دستورالعمل معاملات کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران- قسمت دوم

دستورالعمل معاملات کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران- قسمت دوم فصل دوم: ضوابط عمومی انجام معامله ماده ۲: کلیه معاملات در بورس باید براساس ضوابط این دستورالعمل و در جلسه رسمی معاملات انجام شود. تبصره:  انجام معاملات در خارج از جلسه رسمی معاملات منحصراً با تصویب هیأت مدیره سازمان و […]

دستورالعمل معاملات کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران- قسمت دوم

فصل دوم: ضوابط عمومی انجام معامله

ماده ۲: کلیه معاملات در بورس باید براساس ضوابط این دستورالعمل و در جلسه رسمی معاملات انجام شود.

تبصره:  انجام معاملات در خارج از جلسه رسمی معاملات منحصراً با تصویب هیأت مدیره سازمان و طبق شرایط تعیین شده توسط آن امکان‌پذیر است.

ماده ۳: روزهای انجام معامله، ساعات شروع و پایان و تعداد جلسات رسمی معاملات برای کلیه کالاها و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده توسط هیأت مدیره بورس تعیین و ابلاغ می‌گردد.

تبصره:  تغییرات در موارد موضوع این ماده، حداقل ۳ روز کاری قبل از اعمال باید توسط بورس اطلاع‌رسانی شود.

ماده ۴: مدیرعامل بورس می‌تواند ساعات شروع، خاتمه و طول جلسه رسمی معاملات را در صورت بروز اشکالات فنی تغییر دهد. این تغییرات باید به نحو مقتضی اطلاع‌رسانی شود. بورس باید مستندات مربوط به اشکالات فنی را در سوابق معاملات خود نگهداری نموده و حسب درخواست به سازمان ارائه نماید.

ماده ۵: معاملات بورس باید همواره بر مبنای رقابت و به یکی از روش‌های حراج انجام شود. اجرای سفارش‌ها براساس اولویت قیمت و در صورت تساوی قیمت‌ها براساس اولویت زمانی ورود سفارش به سامانه معاملاتی خواهد بود.

تبصره ۱:         در معاملات به روش حراج حضوری در صورتی که کارگزار فروشنده دارای تقاضای خرید با قیمتی برابر تقاضای سایر کارگزاران باشد، اولویت انجام معامله با سایر کارگزاران خواهد بود.

تبصره ۲:         هیأت مدیره بورس می‌تواند علاوه بر اولویت‌های مذکور در این ماده، اولویت‌های دیگری را جهت تصویب به هیأت مدیره سازمان پیشنهاد نماید. اولویت‌های مذکور نباید اصول منصفانه و رقابتی بودن معاملات در بورس را نقض نماید. در صورت تصویب سازمان تغییر مذکور حداقل ۳ روز کاری قبل از اعمال باید توسط بورس اطلاع‌رسانی شود.

ماده ۶: معاملات کالاها و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در رینگ داخلی بر مبنای ریال ایران انجام می‌شود. تغییر واحدپولی معاملات با تصویب هیأت مدیره بورس و اطلاع‌رسانی آن قبل از اعمال امکان‌پذیر می‌باشد.

ماده ۷: معاملات کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس، صرفاً از طریق سامانه معاملاتی بورس و توسط کارگزاران پذیرفته شده در بورس انجام می‌شود.

ماده ۸: بورس باید به تفکیک کالاها و یا اوراق بهادار مبتنی بر کالاهایی که در بورس عرضه می‌شود نماد معاملاتی مجزا تعریف نموده و بازار و تابلوی معاملاتی مربوط به هریک را مشخص نماید. معاملات نمادهای معاملاتی صرفاً در بازار و تابلو معین شده قابل انجام است.

تبصره:  ضوابط تعریف نماد معاملاتی در بورس به تصویب هیأت مدیره بورس خواهد رسید.

فصل سوم: انواع قراردادهای قابل معامله در بورس کالا

ماده ۹: انواع قراردادهای قابل معامله در بورس عبارتند از:

قرارداد نقدی: قراردادی است که براساس آن، پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای انجام می‌شود.

قرارداد نسیه: قراردادی است که براساس آن، کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت می‌گردد.

قرارداد سلف: قراردادی است که براساس آن، کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت می‌گردد.

قرارداد آتی: قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند مبلغی را به ‌عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد می‌شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند.

