دومینوی احیای آثار تاریخی نفت به پایتخت رسید

متروکه‌های نفتی زیر ذره‌بین مسؤولان دومینوی احیای آثار تاریخی نفت به پایتخت رسید گروه انرژی- نخستین موزه پایتخت و سومین موزه در صنعت نفت با حضور جمعی از مدیران و مسؤولان رونمایی شد تا بدین ترتیب پمپ بنزین دروازه‌دولت اهرمی ‌شود برای اینکه تهران پس از شهرهای جنوبی کشور همانند آبادان و مسجدسلیمان در سیاهه […]

متروکه‌های نفتی زیر ذره‌بین مسؤولان

دومینوی احیای آثار تاریخی نفت به پایتخت رسید

گروه انرژی- نخستین موزه پایتخت و سومین موزه در صنعت نفت با حضور جمعی از مدیران و مسؤولان رونمایی شد تا بدین ترتیب پمپ بنزین دروازه‌دولت اهرمی ‌شود برای اینکه تهران پس از شهرهای جنوبی کشور همانند آبادان و مسجدسلیمان در سیاهه ثبت موزه‌های صنعت نفت کشور قرار بگیرد. این درحالی است که تاکنون ۱۲۴ بنای قدیمی صنعت نفت در فهرست آثار ملی سازمان میراث‌فرهنگی ثبت و ضبط شده است و انتظار می‌رود با ادامه حرکت نهضت احیای آثار تاریخی نفت با گذر زمان و همکاری سازمان‌ها و ارگان‌های ذی‌ربط بخش بیشتری از تجهیزات و ابنیه زیر لوای این نهضت قرار بگیرد.

به گزارش خبرنگار انرژی مناقصه‌مزایده، مدیر موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت در این خصوص گفت: به‌زعم کارشناسان میراث فرهنگی کشور، مجموعه این فعالیت‌ها کاری بزرگ و بی‌نظیر است و این روند به دلیل اهمیت و کثرت آثار ارزشمند در صنعت نفت با توجه و سرعت ادامه دارد.

اکبر نعمت‌الهی با اشاره به اینکه مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت با دستور مستقیم وزیر نفت از دی‌ماه سال ۱۳۹۲ به عنوان بزرگ‌‌ترین پروژه فرهنگی وزارت نفت آغاز به‌کار کرد، گفت: پس از مطالعات و جلسات کارشناسی و تخصصی با مشاوران ارشد کشور در حوزه‌های موزه‌ای و تاریخی، این مجموعه اهداف و مأموریت‌های کلان خود را تبیین و عملیات اجرایی فوری و بدون فوت وقت آغاز شد.

مدیر موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت، بازدید و شناسایی مجموعه‌ای از آثار و تجهیزات قدیمی صنعت نفت در سراسر کشور به ویژه استان خوزستان و شهرهای مسجدسلیمان و آبادان را از نخستین اقدامات اولیه این مجموعه برشمرد و افزود: از همان ابتدا به دلیل قدمت و اهمیت، دو شهر مذکور در استخراج و پالایش این ماده تاریخی و حیاتی برای کشور درخشان بودند، در نهایت مقرر شد از میان مجموعه آثار شناسایی شده که دارای ظرفیت‌های مختلف برای حفظ و تبدیل شدن به موزه‌های منطقه‌ای و ملی را داشتند چند نقطه نهایی و عملیات اجرایی آنها شروع شود، هر چند در ابتدای کار و تأکید مقام عالی وزارت نفت، قرار شد آثار قدیمی در شهرهای مسجدسلیمان، آبادان و تهران به عنوان مرکز به موزه تبدیل شود ولی در ادامه رصد و شناسایی‌های تخصصی بیشتر در کمتر از سه سال این تعداد به بیش از ۲۰ نقطه افزایش یافت.

