تولد گوزن‌های نادر در پناهگاه حیات وحش ساری بهار امسال برای مرال‌ها که نسلشان رو به انقراض است خوش‌یمن بوده و با تولد اولین گوزن قرمز، امیدها برای احیای این گونه منحصربه‌فرد قوت گرفت. به گزارش مهر، پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده را بیش از همه با مرال یا گوزن زرد می‌شناسند اما تولد اولین بچه گوزن […]
تولد گوزن‌های نادر در پناهگاه حیات وحش ساری
بهار امسال برای مرال‌ها که نسلشان رو به انقراض است خوش‌یمن بوده و با تولد اولین گوزن قرمز، امیدها برای احیای این گونه منحصربه‌فرد قوت گرفت.
به گزارش مهر، پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده را بیش از همه با مرال یا گوزن زرد می‌شناسند اما تولد اولین بچه گوزن قرمز امید و روزنه را برای احیای نسل این گونه رو به انقراض تقویت کرد و تولد ۳ بچه مرال دیگر، حال و هوای پناهگاه حیات وحش را بهاری تر کرده است.
اگرچه در سال‌های اخیر، دوستداران حیات‌وحش از کاهش نسل مرال‌ها ابراز نگرانی می‌کردند اما با تولد مرال‌های جدید شمار این‌گونه منحصربه‌فرد به ۲۵ رأس رسیده است.
پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده با مساحت ۹۳۷ هکتار در جنوب شرقی شهر ساری واقع‌شده و به‌صورت دامنه‌های جنگلی کم ارتفاع است. مرال (گوزن قرمز) بزرگ‌‌ترین گونه گوزن ایران است و در گستره جنوبی دریای خزر یعنی مناطق جنگلی استان‌های گیلان، مازندران و گلستان زندگی می‌کند.
همچنین پناهگاه حیات‌وحش دشت ناز تحت حفاظت سازمان محیط‌زیست و طی مصوبه شماره ۶۳ سال ۱۳۵۴ به‌عنوان پناهگاه انتخاب شد. این مکان به‌عنوان مرکز تکثیر گوزن زرد ایرانی محسوب می‌شود و تاکنون تعدادی از گوزن‌های تکثیرشده در سال‌های گذشته به استان‌های تهران، البرز، اردبیل، خوزستان، فارس منتقل‌شده است.
این پناهگاه با توجه به ارزش و اهمیت از نظر ذخیره‌گاه ژنتیکی و حفاظت از گونه‌های گیاهی و جانوری مناطق جلگه‌ای خزر و همچنین تکثیر گونه در معرض خطر انقراض مورد شناسایی و از سال ۱۳۵۴ به‌عنوان یکی از مناطق حفاظت‌شده کشور شناخته شد.
رییس اداره حفاظت محیط‌زیست شهر ساری با بیان این‌که در واپسین روزهای فصل بهار ۴ بچه مرال در پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده متولد شده است می‌گوید: در پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده ۲۱ رأس مرال نگهداری می‌شود که با تولد ۴ بچه مرال، تعداد آن‌‌ها به ۲۵ رأس افزایش یافت.
بهرام فغانی با اشاره به این‌که معمولاً مرال‌ها تک‌قلوزا هستند، دوران آبستنی مرال‌ها را ۸٫۵ ماه دانست و ادامه می‌دهد: مرال از خانواده گوزن‌‌ها و از بزرگ‌‌ترین گونه‌های جانوران علفخوار کشور به شمار می‌رود و جنگل‌های هیرکانی زیستگاه طبیعی این‌گونه به شمار می‌رود.
فغانی افزود: میزان تلفات این‌گونه در سال‌های اخیر کاهش چشمگیری یافته است و امسال وضعیت این‌گونه بسیار خوب است.
رییس اداره حفاظت محیط‌زیست ساری با بیان این‌که تاکنون چند رأس گوزن در سال‌های مختلف به دیگر مناطق کشور منتقل‌شده است، گفت: تاکنون چندین رأس به پناهگاه‌های مختلف ازجمله، یزد، خوزستان، کردستان، آذربایجان و… منتقل‌شده است.
متأسفانه در سال‌های اخیر به علت شکار بی‌رویه و تخریب رویشگاه‌های جنگلی جمعیت گونه شدیداً کاهش‌یافته و نسل مرال در خطر انقراض قرارگرفته است
پناهگاه حیات‌وحش دشت ناز به‌عنوان یک مرکز علمی و آموزشی همواره مورد بازدید دانشجویان، دانش‌آموزان و عموم مردم قرار می‌گیرد و سرشماری گوزن‌های زرد پناهگاه حیات‌وحش دشت ناز ساری به‌منظور بررسی ویژگی‌های جمعیتی این‌گونه با حضور کارشناسان اداره حیات‌وحش، حراست و محیط‌بانان این پناهگاه انجام می‌شود، گونه‌های غالب این منطقه درختان بلوط، آزاد، انجیلی، ولیگ و گونه‌های جانوری آن شامل انواع کبوتر، انواع عقاب، روباه، شغال، گراز، جوجه‌تیغی، خرگوش و… است.
