آزاد راه تهران شمال نماد بی‌عرضگی پیمانکاران است؟!

آزاد راه تهران شمال نماد بی‌عرضگی پیمانکاران است؟! رامین شاهی – ۴۱ سال از تصمیم برای اتصال پایتخت به شمال کشور  از طریق یک آزادراه می‌گذرد، ولی هنوز آرزوی ایرانیان برای دسترسی سهل و راحت از جنوب به شمال البرز، فراهم نشده است. در این میان هرچند قدم‌هایی در راستای تکمیل این پروژه بزرگ برداشته […]

آزاد راه تهران شمال نماد بی‌عرضگی پیمانکاران است؟!

رامین شاهی – ۴۱ سال از تصمیم برای اتصال پایتخت به شمال کشور  از طریق یک آزادراه می‌گذرد، ولی هنوز آرزوی ایرانیان برای دسترسی سهل و راحت از جنوب به شمال البرز، فراهم نشده است.

در این میان هرچند قدم‌هایی در راستای تکمیل این پروژه بزرگ برداشته شد، اما در نهایت هرگز گره کور بزرگ‌‌‌ترین پروژه‌ عمرانی کشور باز نشده است.

در تمام این سال‌ها هرچند پیمانکارانی به این پروژه ورود کردند و حتی سرمایه‌گذاران خارجی سهمی از کار را برعهده گرفتند، اما در عمل جز افتتاح قطعه چهارم این آزاد‌راه آن هم نه به‌طور کامل، مابقی قطعات سهم چندانی در پیگیری و پیشرفت نداشتند.

این وضعیت نامشخص که بسیاری از مردم را نسبت به امکان ساخت این پروژه ناامید کرده بود، در حالی به دولت یازدهم به ارث رسید که این دولت نیز در تعیین تکلیف ساخت این آزاد‌راه مسایلی جدی را در پیش داشت.

جایگزینی ۵ پیمانکار ایرانی با حذف پیمانکار چینی

وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی در یکی از نخستین بازدید‌های خود از پروژه‌های عمرانی به این آزاد‌راه سر زد تا در جریان آخرین تحولات آن قرار گیرد. آخوندی هرگونه اظهارنظر را درباره‌ آینده این پروژه به تکمیل بررسی‌هایش منوط کرد تا کار وزارت راه و شهرسازی با بنیاد مستضعفان با عنوان پیمانکار اصلی قطعه اول این آزاد‌راه آغاز شود.

پس از چند ماه پیگیری و تلاش برای تعیین تکلیف این پروژه آزاد‌راه تهران – شمال سرانجام شرایطی جدید را تجربه کرد. شرایطی که در دل آن با حذف نقش پیمانکار چینی ۵ پیمانکار ایرانی کار را آغاز کردند تا این پروژه بزرگ لااقل تکلیف یکی از قطعات خود را بداند.

بعد از حدود دو سال از کلید خوردن دور جدیدی از تحولات در قطعه نخست امروز معاون اول رییس‌جمهوری برای سومین بار در طول سال‌های گذشته به این آزادراه سرکشی کرد تا در جریان آخرین تحولات این طرح قرار گیرد.

دولت یازدهم وعده داده قطعه نخست این آزاد‌راه را که طولی حدود ۳۲ کیلومتری دارد و ۱۵ کیلومتر آن تونل خواهد بود، تا بهار سال آینده به بهره‌برداری کامل برسد.

طرحی که انتظار می‌رود حدود ۱۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار صرف کند تا بتواند مسافت تهران – شمال را حدود ۶۰ کیلومتر کاهش دهد.

براساس اعلام مدیرعامل شرکت آزاد‌راه تهران – شمال، این طرح که پس از سال‌ها درجا زدن با سرعتی بسیار بالا و در ۱۲۰ جبهه کاری مراحل نهایی اجرایی شدن را طی می‌کند نه اعتبار جدیدی دریافت کرده و نه جایگاهش متفاوت شده است، بلکه این امر تنها در سایه همدلی و همراهی وزارت راه و شهرسازی با بنیاد مستضعفان به وجود آمده است.