نعمت‌اللهی یکی از دغدغه‌های مدیریت موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت در استفاده از ابنیه و تجهیزات موجود را شرایط اقتصادی حاکم بر کشور عنوان کرد و افزود: خوشبختانه در ارائه همه طرح‌های پیشنهادی تلاش می‌شود تا با اندکی مرمت و نظافت و البته تجهیز، چیدمان علمی و تخصصی به عنوان مراکز فرهنگی و آموزشی در جهت حفظ و ارائه هویت و تاریخ ۱۱۱ ساله نفت در اختیار علاقه‌مندان و گردشگران صنعتی و عمومی قرار گیرد.

وی افزود: خوشبختانه با عنایت به خداوند متعال و پشتیبانی آقای زنگنه در این مدت کوتاه موفق به راه‌اندازی دو موزه در شهر آبادان شدیم و امروز شاهد بازگشایی اولین موزه نفت در تهران و سومین موزه از طرح‌های پیش‌بینی شده در سراسر کشور هستیم.

نفت مسجد سلیمان

نعمت‌اللهی عملیات احداث «موزه نفت مسجدسلیمان» که ساختمان اصلی آن به پایان رسیده است و موزه «نفت‌سوزها» در شهر کرمان که بازسازی عمارت تاریخی آن به پایان رسیده است را در مرحله مطالعات محتوایی، طراحی و چیدمان عنوان و خاطرنشان کرد: در سایر نقاط کشور نیز طرح‌هایی برای تبدیل و راه‌اندازی موزه‌های نفت با رویکرد و موضوع خاص پیش‌بینی شده است.

مدیر موزه‌ها و مرکز اسناد صنعت نفت با اشاره به اینکه در ادامه فعالیت‌های مدیریت موزه‌ها از ابتدای شکل‌گیری تاکنون، مجموعه کم‌نظیر و شاید بی‌نظیری از اسناد تاریخی و قدیمی صنعت نفت اعم از اشیاء و مدارک از سراسر کشور و به‌خصوص استان خوزستان شناسایی و در گنجینه این مدیریت گردآوری شده است، اضافه کرد: از ابتدای فعالیت این مدیریت تاکنون حدود ۲۰ میلیون برگ سند، نقشه‌ـ‌کتاب و سایر مدارک از شرکت‌ها و حوزه‌های مختلف صنعت در سراسر کشور به مرکز اسناد تهران منتقل و بیش از سه میلیون برگ آنها تفکیک، گندزدایی، مرمت، اسکن و فهرست‌نویسی شده است که در حال آماده‌سازی زیرساخت‌ها و دیجیتالی شدن این مجموعه بی‌نظیر اسنادی هستیم، این مجموعه می‌تواند به صورت کاملاً حرفه‌ای و تخصصی در اختیار پژوهشگران این حوزه قرار گیرد.

وی تأکید کرد: در همین راستا، تعداد حدود ۱۰ هزار قلم شیء از بیش از ۲۴ منطقه و شهر نیز شناسایی، گردآوری و آماده‌سازی شده و برای نمایش در هر یک از موزه‌های مرتبط خود در نظر گرفته شده است.

این مقام مسؤول در وزارت نفت در تشریح عملیات بازسازی موزه پمپ بنزین تهران، گفت: از مجموعه پمپ‌بنزین‌های نسل اول و قدیمی که بنای آن را انگلیسی‌‌ها با به‌کارگیری معماری ایرانی و با یک تیپ طراحی در دهه دوم قرن حاضر (حدود ۱۳۱۵-۱۳۲۰) در تهران و شاید ایران ساخته‌اند، متأسفانه به‌جز دو ساختمان در تهران و یک ساختمان در سبزوار با طرح واحد، اثر دیگری باقی نمانده است که بنای حاضر کمترین تخریب و تغییر را داشته است و پس از شناسایی، فوراً عملیات مطالعاتی و اجرای آن در سال ۱۳۹۶ آغاز و کار مرمت آن در سال ۱۳۹۷ به پایان رسید و از اوائل سال گذشته نیز کار محتوایی و چیدمان موزه‌ای آن آغاز شد.

نعمت‌اللهی گفت: پس از مطالعات اولیه و پیگیری و گردآوری مستندات لازم و با مشاوره کارشناسان تاریخی، کارشناسان تخصصی و جلسات متعدد و متنوع، فضای موزه و اطلاعات جمع‌آوری شده در ۱۰ بخش کلی پیش‌بینی شد که سکوها، انواع دسپنسرها، شعبه نفت، سوخت‌رسانی و اتاق‌های سه‌گانه داخلی از آن جمله‌اند که البته علاقه‌مندان و پیشکسوتان عزیز دیگری نیز در این مطالعات سهم داشته‌اند.

