چطور اقتصاد خانواده را مدیریت کنیم؟

چطور اقتصاد خانواده را مدیریت کنیم؟ آیا با درآمد کم هم می‌شود پس‌انداز کرد؟ برنامه‌ریزی مالی برای خانواده، فرمول تعریف شده و مشخصی ندارد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که بنشینید و در مورد هزینه‌ها و مخارجی که در ماه انجام می‌دهید فکر کنید. به گزارش اقتصاد آنلاین، ابتدا باید منابع خانواده […]

چطور اقتصاد خانواده را مدیریت کنیم؟

آیا با درآمد کم هم می‌شود پس‌انداز کرد؟ برنامه‌ریزی مالی برای خانواده، فرمول تعریف شده و مشخصی ندارد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که بنشینید و در مورد هزینه‌ها و مخارجی که در ماه انجام می‌دهید فکر کنید. به گزارش اقتصاد آنلاین، ابتدا باید منابع خانواده را سازمان‌دهی کرد. می‌توان فهرست کاملی از زمان، پول، فضای زندگی و… تهیه کرد. شیوه مدیریت اقتصادی خانواده‌ها، امروزه بخش عمده‌ای از هویت آنان را تشکیل داده، رونق و شکوفایی اقتصادی، رشد و ترقی خانواده را در پی خواهد داشت. حتماً بارها پیش خود فکر کرده‌اید اگر این کالا را بخرم، نمی‌توانم بچه‌ها را آخر هفته به رستوران ببرم، اگر مسافرت نوروزی بروم، شهریه کلاس زبان بچه‌ها را نمی‌توانم بپردازم، اگر برای خود پالتویی را که دوست دارم بخرم، برای دخترم نمی‌توانم پالتو بخرم و… در زندگی روزمره با صدها مورد از این نوع مواجه هستیم که باید تصمیم بگیریم و انتخاب کنیم. اینکه چه و چقدر مصرف کنیم، چه کسی کار کند، چند ساعت کار کند، در کجای شهر زندگی کنیم، آپارتمان داشته باشیم با چند اتاق و… پرسش‌هایی است که هر روز در خانواده‌ها مطرح است. پاسخ به همه پرسش‌های بالا مستلزم تصمیم‌‌گیری و انتخاب است و به همین دلیل انتخاب، قلب اقتصاد خانواده است.

چگونگی توزیع منابع برای رسیدن به مطلوبیت

چگونگی توزیع منابع در دسترس خانواده، بین اعضای آن بسیار مهم است. واضح است اگر یکی از اعضای خانواده قسمت بیشتری از درآمد خانواده را به‌خود اختصاص دهد، سهم کمتری برای دیگری می‌ماند.  لیستی از خواسته‌های افراد خانواده تهیه کنید. انتخاب‌های ممکن را بنویسید. انتخاب‌ها را آنقدر با هم عوض کنید که به بهترین انتخاب با توجه به درآمدتان دست یابید. توجه کنید که هر خانواده سازمانی است که تولید و توزیع کالا را انجام می‌دهد، ولی مثل خط تولید یک کارخانه نیست، سیستم جوی دنیا هم نیست بلکه مکانی است که در آن گروهی زندگی، کار و بازی می‌کنند و عمل هریک بر دیگری اثر می‌گذارد.

راهکارهای پیشنهادی برای دوام و قوام اقتصاد خانواده:

۱- برنامه‌ریزی برای آینده اقتصاد خانواده

بی‌شک برنامه‌ریزی برای آینده زندگی در تمامی‌ خانواده‌ها مطرح است. در بطن یک مدل سیستمی ‌اقتصاد خانواده، خانواده و اقتصاد آن را نمی‌توان از هم مجزا کرد، بنابراین زمانی که برای هر یک از آنها برنامه‌ریزی می‌کنیم، ناگزیریم دیگری را نیز مدنظر قرار دهیم. توجه به نیازهای آتی خانواده و همچنین شناخت فرصت‌ها و تهدیدهای اقتصاد خانواده در این راستا اهمیت دارد. این کار برای تمام اعضای خانواده مفید خواهد بود. می‌توان جلسات خانوادگی را روی این موارد متمرکز کرد.

