تهدید یا توسعه حیات وحش

تهدید یا توسعه حیات وحش با وجود این‌که آهو از نظر جمعیت در اصفهان رتبه اول در کشور را به خود اختصاص داده اما گونه‌های نادر حیات وحش این استان مانند پلنگ به رغم عدم شکار آن، در حال انقراض است. به گزارش مهر، مناطق حفاظت شده در قالب پناهگاه‌های حیات‌وحش، پارک‌های ملی، آثار طبیعی […]

تهدید یا توسعه حیات وحش

با وجود این‌که آهو از نظر جمعیت در اصفهان رتبه اول در کشور را به خود اختصاص داده اما گونه‌های نادر حیات وحش این استان مانند پلنگ به رغم عدم شکار آن، در حال انقراض است.

به گزارش مهر، مناطق حفاظت شده در قالب پناهگاه‌های حیات‌وحش، پارک‌های ملی، آثار طبیعی ملی و مناطق حفاظت شده و تحت نظارت محیط‌زیست هستند که از دیرباز تا کنون به منظور حفظ تنوع‌زیستی و ژنتیکی، آموزش و پژوهش، تفرج و توریسم و… مورد حمایت و توجه همگان و به ویژه سازمان حفاظت محیط‌زیست بوده‌اند.

این مناطق همچنین با قدرت و تنوع اقلیمی، گونه‌ای،‌زیستگاهی و اکوسیستمی نسبتاً خوبی در استان اصفهان وجود دارند که به دلیل وسعت و پراکندگی در سطح استان اهمیت آن را دو چندان می‌کند. متأسفانه در برخی موارد از قبیل عبور راه‌های ارتباطی، ساخت بزرگراه‌ها، توسعه شهری و روستایی، چرای بی‌رویه، وجود برخی معادن و توسعه شهر‌‌ها و شهرک‌های صنعتی شاهد از بین رفتن برخی از گونه‌های موجود در این مناطق هستیم.

در منطقه پارک ملی و حیات‌وحش قمیشلو شاهد گونه جانوری قوچ و میش گونه اصفهان هستیم. پناهگاه حیات وحش موته که‌زیستگاهی استپی و نیمه بیابانی دارد، مأمن گونه جانوری آهو است و در این منطقه بیش‌ترین جمعیت آهو را شاهد هستیم

مریم امیدی، کارشناس حیات وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان در این زمینه می‌گوید: در سال دو بار سرشماری (یکبار در تابستان و یک‌بار در اواخر پاییز که البته سرشماری پاییز مهم تر است) برای مشخص شدن جمعیت گونه‌های جانوری انجام می‌شود. البته اطلاعاتی که از سرشماری‌ها به وجود می‌آیند به صورت صدرصدی نیستند و یک برآورد کلی هستند. بنابراین آمار جمعیت گونه‌های جانوری در مناطق ۴گانه و در طول سال متفاوت هستند.

آهو پرجمیعت‌‌‌ترین گونه جانوری اصفهان

وی ادامه داد: در این باره باید بگویم که در منطقه پارک ملی و حیات‌وحش قمیشلو شاهد گونه جانوری قوچ و میش گونه اصفهان هستیم. پناهگاه حیات‌وحش موته که ‌زیست گاهی استپی و نیمه‌بیابانی دارد، مامن گونه جانوری آهو است و در این منطقه بیش‌ترین جمعیت آهو را شاهد هستیم. همچنین در منطقه قمیشلو و کلاه‌قاضی نیز جمعیت آهو به وضوح مشاهده می‌شود. در منطقه شکار ممنوع کهیاز، منطقه‌ای است که در شرق شهرستان اردستان قرار دارد و همچنین پناهگاه حیات وحش عباس آباد که در نایین و خور و بیابانک قرار گرفته است، گونه جانوری جبیر زندگی می‌کند. البته در مناطق مختلف گونه‌های جانوری به صورت موردی نیز قابل رؤیت هستند.