پس از افتتاح قطعه نخست دولت روحانی قول داده که کار بر روی قطعات دو و سوم این آزاد‌راه نیز آغاز شود. قطعه دوم در حال حاضر در حال انتخاب نهایی پیمانکار است تا در نهایت در طول سال‌های آینده ساخته شود.

قطعه سوم نیز مطالعات و بررسی‌های نهایی را پشت سر می‌گذارد تا با حضور احتمالی کره‌ای‌‌‌ها وارد فرایند اجرا شود. دولت وعده کرده تا سال ۱۴۰۰ در صورت برهم نخوردن شرایط و مقدمات ابتدایی تمام این آزاد‌راه ۱۲۰ کیلومتری را به زیر بار ترافیک آورد.

موضوعی که نشان از آن دارد که یک گره ۴۰ ساله در طول مدت کم‌تر از ۴ سال باز شده و می‌تواند در آینده نه چندان دور به عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های زیرساختی کشور به بهره‌برداری برسد.

 پروژه آزادراه تهران – شمال نماد بی‌عرضگی شده بود

معاون اول رییس‌جمهور با بیان این‌که قطعه یک آزادراه تهران شمال تا بهار ۹۶ تکمیل خواهد شد از بنیاد مستضعفان خواست با فعالیت جدی امکان بهره‌برداری از قطعه یک را تا پایان امسال فراهم کند.

اسحاق جهانگیری از عملیات ساخت احداث آزادراه تهران – شمال بازدید کرد. در این بازدید وزیر راه و شهرسازی، مدیرعامل بنیاد مستضعفان، استاندار تهران، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران، استاندار البرز و دیگر مقامات دولتی وی را همراهی کردند.

وی در این مراسم اظهار داشت: این سومین سال است که از آزادراه تهران – شمال بازدید می‌کنم؛ در بازدید اول خود از این آزادراه حساسیت خاصی داشتم، تا پروژه به سرعت تکمیل شود.

معاون اول رییس‌جمهور ادامه داد: پروژه آزادراه تهران – شمال سمبل ناکارآمدی و حتی بی‌عرضگی شده بود.

وی با بیان این‌که عملیات اجرایی این آزادراه از سال ۱۳۷۶ آغاز شد، اما پیشرفت چندانی نداشت، گفت: امروز بین وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مستضعفان به عنوان شریک پروژه اراده جدی و مشترک برای تکمیل آزادراه تهران – شمال وجود دارد.

وی ادامه داد: تعهد جدی در پیشرفت فیزیکی این پروژه مشهود است و بار دیگر توانمندی ایرانی در این پروژه به رخ کشیده شد.

وی گفت: استفاده از پیمانکاران داخلی تدبیر مهمی بود که در آزادراه تهران – شمال عملیاتی شد.

وی افزود: در حال حاضر توان فنی و مهندسی برای اجرای پروژه‌های عمرانی در کشور وجود دارد و آنچه پروژه را به تأخیر می‌اندازد عمدتاً بحث تأمین مالی است.

وی بیان کرد: سیستم بانکی و مالی کشور نتوانسته است خود را برای تجهیز مالی پروژه‌های عمرانی، به روز کند.

وی یادآور شد: تکمیل کل آزادراه تهران – شمال حدود ۸ هزار میلیارد تومان اعتبار می‌خواهد و در بودجه امسال فقط ۲۰ میلیارد تومان اعتبار دارد یعنی توان بودجه کشور برای تأمین مالی پروژه‌های عمرانی وجود ندارد و نیازمند اقدامات جدید در بخش تأمین مالی هستیم.

جهانگیری یادآور شد: این منطقی نیست که دنبال خرید خارجی باشیم، چون بانک‌های ما امکان تأمین مالی مناسب ندارند؛ ۸۰ درصد کالایی که از خارج وارد می‌کنیم، امکان ساخت در داخل دارد.

وی یادآور شد: نکته اصلی محدودیت ما در پروژه آزادراه تهران – شمال بخش فنی نخواهد بود و مشکل اصلی فقط تأمین مالی است که نقدینگی در دست مردم وجود دارد و باید به سمت پروژه‌های زیربنایی هدایت شود.

