ایران در صدر نویسندگان خوداستناد دنیا مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری کشور گفت: در بین ۱۰۰ هزار پژوهشگر پراستناد، ایالات متحده آمریکا، ژاپن، روسیه، ایران و بریتانیا به ترتیب با ۴۴، ۲۰، ۱۸، ۱۴ و ۱۲ نویسنده درصدر پژوهشگران خوداستناد دنیا قرار دارند. جعفر مهراد، مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری و […]
ایران در صدر نویسندگان خوداستناد دنیا
مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری کشور گفت: در بین ۱۰۰ هزار پژوهشگر پراستناد، ایالات متحده آمریکا، ژاپن، روسیه، ایران و بریتانیا به ترتیب با ۴۴، ۲۰، ۱۸، ۱۴ و ۱۲ نویسنده درصدر پژوهشگران خوداستناد دنیا قرار دارند.
جعفر مهراد، مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری و استاد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شیراز در گفت‌وگو با فارس، گفت: استناد یکی از شاخص‌های سنجش و اندازه‌گیری است. پُراستناد بودن نویسنده نشانه‌ای از دستیابی به دستاوردهای مهم علمی است. تعداد دفعات استناد به آثار علمی یک پژوهشگر، نفوذ و تأثیر وی را در عرصه‌های علمی نشان می‌دهد و عدم استناد به آثار یک نویسنده به این معنی است که نتایج مطالعات و پژوهش‌های وی که عمدتاً در قالب مقاله‌های علمی منتشر می‌شود اثر بخش نیست و در توسعه و پیشرفت دانش حوزه سهم ناچیزی دارد. برعکس، اگر نویسنده‌ای صد‌ها بار مورد استناد قرار گیرد این احتمال وجود دارد پژوهش‌هایی که او انجام داده است، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. مگر اینکه، آثاری را که وی دست به انتشار آنها می‌زند به عنوان رفرانس‌های خود قلمداد کند که به این خوداستنادی گفته می‌شود.
وی افزود: در روزهای اخیر، مطلبی در PLoS Biology منتشر شده است که در آن، بررسی‌های خوداستنادی میان ۱۰۰ هزار پژوهشگر پُراستناد را نشان می‌دهد که بعضی از این نویسندگان پُراستناد، بیشتر به آثار خود و نویسندگانی که در تحقیقات علمی با یکدیگر همکاری می‌کنند، استناد می‌دهند. در این بین، خوداستنادی Oleg Mikhailov که در رشته شیمی تجربه تحقیق می‌کند سخت تأمل‌برانگیز است. این نویسنده بین سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸ تعداد ۹۸ استناد دریافت کرده است که بیش از ۹۴ درصد استناد‌ها از خود یا از نویسندگان همکار این پژوهشگر است.
مهراد خاطرنشان کرد: داده‌های موجود در این بررسی جنسیت پژوهشگران را به روشنی مشخص نمی‌کند. بسیاری از نویسندگان تنها به ارائه نخستین حرف اول نام خود بسنده کرده‌اند. در بین تعداد ۲۵ نویسنده پُراستناد، که تمام این نویسندگان بیش از ۶۵ درصد استناد‌ها را از درون سازمان خود دریافت کرده‌اند، تنها یک نفر نویسنده زن است.
* آمریکا، ژاپن، روسیه، ایران و بریتانیا درصدر پژوهشگران خوداستناد
وی با بیان اینکه در مجموع، ۲۵۲ نویسنده در بین ۱۰۰ هزار پژوهشگر پُراستناد، حداقل ۵۰ درصد استناد‌ها را از خود یا از نویسندگان همکار خود دریافت کرده‌اند، گفت: در بین این نویسندگان، تعداد ۴۴ پژوهشگر به ایالات متحده آمریکا تعلق دارد که این کشور را در صدر جدول نویسندگان خود استناد قرارداده است. ژاپن، روسیه، ایران و بریتانیا به ترتیب با ۲۰، ۱۸، ۱۴ و ۱۲ نویسنده در مرتبه‌های بعدی قرار دارند.
مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری ادامه داد: سپس، ایتالیا با ۱۱، چین و آلمان هر کدام با ۱۰، کره‌جنوبی با ۸، اسپانیا و استرالیا هر کدام با ۷، هند، جمهوری چک و کانادا هر کدام با۶، مصر، ترکیه و فرانسه هر کدام با ۵، و رژیم‌صهیونیستی و تایوان هر کدام با ۴نویسنده پُراستناد که حداقل ۵۰ درصد استنادهای آنان خوداستنادی بوده یا توسط نویسندگان همکار صورت گرفته است، در رتبه‌های بعدی دیده می‌شوند.
وی گفت: گرچه نویسندگان آمریکا از نظر میزان خوداستنادی پُر تعداد هستند، اما محاسبه درصد میانه خوداستنادی در مقاله‌های این پایگاه، جایگاه کشور‌ها را متفاوت نشان می‌دهد. درصد میانه خوداستنادی در بین ۲۰ کشور به ترتیب اوکراین ۳۱/۷ درصد، ایران ۲۷/۹ درصد، روسیه و رومانی هر کدام ۷٫۲۳ درصد، جمهوری چک ۳٫۲۰ درصد، لهستان و اسلووانی هر کدام ۹٫۱۹ درصد، پرتغال ۱۹/۷ درصد، اسلوواکی ۶٫۱۹ درصد، مصر ۵٫۱۸درصد، شیلی ۲٫۱۹ درصد، تایلند و بلغارستان هر کدام ۹٫۱۸ درصد، برزیل ۷٫۱۸ درصد، پاکستان ۶٫۱۸ درصد، قبرس ۶٫۱۷درصد، مجارستان ۵٫۱۷ درصد، مکزیک ۴٫۱۷ درصد و عربستان سعودی ۳٫۱۷ درصد است.
* رشته فیزیک دارای بیشترین نویسندگان پُراستناد
به گفته مهراد، وقتی به رشته‌های پژوهشی نگاه می‌کنیم دیده می‌شود که در رشته فیزیک بیشترین نویسندگان پُراستناد حداقل ۵۰ درصد استناد‌ها را از خود یا از نویسندگان همکار خود دریافت کرده‌اند.
وی با بیان اینکه نرخ بالای خوداستنادی الزاماً دلالت بر خود شیفتگی علمی ندارد، گفت: مقالات فیزیک معمولاً توسط چندین نویسنده نوشته می‌شود که در نهایت منجر به نرخ بالای خوداستنادی می‌شود. بنابراین، خوداستنادی الزاماً دلالت بر پژوهش‌های علمی ضعیف ندارد.
مؤسس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری خاطرنشان کرد: اگر نویسنده‌ای در رشته خود هم اثر بخش و هم مولد باشد می‌توان استدلال کرد که این نویسندگان نه تنها به آثار پیشین خود استناد می‌کنند، بلکه نتیجه تحقیقات آنان توسط سایر نویسندگان نیز مورد استناد قرار می‌گیرد. اما، وقتی درصد بالای استناد همواره از سوی خود نویسنده صورت گیرد، برجستگی یا برتری او به‌طور تصنعی و به مقدار زیاد افزایش می‌یابد. بسیاری از دانشگاه‌ها به استناد به عنوان نشانه‌ای از اثر بخشی و تأثیر نویسنده اعتماد و از داده‌های استنادی برای ارتقاء و پرداخت پاداش استفاده می‌کنند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.