احیای «خط لوله صلح» در گروی مذاکرات

احیای «خط لوله صلح» در گروی مذاکرات

صادرات گاز به پاکستان و پس از آن به هند با عنوان خط لوله صلح سال‌هاست که میان ایران و پاکستان مطرح است. موضوعی که بعد از ۱۰ سال هنوز به نتیجه نرسیده و درگیر بدعهدی‌های پاکستانی‌‌‌‌ها شده اما خبرهای اخیر نوید تغییر سرنوشت این طرح را می‌دهد.

به گزارش ایسنا، ایده احداث خط لوله صلح در سال ۱۹۹۰ مطرح و قرار شد این خط لوله گاز ایران را به پاکستان و هندوستان منتقل کند که پیام‌آور صلح و دوستی در شبه قاره باشد. براساس توافق اولیه، قرار بود این خط لوله ۲۷۰۰ کیلومتری، گاز صادراتی ایران را از مسیر پاکستان به هند منتقل کند.

پیش‌بینی شده بود که در صورت توافق نهایی، ۱۱۰۰ کیلومتر از این خط لوله در ایران، ۱۰۰۰ کیلومتر در پاکستان و ۶۰۰ کیلومتر در هند احداث شود. طبق طرح اولیه قرار بود روزانه ۱۵۰ میلیون مترمکعب گاز ایران به هند و پاکستان صادر شود. از این مقدار، ۹۰ میلیون مترمکعب برای هند و ۶۰ میلیون مترمکعب برای پاکستان در نظر گرفته شده بود که البته این ایده عملی نشد.

هند با بهانه‌هایی درباره امنیت و قیمت معاهده، نسبت به آن سرد شده و از تعهد سه‌جانبه کناره‌گیری کرد. بعد از آن در سپتامبر ۲۰۱۲، عملیات اجرایی معاهده آغاز شده و رؤسای‌جمهور وقت ایران و پاکستان توافق کردند که در این زمینه همکاری داشته باشند. براساس این همکاری، پیش‌بینی شده بود که پاکستان نیز خط لوله خود را طی ۲۲ ماه تا مرز ایران بکشد.

همچنین براساس این معاهده گازی، قرار شد با شروع عملیات لوله‌گذاری تا سال ۱۳۹۳، صادرات گاز از طریق خط لوله به کراچی آغاز شود. این قرارداد ۲۵ ساله، ایران را متعهد کرد که صادرات گاز در روز از حجم ۱۴ میلیون مترمکعب را آغاز کرده و آن را در دو فاز به ۲۱ و ۳۰ میلیون مترمکعب افزایش دهد.

با این‌که توافق مذکور بین دو کشور صورت گرفت، عملیات اجرایی خط لوله از سوی پاکستانی‌‌‌‌ها مدام متوقف و از سوی مسؤولان این کار در پاکستان، اطلاعات ضدونقیضی درباره میزان پیشرفت پروژه ارائه می‌شد. عدم آغاز عملیات اجرایی خط لوله از سوی پاکستان، در حالی اتفاق می‌افتاد که ایران از سال ۲۰۱۱ کار خط لوله خود را به اتمام رسانده بود و به اسلام‌آباد فرصت داده بود تا پایان ۲۰۱۴ عملیات خط لوله را تکمیل کند.

رایزنی‌‌‌‌ها ادامه دارد

در حالی که حدود یک دهه از قرارداد گازی میان ایران و پاکستان گذشته و طبق آن، همه زیرساخت‌های لازم برای صادرات گاز از ایران به پاکستان از سوی ایران فراهم شده، به‌تازگی سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجهـ اعلام کرد که تهران براساس منافع دو کشور گام بر می‌دارد و در این بخش نیز در حال رایزنی هستیم تا مشکلات برطرف شود.

وی درباره تعلل پاکستان در نهایی شدن خط انتقال گاز ایران به پاکستان، گفت: ما از ادبیاتی همچون هشدار با کشورهای دوست و همسایه استفاده نمی‌کنیم، براساس منافع دو کشور گام برمی‌داریم و در این بخش نیز در حال رایزنی هستیم تا مشکلات برطرف شود.

پاکستان به دنبال تکمیل پروژه خط لوله آی‌پی

هفدهم اردیبهشت ماه عمران‌خان، نخست وزیر پاکستان اعلام کرده بود که این کشور اقدام‌های لازم را برای اجرای طرح خط لوله انتقال گاز از ایران موسوم به «آی‌پی» انجام خواهد داد. وی از مسؤولان وزارت امورخارجه پاکستان خواسته بود که روشی مؤثر برای اجرای این پروژه پیدا کنند.

به گفته منابع خبری پاکستان به نقل از اسناد منتشر شده توسط دولت اسلام‌آباد درباره دستور جدید عمران‌خان درباره طرح خط لوله آی‌پی، وی اعلام کرده است که تحریم‌ها سبب شده تا پاکستان نتواند به مسؤولیت خود در قبال طرح انتقال گاز از ایران عمل کند.

منابع پاکستانی اعلام کردند که دولت این کشور تصمیم گرفته است تا درباره جوانب حقوقی خط لوله آی‌پی، به آمریکا، اتحادیه اروپا و دیگر نهادهای حقوقی بین‌المللی نامه ارسال کند.

نخست‌وزیر پاکستان یکم اردیبهشت‌ماه امسال در سفری دو روزه به ایران آمد و در نشست هیأت‌های عالی‌رتبه ایران و پاکستان که حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران نیز در آن حضور داشت، گفته بود که پاکستان به دنبال یافتن سازوکاری برای ارتقای مناسبات اقتصادی با ایران در حوزه‌های مختلف به ویژه نفت‌وگاز است.

روحانی نیز در این نشست با تأکید بر ضرورت ارتقا و تقویت سطح همکاری‌های تجاری و اقتصادی تهران و اسلام‌آباد، اظهار کرده بود: مرزهای دو کشور باید مرزهای تجارت، ثبات و توسعه باشد و تهران آمادگی دارد همکاری‌های خود را با پاکستان در زمینه‌های مختلف اقتصادی از جمله نفت‌وگاز، برق، پتروشیمی، گردشگری، علمی، دانشگاهی و بهداشت و درمان بیش از پیش گسترش دهد.