مازندران ۴ پناهگاه حیات‌وحش شامل پناهگاه حیات‌وحش میانکاله، پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده، پناهگاه حیات‌وحش فریدون‌کنار و پناهگاه حیات‌وحش دشت ناز است. ناصرمهردادی، مدیرکل محیط‌زیست مازندران درباره طرح سرشماری گوزن زرد آسیایی به مهر می‌گوید: این طرح به‌منظور بررسی ویژگی‌های جمعیتی این‌گونه با حضور کارشناسان اداره حیات‌وحش، حراست و محیط‌بانان پناهگاه حیات‌وحش دشت ناز انجام شد.
وی از پناهگاه حیات‌وحش دشت ناز که در نزدیکی شهر ساری مرکز استان مازندران واقع شده به‌عنوان یکی‌یکی از جاذبه‌های دیدنی این استان برای طبیعت دوستان و دوستداران حیات‌وحش نام برد و گفت: در این پناهگاه ضمن حفاظت و نگهداری گوزن زرد ایرانی که تعلیق آن‌‌ها دستی صورت می‌گیرد همه‌ساله تعدادی از گوزن‌های تولیدشده را به زیستگاههای اصلی، یعنی حواشی رودخانه دز و کارون منتقل می‌کنند.
به گفته وی، پیرامون این پناهگاه حصار کشی شده است و گوزن‌‌ها از پشت دیوارهای سیمی قابل‌مشاهده هستند.
وی درعین‌حال با اشاره به این‌که محیط‌زیست برای تکثیر گونه‌های مختلف برنامه دارد یادآور شد: این‌گونه پس از پرورش در مناطق ۴گانه محیط‌زیست رهاسازی می‌شوند.
مدیرکل محیط‌زیست مازندران با اشاره به پرورش گوزن زرد ایرانی در پناهگاه دشت ناز ساری با بیان این‌که شمار این گونه رو به افزایش است گفت: درگذشته پراکندگی این حیوان از غرب و شمال غرب ایران تا شمال شرقی آفریقا و در جنوب اروپا تا بالکان گسترده بود، ولی در حال حاضر پراکندگی طبیعی این حیوان فقط محصور به جنگل‌های متراکم و غیرقابل نفوذ منطقه خوزستان و زاگرس در کنار رودخانه‌های دز و کرخه است و به‌منظور جلوگیری از انقراض گوزن زرد ایرانی تعدادی از آن‌‌ها را به دشت ناز در مازندران، دشت ارژن و جزیره اشک در دریاچه ارومیه انتقال داده‌شده‌اند.
بر طبق این گزارش تا چند دهه پیش تصور می‌شد که نسل این حیوان منقرض‌شده است ولی با مشاهده شدن چند شاخ تازه در شوش این تصور از بین رفت و دو رأس از آن‌‌ها توسط آقای ورنر ترنس آلمانی زنده‌گیری شده و در سال ۱۳۳۷ به باغ‌وحش اپل انتقال داده‌شده و بعد از تکثیر تعداد ۶ رأس به دشت ناز منتقل شد و ازجمله عوامل کاهش جمعیت این‌گونه می‌توان به شکار بی‌رویه و تخریب زیستگاههای طبیعی آن اشاره کرد.
این منطقه کوهستانی که از جنگل‌های هیرکانی پوشیده شده است، یکی از منحصربه‌فرد‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی کشور را داراست و وجود بیش از ۴۴۷ گونه گیاهی خود مبین این موضوع است، از گونه‌های مهم گیاهی می‌توان از ممرز، راش، توسکا، انجیلی و لیلکی و از گونه‌های مهم جانوری می‌توان از گوزن زرد، مرال، شوکا، گربه جنگلی و قرقاول اشاره کرد.
در پناهگاه حیات‌وحش ساری فقط گونه گوزن زرد زیست می‌کنند و در دیگر پناهگاه‌های کشور، گوزن قرمز پرورش داده می‌شود، گوزن زرد ایرانی بانام علمی Dama mesopotamica پستانداری از خانواده گوزن است. گمان می‌رفت که نسل این حیوان منقرض‌شده‌باشد تا این‌که دردهه۱۹۵۰ گله‌ای از آن در خوزستان کشف شد. اینک گله‌هایی از گوزن زرد ایرانی در دشت ناز ساری در استان مازندران در محوطه محصوری مراقبت می‌شوند. در برخی از باغ‌وحش‌های جهان نیز نمونه‌هایی از آن وجود دارد.
این حیوان جثه‌اش از مرال کوچک‌تر است. نر‌ها شاخ‌های بلند و نسبتاً پهنی دارند. رشد شاخ‌‌ها از یک‌سالگی به بعد شروع می‌شود، ولی شاخک‌‌ها از دوسالگی ظاهر می‌گردد. در اواخر فصل زمستان شاخ‌‌ها می‌افتند و شاخ‌های جدید بلافاصله شروع به رشد می‌کنند و در تابستان تکمیل می‌شوند. مو‌ها در فصل تابستان کوتاه است. رنگ پشت و پهلو‌ها در این فصل زرد متمایل به قرمز و زیر بدن و کفل‌‌ها و دم‌سفید است. در قسمت پشت و پهلو‌ها خال‌های سفید مشخصی دارد. در زمستان مو‌ها بلندتر و به رنگ خاکستری با خال‌های نامشخص است.
گوزن زرد ایرانی دارای طول سر و تنه میان ۱۵۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر، دم ۱۶ تا ۲۰ سانتی‌متر و ارتفاع ۸۵ تا ۱۱۰ سانتی‌متر است. این پستاندار وزنی برابر با ۵۰ تا ۱۳۰ کیلوگرم دارد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.