۲- انجام مشاوره‌های اقتصادی

بعضاً خانواده‌ها در مدیریت اقتصادی خود از توان لازم برخوردار نیستند و یا اینکه با مسائل و مشکلاتی مواجه می‌شوند که به تنهایی از عهده آنان بر نمی‌آیند. امروزه منابع و مراجع بسیاری با موضوع اقتصاد خانواده وجود دارد. برگ برنده، شناخت مرجع شایسته و مراجعه به آن و کسب مشاوره صحیح است. از منابع بالقوه اطلاعات و مشاوره می‌توان به دوستان و آشنایان، اقوام، اعضای خانواده، همکاران شغلی و… اشاره کرد.

۳- افزایش سطح دانش اقتصادی خانواده

ابتدایی‌ترین مرجع برای افزایش سطح دانش و آگاهی و به‌روز ماندن، کتاب‌ها و نشریات است. ارائه آموزش‌های لازم به فرزندان و ارتقای سطح عمومی‌دانش اقتصادی خانواده می‌تواند زمینه خوبی برای تصمیم‌گیری‌های صحیح اقتصادی باشد.

۴- روحیه همکاری بین اعضای خانواده

تعامل مناسب بین اعضای خانواده و همچنین اولویت‌بندی نیازهای اقتصادی سبب تقویت و سلامت اقتصاد خانواده می‌شود.

چند راهکار ساده برای کاهش هزینه‌های خانواده:

بخشی از درآمد ماهیانه‌تان را نادیده بگیرید ولو به مقدار اندک.

با خریدن قلک، فرزندانتان را از کودکی به پس‌انداز کردن آشنا کنید.

قناعت کرده و به‌جای چشم و هم‌چشمی‌کردن از داشته خود لذت ببرید.

از کالا و وسایل منزل خود مواظبت کنید که دیرتر فرسوده شوند و کمتر نیاز به تعویض باشد.

پس‌انداز فقط مالی نیست می‌توانید به طرق دیگر نیز پس‌انداز کنید مثلاً:

از لامپ‌های کم‌مصرف استفاده کنید.

در ساعات اوج مصرف از وسایل برقی استفاده نکنید.

به اندازه مورد استفاده مواد غذایی خریداری کنید تا خراب نشوند و دورریز نداشته باشید.

غذا را به اندازه نیاز تهیه کنید تا فاسد نشود و هم تازه مصرف کنید.

از تلفن و موبایل به قدر ضرورت استفاده کنید.

وسایل برقی را در حالت استندبای نگذارید چون باعث مصرف برق می‌شوند.

هزینه‌ فرصت راهکاری برای مدیریت هزینه‌ها

در همین ارتباط، بهمن قدمی‌دمآبی، کارشناس مسائل اقتصادی در چهارمحال‌وبختیاری چنین می‌گوید: مدیریت هزینه در خانواده بسیار پراهمیت است چرا که همواره خانواده‌ها دغدغه‌های فراوانی را در این رمینه دارند که برای مدیریت هزینه‌ها در خانواده، باید اقتصاد خانواده و تقویت آن همواره مدنظر قرار گیرد. عمدتاً برای اینکه اقتصاد خانواده تقویت شود باید هزینه‌فرصت، مدنظر قرار گیرد، که منظور از این واژه آن است که بالاترین فایده و ارزش سایر انتخاب‌ها مورد توجه باشد. متأسفانه از منفعت و رفاهی که سایر کالاها و خدمات می‌تواند نصیب ما کند چشم‌پوشی کرده‌ در نتیجه در اقتصاد و زندگی همواره محدویت داریم در حالی که لازم است  در انتخاب‌های خود مفهوم هزینه ‌فرصت را لحاظ کنیم، به این معنا که باید کالا و یا خدمتی را انتخاب کنیم که بیشترین و بهترین فایدها منفعت را برای ما به ارمغان آورد.

