«کاربرد تحقیق در عملیات» در برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی

«کاربرد تحقیق در عملیات» در برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی نماینده مردم الیگودرز در مجلس طی یادداشتی تصریح کرد: غالباً بودجه‌ریزی در شرایط عدم قطعیت یعنی در شرایطی که تقریب دقیقی از منابع موجود نیست انجام می‌شود. به گزارش فارس، محمدخدابخشی، نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی طی یادداشتی با عنوان کاربرد تحقیق در عملیات در […]

«کاربرد تحقیق در عملیات» در برنامه‌ریزی و بودجه‌ریزی

نماینده مردم الیگودرز در مجلس طی یادداشتی تصریح کرد: غالباً بودجه‌ریزی در شرایط عدم قطعیت یعنی در شرایطی که تقریب دقیقی از منابع موجود نیست انجام می‌شود.

به گزارش فارس، محمدخدابخشی، نماینده مردم الیگودرز در مجلس شورای اسلامی طی یادداشتی با عنوان کاربرد تحقیق در عملیات در برنامه‌ریزی، بودجه ریزی و پایش و نظارت نوشت:

تحقیق در عملیات شاخه‌ای از ریاضیات است که کاربردهای عمده آن در برنامه‌ریزی، بودجه‌ریزی و تصمیم‌گیری می‌باشد. در مبحث برنامه‌ریزی می‌دانیم که برنامه‌ها براساس افق زمانی معمولاً در ۳ گروه تدوین می‌شوند؛ کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت.

برنامه‌های کوتاه‌مدت یک ساله (در قالب بودجه)، میان‌مدت ۵ ساله و بلندمدت ۲۰ ساله می‌باشند. برنامه کوتاه‌مدت یکساله معمولاً برنامه‌هایی با اهداف کمی بوده و برنامه بلندمدت برنامه‌های آرمانی و غالباً کیفی و برنامه میان‌مدت، پلی بین برنامه کوتاه مدت و بلند مدت هستند و در نتیجه برنامه‌هایی با ترکیبی از اهداف کمی و کیفی می‌باشند که در هر ۳ نوع برنامه‌ریزی تحقیق در عملیات در فرایند طراحی و تدوین برنامه نقش به‌سزایی می‌تواند ایفا نماید.

بودجه‌ریزی یک مسأله ریاضی و به نوعی تخصیص منابع یا resource allocation است. غالباً بودجه‌ریزی در شرایط عدم قطعیت یعنی در شرایطی که تقریب دقیقی از منابع موجود نیست انجام می‌شود. هم در شرایط عدم قطعیت و هم در شرایط اطمینان مدل‌ها و روش‌های تحقیق در عملیات برای تخصیص بهینه ی منابع اولویت دارد.

در راستای رابطه تحقیق در عملیات و بودجه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- گسترش روز افزون گرایش ریاضیات مالی به دلیل نیاز سازمان‌ها و دستگاه‌ها و تصمیم گیرندگان به موضوع بهینه یابی در سطوح مختلف

۲- با توجه به اهداف کیفی در فرایند بودجه ریزی، امروزه بودجه‌ریزی فازی مورد توجه خاص قرار گرفته است.

۳- بزرگ‌ترین ضعف نظام بودجه‌ریزی کشور اجرا نکردن روش بودجه ریزی عملیاتی در کشور است. اجرا و ارزیابی بودجه ریزی عملیاتی و نظارت بر آن نیازمند سازوکار خاصی است که مبتنی بر بهینه‌سازی است. اجرا و ارزیابی این سازوکار نیازمند توان و تخصص علمی خاص خود می‌باشد.

۴- حلقه مفقوده نظام بودجه‌ریزی ما ممیزی بهره‌وری در بودجه است. البته در برنامه چهارم موادی پیشنهاد شد ولی اجرایی نگردید. در تخصیص بودجه ارزیابی و نظارت در حال حاضر فقط در چارچوب نظارت مالی دیوان محاسبات و عدم عدول از قانون می‌باشد. نیاز به این است که مدیران دستگاه‌های اجرایی براساس عملکرد نظارت و ارزیابی شوند تا مشخص شود با اجرای بودجه چقدر سود اجتماعی ایجاد کرده‌اند نه این‌که چقدر از بودجه نگهبانی کرده‌اند. ضعف عملکرد مدیران در ایجاد عایدی برای کشور آسیبی به مراتب بیش‌تر از سایر موارد به منافع ملی وارد خواهد ساخت؛ این امر نیازمند این است که بودجه بهره‌ور باشد و سازمانی نیز در کنار سازمان‌هایی مانند دیوان محاسبات ارزیابی بهره‌وری بودجه را دنبال کنند. در این راستا تخصص بهره‌وری و مدل کردن آن یک نیاز حتمی است.

در بحث پایش و نظارت طراحی مانیتورینگ‌‌ها و سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری با بهره‌گیری از تحقیق در عملیات میزان تحقق اهداف در دراز مدت را تسریع خواهد نمود. جمع‌آوری آمار و مقادیر شاخص‌های دستگاه‌های اجرایی از الزامات نظارت و پایش است که باید مورد توجه قرار گیرد چرخه ی برنامه‌ریزی زمانی کامل خواهد شد که پایش و نظارت به عنوان یک بخش مهم آن اجرا شود.

کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در مجلس دهم بایستی طرح جامعی برای ساماندهی نظام سیاست گذاری و برنامه‌ریزی یکپارچه ارایه نماید و در این نظام سعی شود هماهنگی بین اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت ایجاد گردد.

 

در پایان امید آن می‌رود که مجلس دهم با سرلوحه قراردادن بیانات مقام معظم رهبری و بهره گرفتن از تخصص و دانش نمایندگان منتخب در کمیسیون‌های تخصصی رسالت خطیر خویش را هرچه بهتر به انجام رساند.