شکار پلنگ و یوزپلنگ در اصفهان نداشتیم

وی افزود: آهو گونه جانوری است که از نظر جمعیت در استان اصفهان رتبه اول در کشور را به خود اختصاص داده است.

در برخی مناطق دیگر مانند منطقه موته، شکرخار در شهرستان اردستان و همچنین منطقه شکار ممنوع یخاب در شهرستان آران‌وبیدگل نیز گونه جانوری گربه‌سانان را خواهیم دید

امیدی در پاسخ به این سؤال که چندی است که در استان‌های مختلف شاهد شکار حیواناتی از قبیل پلنگ و یوزپلنگ توسط سودجویان هستیم، آیا مشابه این موضوع در استان اصفهان نیز اتفاق افتاده است، گفت: با وجود این‌که در کشور شاهد چنین اتفاقاتی بوده‌ایم اما خوشبختانه در اصفهان، شکار این گونه جانوری رخ نداده است.

وی درباره گونه‌های جانوری کمیاب استان، افزود: گونه‌های جانوری گربه‌سانان مانند یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی، گربه‌شنی، گربه وحشی، کاراکال و … کمیاب و نادر هستند.

 به گفته امیدی، ‌زیستگاه آن‌‌‌ها عمدتاً مناطق بیابانی و نیمه بیابانی هستند. بنابراین منطقه حیات‌وحش عباس‌آباد بهترین محل زندگی این گونه جانوری است. البته در برخی مناطق دیگر مانند منطقه موته، شکرخار در شهرستان اردستان و همچنین منطقه شکار ممنوع یخاب در شهرستان آران‌وبیدگل نیز گونه جانوری گربه‌سانان را خواهیم دید. در بخشی از‌ زیستگاه کاشان پالاس و همچنین در کرکس برخی از گونه‌های گربه‌سانان دیده می‌شوند. همان‌طور که قبلاً اشاره کردم گونه‌های جانوری مرز نمی‌شناسند و ممکن است که به مناطق مختلف سفر کنند.

توسعه شهر‌‌ها و صنعت بلای جان گونه‌های نادر حیات وحش

وی در ادامه افزود: گونه پلنگ در حال انقراض است. در منطقه کلاه‌قاضی پلنگ وجود دارد. البته از سال ۸۶ تا اکنون مشاهده نشده است و تنها به صورت موردی ثبت شده است. در این میان اما وجود برخی از نشانه‌ها در این منطقه دال بر وجود این حیوان است.

توسعه شهرک‌ها، احداث بزرگراه‌ها و اتوبان‌‌ها موجب می‌شود که ‌زیستگاه حیوانات به صورت جزیره شکل گیرند و بنابراین ارتباطشان با سایر ‌زیستگاه‌های مجاور قطع خواهد شد و در نهایت تبادل ژنتیکی از بین می‌رود و به تدریج نسل این گونه‌ها آرام‌آرام از بین می‌رود

کارشناس حیات‌وحش اداره کل حفاظت از محیط‌زیست، تأکید کرد: توسعه شهرک‌ها، احداث بزرگراه‌ها و اتوبان‌‌ها موجب می‌شود که ‌زیستگاه حیوانات به صورت جزیره شکل گیرند و بنابراین ارتباطشان با سایر ‌زیستگاه‌های مجاور قطع خواهد شد و در نهایت تبادل ژنتیکی از بین می‌رود و به تدریج نسل این گونه‌ها آرام‌آرام از بین می‌رود.

 

به نظر می‌رسد؛ همچنین در کنار این موضوع، مسأله مهم دیگری به نام شکار نیز می‌تواند در انقراض گونه‌های جانوری دخیل باشد. به دلیل عدم آگاهی مردم از گونه‌های جانوری این موضوع رخ می‌دهد. بنابراین ارتقای آگاهی مردم و همچنین فرهنگ‌سازی می‌تواند در کاهش این مسأله بسیار تأثیر‌گذار باشد.