عملکرد ۲ ساله دستگاههای مشمول قانون دسترسی آزاد به اطلاعات با گذشت دو سال از راهاندازی سامانه قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، امروز ذرهبین آمار و ارقام از عملکرد دستگاهها و نهادهای مشمول این قانون در پاسخگویی به درخواستهای مردم و جلب رضایت شهروندان و نیز چگونگی همکاری هریک از دستگاهها با این […]
عملکرد ۲ ساله دستگاههای مشمول قانون دسترسی آزاد به اطلاعات
با گذشت دو سال از راهاندازی سامانه قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، امروز ذرهبین آمار و ارقام از عملکرد دستگاهها و نهادهای مشمول این قانون در پاسخگویی به درخواستهای مردم و جلب رضایت شهروندان و نیز چگونگی همکاری هریک از دستگاهها با این رویکرد، سخن میگوید.
به گزارش ایرنا، در بیان اهمیت موضوع همین نکته کافی است که برخی شفافیت و دسترسی آزاد به اطلاعات را بنیان مردمسالاری دانسته و تأکید کردهاند شفافیت و دسترسی آزاد مردم به اطلاعات با فسادستیزی و جلب مشارکت شهروندان، به بهبود کیفیت خدمات عمومی و ارتقای سطح زندگی مردم منجر خواهد شد.
بهدنبال شکلگیری نهضت سراسری که از نیمه دوم قرن بیستم در حمایت از شفافیت و آزادی اطلاعات آغاز شد بسیاری از کشورهای توسعهیافته قوانینی ذیل عنوان دسترسی آزاد به اطلاعات را تصویب و اجرایی کردند.
قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در ایران در سال ۱۳۸۷ به تصویب مجلس شورای اسلامی و در سال ۱۳۸۸ به تأیید نهایی مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید اما تدوین آئیننامه اجرایی و ابلاغ آن تا سال ۱۳۹۴ طول کشید.
راهاندازی سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات که در تیرماه ۱۳۹۶ صورت گرفت گام بزرگی در مسیر اجرای این قانون مترقی محسوب میشود؛ سامانهای که بنابر اعلام کمیسیون مربوط، مردم میتوانند با مراجعه و ثبتنام در آن، درخواستهای خود برای اطلاعات را ثبت کنند و طبق قانون، دستگاهها نیز موظفند ظرف حداکثر ۱۰ روز پاسخ درخواستها را در حساب کاربری کاربری سؤالکننده درج کنند.
با اینکه مطابق بند(ح) از ماده(۱) آئیننامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، همه مؤسسات عمومی شامل: «سازمانها و نهادهای وابسته به حکومت به معنای عام آن شامل دستگاههای اجرایی موضوع ماده(۵) قانون مدیریت خدمات کشوری، نهادهای انقلابی، نیروهای مسلح، قوای قضائیه و مقننه و مؤسسات، شرکتها، سازمانها، نهادهای وابسته به آنها و بنیادها و مؤسساتی که زیر نظر مقاممعظمرهبری اداره میشوند با رعایت تبصره ذیل ماده(۱۰) قانون و همچنین هر مؤسسه، شرکت یا نهادی که تمام یا بیش از ۵۰درصد سهام آن متعلق به دولت یا حکومت که در مجموعه قوانین جمهوریاسلامیایران آمده است»، به موجب ماده(۵) قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات «مکلفند اطلاعات موضوع این قانون را در حداقل زمان ممکن و بدون تبعیض در دسترسی مردم قرار دهند» اما گویا روند عمل به این الزامات مصرح، در برخی نهادهای زیرمجموعه قوای سهگانه به کُندی صورت گرفته است و این در حالی است که از تیرماه سال ۹۶ سامانهای از سوی دبیرخانه کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، طراحی و در دسترس عموم قرارداده شده است که روند ارائه درخواستها و پاسخگویی را برای مردم و دستگاهها بسیار آسان کرده است.
دستگاههای فعال و غیرفعالِ قوای ۳گانه در سامانه کدامند؟
مطابق اطلاعات مندرج در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، از مجموع ۱۳۰۰ دستگاه مشمول این قانون، تاکنون ۶۴۱ دستگاه با پیوستن به سامانه مذکور، خود را برای شفافیت و پاسخگویی به مردم مهیا کردهاند.
دستگاههای مشمول در این سامانه به شش بخش شامل قوهمجریه، قوهمقننه، قوهقضاییه، استانداریها، شهرداریها و سایر تقسیم شده است. در زیرمجموعه قوهمجریه ۶۹۷ نهاد تعریف شده که از بین آنها، ۴۹۹ نهاد به این سامانه متصل شدهاند. نهاد ریاستجمهوری، معاونت اجرایی رئیسجمهوری و وزارت اطلاعات از جمله غایبان قوهمجریه در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات هستند.
