط بورس موظف به رعایت آن‌ها هستند.

هزینه‌های جانبی: کلیه هزینه‌هایی است که طبق شرایط پرداخت، خریدار علاوه بر قیمت معامله  موظف به پرداخت یا تصفیه آن می‌باشد.

ماده ۲- بورس مکلف است با رویه معینی که به تصویب هیأت مدیره بورس می‌رسد، خریداران رینگ صادراتی را قبل از هرگونه معامله در بورس نزد خود ثبت كند. عرضه‌کنندگان کالاهای صادراتی، کارگزاران و خریداران موظفند اطلاعات مورد نیاز را حسب درخواست به بورس ارايه كنند.

تبصره: ثبت سفارش خریدار توسط کارگزار جهت انجام معامله در رینگ صادراتی منوط به ثبت نام خریدار در فهرست خریداران رینگ صادراتی است.

ماده ۳- بورس مکلف است برای کالاهایی که در رینگ صادراتی عرضه می‌شوند شناسه‌ معاملاتی مجزا از شناسه آن کالا در سایر رینگ‌های معاملاتی خود تعریف و از آن استفاده كند.

ماده ۴- بورس مکلف است قبل از شروع هر رینگ صادراتی آخرین نرخ‌های معادل ریال اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و یا یکی از بانک‌های دیگر دارای عاملیت از طرف بانک مرکزی  برای ارزهای خارجی که عرضه‌های آن روز بر مبنای آن‌ها صورت می‌گیرد را از طریق سایت رسمی خود به اطلاع عموم برساند.

تبصره ۱: نرخ‌های معادل ریال اعلام‌شده در هر روز براساس این ماده مبنای کلیه محاسبات بورس برای تسویه معاملات آن روز، کارمزدها، خسارت‌ها و سایر هزینه‌ها خواهد بود.

تبصره ۲: در صورت درخواست خریدار و موافقت فروشنده و اعلام کتبی مراتب توسط کارگزار فروشنده مبنی بر تسویه معامله با ارزی غیر از ارز اعلام شده قبلی به بورس، ارز توافق شده جدید می‌تواند مبنای تسویه قرار گیرد. هیأت مدیره بورس موظف است یک مرجع معتبر بین‌المللی یا داخلی اعلام کننده نرخ‌های تبدیل ارز را تعیین كند.

ماده ۵- بورس موظف است اطلاعات هر عرضه را که به تأيید فروشنده رسیده است از طریق کارگزار فروشنده دریافت و حداقل ۳ روز کاری قبل از عرضه در بورس، از طریق سایت رسمی خود و سامانه معاملاتی در قالب اطلاعیه عرضه به عموم و کارگزاران اطلاع‌رسانی كند.

تبصره: در صورتی‌که کارگزار فروشنده تغییری در اطلاعات عرضه را به بورس اعلام نكند، اطلاعیه عرضه بورس حداکثر برای ۳ روز کاری پس از روز عرضه نوبت اول معتبر خواهد بود، لیکن بورس موظف است حداقل تا ساعت ۲۴ هر روز، برنامه عرضه‌های نوبت اول رینگ صادراتی روز کاری آینده خود را از طریق سایت رسمی و سامانه معاملاتی خود به عموم و کارگزاران اعلام كند.

ماده ۶- قیمت نهایی طبق اعلام فروشنده در اطلاعیه عرضه می­تواند متفاوت با قیمت معامله باشد. به هر ترتیب قیمت نهایی باید بر مبنای قیمت معامله محاسبه شود.

تبصره: فروشنده مکلف است جزيیات نحوه محاسبه قیمت نهایی را براساس قیمت معامله و هم‌چنین هزینه‌های جانبی کالای عرضه شده را از طریق کارگزار خود به بورس اعلام كند. درج این اطلاعات در اطلاعیه عرضه توسط بورس الزامی است.

ماده ۷- کارگزار خریدار مکلف است هنگام دریافت سفارش خرید حداقل معادل ۵ درصد ارزش معامله را، براساس قیمت پایه کالای عرضه‌شده جهت تأمین هزینه‌ها و خسارت‌های مذکور در این دستورالعمل، از خریدار دریافت و در حساب پیش دریافت از مشتری منظور كند. در هر صورت جبران تمامی کارمزدها، هزینه‌ها و خسارت‌هایی که طبق مقررات باید از محل ۵ درصد مذکور تأمین ‌شود، بر عهده کارگزار خریدار خواهد بود.

 

ماده ۸- کلیه معاملات انجام گرفته در رینگ صادراتی با تأيید بورس قطعی می‌شود. بورس مکلف است پس از پرداخت وجه معامله توسط خریدار یا اخذ تأيیدیه فروشنده مبنی بر تسویه معامله توسط خریدار نسبت به قطعی‌کردن معامله طبق رویه خود اقدام نماید و کلیه کارمزدهای متعلقه و خسارت‌های مربوطه را براساس ارزش کالا به قیمت معامله از طرفین وصول كند. کارمزدهای اخذ شده مذکور قطعی بوده و قابل استرداد نمی‌باشد.