وی ضمن قدردانی از حمایت و تلاش‌های سازمان میراث فرهنگی، شهرداری منطقه ۱۲ و مدیران شرکت مترو تهران، گفت: با توجه به اینکه این موزه در محدوده منطقه۱۲ شهر تهران قرار گرفته و این منطقه به دلیل قدمت و کثرت آثار قدیمی به عنوان منطقه‌ای با بافت تاریخی و ارزشمند برای تهران محسوب می‌شود، لازم است نسبت به ساماندهی و بهسازی معابر و خدمات شهری موجود در این محله و کوچه فیات اقدامات مؤثرتری صورت پذیرد، هر چند با اجرایی شدن عملیات ساخت طرح اصلی منطقه و بنای قدیمی دروازه‌دولت در شهرداری و مدیریت بافت تاریخی در اسرع وقت، این مهم موردنظر و توجه قرار خواهد گرفت.

نعمت‌اللهی با تأکید بر این که سعی خواهیم کرد تعداد موزه‌های نفت را تا پایان امسال به پنج موزه افزایش دهیم، گفت: امروز حدود ۱۲۴ ابنیه ثبت میراث فرهنگی شده است. این در حالی است که مسؤولان میراث فرهنگی ما را بسیار همراهی کردند و راهنمای ما بودند.

وی با یادآوری این که نهضت ثبت بناهای تاریخی صنعت نفت همچنان ادامه دارد، افزود: الان در شورای معاونت میراث ده ابنیه دیگر در صف ثبت ملی هستند. تیمی برای ثبت این اماکن در نظر گرفته شده است و حدود ۲۰ میلیون برگ سند از مکان‌های متروک و فراموش شده جمع‌آوری شده که انشاا… در دسترس همگان قرار خواهد گرفت.

مدیر موزه‌های نفت در مورد اشیایی که شناسایی و گردآوری شده‌اند، نیز گفت: ۱۰هزار شیء میراثی صنعت نفت را شناسایی کردیم که در گنجینه موزه‌ها در حال آماده‌سازی هستند. از اتومبیل‌ها و اتوبوس‌ها گرفته تا پمپ‌ها و ولوهای قدیمی و….

نعمت‌اللهی در مورد موزه پمپ بنزین دروازه‌دولت نیز گفت: پمپ بنزین شماره۶ سومین پمپ بنزین شهر تهران بوده که از سال ۱۳۱۷ زمین‌‌اش خریداری شده است. در دهه‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ به دلیل احداث مترو تعطیل می‌شود. کار اجرایی این موزه از سال ۱۳۹۶ آغاز شد و امروز به بهره‌برداری می‌رسد.

مدیر موزه‌های نفت با اشاره به همکاری و همراهی شرکت ملی پخش و شهرداری تهران، در مرمت موزه پمپ بنزین دروازه‌دولت گفت: در داخل این مجموعه تلاش شده تا مردم با مجموعه فعالیت‌های یک پمپ بنزین آشنا شوند و اشیایی را که هیچ وقت دیده نشده، مثل اجزای یک پمپ بنزین، در این جا مشاهده کنند.

وی با اشاره به اتومبیل‌های به نمایش گذاشته شده در این موزه، از جمله اتومبیل قدیمی بنز ۱۹۰ دوره پهلوی، گفت: در این میان یک اتومبیل خاطره‌انگیز و ارزشمند وجود دارد که متعلق به شهید تندگویان، وزیر شهید کشورمان است. وجود این خودرو در موزه پمپ بنزین دروازه‌دولت، یاد و خاطره آن شهید زنده می‌کند.

نعمت‌اللهی تأکید کرد که در موزه پمپ بنزین دروازه‌دولت، نمایش آثار گذشته صنعت نفت، با هنر عجین شده و این موزه حرف‌هایی برای نسل جدید دارد.