درعین حال نهادهایی همچون سازمان حفاظت محیطزیست، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارتنفت، وزارت دادگستری، وزارت کشور، سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت نیرو از جمله دستگاههایی هستند که بهطور کامل و با تمام زیربخشهای خود به این سامانه متصل شدهاند و هماکنون امکان دسترسی به اطلاعات آنان برای مردم فراهم شده است.
شورای نگهبان غایب سامانه
از مجموع زیرمجموعههای قوهمقننه، تنها شورای نگهبان به این سامانه متصل نشده است و در عین حال، مجلس شورای اسلامی با هشت زیرمجموعه خود به این سامانه متصل شدهاند و از این حیث گامهای خوبی در راستای شفافیت در این قوه برداشته شده است.
اما وضعیت در قوهقضائیه کاملاً متفاوت است؛ از ۱۱ زیرمجموعه این قوه، تنها روزنامه رسمی جمهوریاسلامی به سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات متصل شده است و از این جهت انتظار میرود قوهقضائیه در شفافسازی امور و پاسخگویی به مردم اهتمام جدیتری داشته باشد.
۵۹ شهرداری از ۱۲۵ شهرداری متصل به سامانه
در بخش شهرداریها، از مجموع ۱۲۵ شهرداری کشور، ۵۹ شهرداری از سراسر کشور به این سامانه متصل شدهاند که علیرغم مطلوبیت نسبی در این بخش، با شرایط ایدهآل فاصله بسیاری وجود دارد.
در بخش سایر که نهادهای مهمی را شامل میشود، تعداد نهادهایی که هنوز متصل نشدهاند قابلتوجه است. از ۴۲۶ نهاد، تنها ۴۲ دستگاه به سامانه متصل شدهاند. براساس اطلاعات مندرج در سامانه مذکور، صداوسیمای جمهوریاسلامی از مهمترین نهادهایی است که همچنان از قانون انتشار و دسترسی به اطلاعات شانه خالی کرده است.
آستان قدسرضوی و ٥١ نهاد زیرمجموعه آن، ستاد اجرایی فرمان امام(ره) و ٦٨ دستگاه زیرمجموعه هنوز هم به سامانه نپیوستهاند.
از دیگر دستگاههایی که در مقابل اجرای این قانون مقاومت میکنند میتوان به مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورایعالی انقلاب فرهنگی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مؤسسه نشر و تنظیم آثار امامخمینی(ره)، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امامخمینی(ره)، شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، کتابخانه ملی، نهادهای نظامی (نیروی انتظامی، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتش جمهوری اسلامی)، شورایعالی امنیت ملی، شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، سازمان تبلیغات اسلامی، بنیاد مستضعفان، جامعةالمصطفیالعالمیه، آستان مقدس حضرت احمدبنموسیالکاظم (ع) شاهچراغ، آستان مقدس حضرتمعصومه(س)، آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) و اتاق اصناف اشاره کرد.
کدام دستگاهها بیشترین سند را در سامانه منتشر کردهاند؟
از میان دستگاههای مشمول در شش بخش مذکور، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی با ۴۵۳ سند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با ۳۲۰ سند و شهرداری مشهد با انتشار ۱۰۰ سند، در صدر دستگاههای منتشرکننده اسناد بر روی سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات قرار دارند.
رضایت ۶۵ درصدی مردم از پاسخگویی دستگاهها در سامانه
براساس نظرسنجی الکترونیکی و اختیاری سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، ۶۵درصد شهروندان از نحوه پاسخگویی سازمانها و نهادهای متصل به این سامانه رضایت کامل دارند که نسبت به آذرماه سال گذشته از رشد چهاردرصدی برخوردار است.
وزارت امورخارجه با ۹۷درصد، کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات با ۹۳درصد و شهرداری تهران با ۷۹درصد، بیشترین میزان رضایت مردم را به خود اختصاص دادهاند.
۱۹درصد از شهروندان، پاسخهای ارائه شده از سوی دستگاهها را کافی ندانستهاند و ۱۴درصد نیز پاسخهای دستگاهها را بیارتباط به سؤالاتشان دانستهاند.
به استناد آئیننامه ماده۸ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، هر شخص حقیقی یا حقوقی ایرانی میتواند درخواست خود برای دسترسی به اطلاعات را به صورت برخط از طریق درگاه الکترونیک حقیقی با ثبتنام در سامانه به آدرس: foia.iran.gov.ir و ایجاد حساب کاربری، پیشخوان دولت الکترونیک، پست یا مراجعه حضوری به واحد اطلاعرسانیِ مؤسسه درخواستشونده، تسلیم کند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.