راه‌های تقویت اقتصاد خانواده

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه انتخاب کالا و خدمات بر مبنای درآمدزایی از دیگر راه‌های تقویت اقتصاد خانواده است، تصریح کرد: باید کالا یا خدمتی را انتخاب کرد که این انتخاب منجر به درآمدزایی شود، به عنوان مثال خانواده‌ها با خرید سهام در آینده می‌توانند از منفعت ریالی آن استفاده کنند. وی توجه به امکانات و محدودیت‌های خود و خانواده را از دیگر راه‌های تقویت اقتصاد خانواده برشمرد و گفت: افراد باید شناخت درست و کاملی از محدودیت‌های خود داشته باشند و بعد از آن انتخاب‌های خود را بر مبنای این شناخت دنبال کنند. فردی که از نظر درآمدی در سطح بالایی قرار ندارد باید توجه بیشتری به مخارج زندگی خود کند، گرچه افراد پردرآمد هم باید این امر را مدنظر قرار دهند و با شناخت محدودیت‌های خود، بهتر و دقیق‌تر انتخاب خود را انجام دهند. وی با اشاره به اینکه برنامه‌ریزی برای مباحث اقتصادی خانواده از دیگر عوامل تقویت اقتصاد خانواده است، اظهار کرد: باید خانواده‌ها همواره در انتخاب‌های خود برنامه‌ریزی کوتاه مدت و بلندمدتی داشته باشند تا بتوانند انتخاب بهینه را انجام دهند. افزایش بهره‌وری به معنای استفاده بهتر و دقیق‌تر از امکانات است، در نتیجه خانواده‌ها باید از حداقل امکانات و استعدادهای اقتصادی و غیراقتصادی، حداکثر استفاده را داشته باشند.

نقش زنان در بهبود اقتصاد خانواده

قدمی ‌با بیان اینکه تمرکز و توجه به نقش زنان به عنوان مدیران مالی از دیگر عوامل دخیل در بهبود اقتصاد خانواده است، تصریح کرد: از آنجایی که زنان و مادران در خانه کار مدیریت را انجام می‌دهند، لازم است برخی اصول و مقررات اقتصادی را فرا گیرند تا بتوانند در هزینه‌های خانه صرفه‌جویی کنند. این مدرس دانشگاه بیان کرد: منظور از توزیع درآمد خانه، تقسیم کردن است که باید درآمد خانه به گونه‌ای میان انتخاب‌های مختلف توزیع شود تا این انتخاب‌ها مبنای درآمدزایی قرار گیرد. وی در ادامه تصریح کرد: عمدتاً کالای بادوام کالایی است که بتوان از آن در دوره‌های بلندمدت استفاده کرد، در نتیجه خانوارها باید به جای کالاهای مصرفی کالاهای بادوام خریداری کنند. قدمی‌ تأکید کرد: لازم است به فرزندان خود درست خرج کردن و پس‌انداز کردن را یاد داد تا براساس آن چگونه اولویت‌بندی کردن نیازهای خود را فراگیرند. وی خرید وسایل دست دوم به منظور کاهش هزینه‌های خانواده، پس‌انداز کردن برای خرید کالا، دوری از قرض، وام و بدهی، عدم تجمل‌گرایی و چشم و هم‌چشمی‌ و عدم قرض دادن بی‌حساب و کتاب را از دیگر عوامل تقویت اقتصاد خانواده عنوان کرد.

اجرای طرح «معاش» با هدف کمک به اقتصاد خانواده‌ها

گفتنی است؛ تاکنون تاکنون اقداماتی درخصوص اقتصاد خانواده‌ها به انجام رسیده است. در همین رابطه، حجت‌الاسلام محمدحسین عادل‌پور، رئیس عقیدتی سیاسی فرماندهی انتظامی ‌استان اصفهان به اجرای طرحی تحت عنوان «طرح معاش» اشاره کرد و اظهار داشت: در این طرح بعضی از خانم‌های کار آفرین تحت پوشش بهزیستی که الان خودشان کارفرما شده و برای دیگران هم اشتغالزایی ایجاد کردند را شناسایی و از آنها دعوت کردیم تا در این دوره‌ها شرکت کرده و رمز و راز موفقیت خود را برای همسران کارکنان ناجا تشریح کنند. حجت‌الاسلام عادل‌پور، هدف از اجرای طرح مذکور را کمک به اقتصاد خانواده کارکنان پلیس عنوان کرد و اظهار داشت: در این دوره‌ها اگر همسران کارکنان خواستند در زمینه اقتصاد خانواده کاری را انجام دهند می‌توانند از تجربه‌ها خانم‌های موفق در زمینه کارآفرینی استفاده کنند.