قرارداد اختیار خرید: مطابق این قرارداد، خریدار اختیار، با پرداخت مبلغی حق پیدا می‌کند مقدار معینی کالا یا اوراق بهادار مبتنی بر کالا به قیمت معین در تاریخ معین از فروشنده اختیار خریداری کند و فروشنده اختیار، متعهد می‌شود در صورت درخواست خریدار اختیار، آن مقدار کالا یا اوراق بهادار مبتنی بر کالا را به قیمت مذکور به وی بفروشد.

قرارداد اختیار فروش: مطابق این قرارداد، خریدار اختیار، با پرداخت مبلغی حق پیدا می‌کند مقدار معینی کالا یا اوراق بهادار مبتنی بر کالا به قیمت معین در تاریخ معین به فروشنده اختیار بفروشد و فروشنده اختیار، متعهد می‌شود در صورت درخواست خریدار اختیار، آن مقدار کالا یا اوراق بهادار مبتنی بر کالا را به قیمت مذکور از وی خریداری کند.

تبصره ۱:         سایر قراردادهای قابل معامله در بورس کالای ایران به پیشنهاد هیأت مدیره سازمان به تصویب شورای عالی بورس خواهد رسید.

تبصره۲: مقررات معاملات بندهای ۴، ۵، ۶ این ماده در دستورالعمل‌های جداگانه‌ای به تصویب هیأت مدیره سازمان خواهد رسید.

تبصره ۳:         تسویه و پایاپای قراردادهای موضوع این ماده براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای که به تصویب هیأت مدیره سازمان خواهد رسید، انجام می‌شود.

 

فصل چهارم: اقدامات پیش از عرضه

ماده ۱۰: کلیه قراردادهای قابل معامله در بورس صرفاً براساس کالاها یا اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده تعریف می‌گردد. انجام معاملات کالاها یا اوراق بهادار مبتنی بر کالایی که طبق مقررات پذیرفته نشده‌اند، به هیچ وجه مجاز نمی‌باشد.

ماده ۱۱: جهت عرضه کالاها در بورس، کارگزار عرضه‌کننده باید فرم سفارش فروش تکمیل شده توسط عرضه‌کننده را به همراه اطلاعات و مستندات زیر در قالب فرم اطلاعیه عرضه و حداکثر تا  ساعت ۱۲ ظهر روز کاری قبل از روز عرضه به بورس ارایه نماید:

مشخصات کالای قابل عرضه

حجم کالای قابل عرضه

حداکثر افزایش عرضه توسط عرضه‌کننده

نوع معامله، در معامله سلف ذکر سررسید تحویل کالا و در معامله نسیه ذکر شرایط پرداخت

قیمت پایه

تاریخ عرضه

نام عرضه‌کننده و تولیدکننده

نوع تسویه شامل نقدي يا اعتباری و در صورت تسويه اعتباري تعیین میزان دقیق بخش نقدی و اعتباری و همچنین ذکر اسناد مورد نیاز جهت تسویه

زمان‌بندی و مکان تحویل

نوع بسته‌بندی

سایر اطلاعات به درخواست بورس

تبصره : فرمت فرم‌های سفارش فروش و اطلاعیه عرضه توسط هیأت مدیره بورس تصویب می‌شود.

ماده ۱۲: در صورتی که مستندات و مدارک موضوع ماده ۱۱ طی مهلت مقرر و به صورت کامل به بورس ارایه گردد، بورس موظف است پس از حصول اطمینان از رعایت مقررات حداکثر تا ساعت ۱۴ همان روز کاری، اطلاعیه عرضه را تأیید و به اتاق پایاپای ارایه نماید. اطلاعیه عرضه در صورت اعلام موافقت اتاق پایاپای، حداکثر تا ساعت ۱۶ روز کاری قبل از عرضه توسط بورس منتشر می‌شود.

تبصره: در صورت عدم تأیید اطلاعیه عرضه، بورس مراتب را حداکثر تا ساعت ۱۴ همان روز کاری به کارگزار عرضه‌کننده اعلام می‌کند.

ماده ۱۳: اطلاعیه عرضه منتشره توسط بورس باید حاوی اطلاعات زیر ‌باشد:

بندهای ۱ تا ۱۰ ماده ۱۱  این دستورالعمل که به تأیید بورس رسیده است.

محدودیت نوسان قیمت پایه

محدودیت نوسان قیمت مجاز در صورت وجود

واحد پایه تخصیص

حداقل خرید

حداقل خرید جهت کشف نرخ

حداقل تغییر قیمت سفارش

 

حداکثر خرید در صورت وجود