وی گفت: وعده داده شده که قطعه یکم آزادراه تهران – شمال در بهار ۹۶ به بهره‌برداری برسد، اما از آقای مدیرعامل بنیاد می‌خواهم در صورت امکان، مردم در نوروز ۹۶ بتوانند از این مسیر آزادراهی استفاده کنند که اگر امکان‌پذیر باشد، رضایت‌بخش خواهد بود.

فعالیت ۷ پیمانکار فعال در منطقه یک آزادراه تهران-شمال

رییس بنیاد مستضعفان گفت: در فاینانس چینی‌‌‌ها بانک تجارت اقساطی را که وزارت راه تقبل کرده بود، طلبکار است، از سوی دیگر بانک بدهی به دولت دارد که مقرر شد، تهاتر شود تا جذب فاینانس جدید امکان‌پذیر باشد.

محمد سعیدی‌کیا در مراسم بازدید معاون اول رییس‌جمهور و وزیر راه و شهرسازی از مناطق یک و دو آزادراه تهران-شمال اظهار داشت: دو سال پیش در چنین روزی از وزیر راه و شهرسازی پرسیدم که آیا وزارت راه اراده کافی برای تکمیل آزادراه تهران-شمال دارد که آقای آخوندی پاسخ مثبت داد و اراده مشترک بنیاد و وزارت راه برای تکمیل این پروژه کلید رشد عملیات عمرانی آن است.

وی ادامه داد: امروز در آزادراه تهران-شمال تکنولوژی روز دنیا به‌کار گرفته می‌شود و پروژه تبلور توان مهندسان ایرانی است.

وی تصمیم‌گیری‌ سریع و بدون کاغذبازی‌های اداری را از دلایل پیشرفت این پروژه عنوان کرد و گفت: ارتباط با نماینده دولت در پروژه سریع است و همین تصمیم‌گیری‌های زود در کنار پرداخت به موقع موجب استقبال پیمانکاران ایرانی از پروژه آزادراه تهران-شمال شده است.

سعیدی‌کیا با اشاره به عملیات احداث تونل ۶ هزار و ۴۰۰ متری البرز در منطقه ۲ آزادراه تهران-شمال گفت: یک سال پس از افتتاح منطقه یک، باند شرقی تونل البرز تکمیل خواهد شد، اما بعید می‌دانم کل مسیر ۶ هزار و ۴۰۰ متری تونل ظرف دو سال اجرا شود.

رییس بنیاد مستضعفان در تشریح وضعیت مالی پروژه اظهار داشت: صورت‌وضعیت‌ها تا اردیبهشت ماه امسال پرداخت شده است و فقط ۲ پیمانکار هنوز دریافتی نداشته‌اند، چون صورتهای مالی خود را ارایه ندادند.

سعید‌ی‌کیا با اشاره به این‌که مشکل بانک تجارت و فاینانس چینی‌‌‌ها رفع نشده است، گفت: اگر با بانک تجارت تسویه نکنیم، جذب فاینانس چینی میسر نخواهد بود.

رییس بنیاد مستضعفان توضیح داد: در فاینانس چینی‌‌‌ها بانک تجارت اقساطی که وزارت راه تعهد کرده بود، طلب دارد، از سوی دیگر بانک تجارت به دولت بدهی داشت که مقرر شد، این بدهی تهاتر شود، اما هنوز این مشکل رفع نشده است.

بنابراین گزارش، در ادامه این مراسم مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور اظهار داشت: پیشرفت فیزیکی ماهانه قطعه یک آزادراه تهران-شمال ۰٫۱۷ درصد بود که امروز به بالای ۳ درصد رسیده است و در تیرماه امسال به ۳٫۵ درصد افزایش می‌یابد.

علی نورزاد با بیان این‌که منطقه یک آزادراه تهران-شمال بهار ۹۶ زیر بار ترافیک می‌شود، گفت: امروز این پروژه ۵۹ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و ۱۰۴ جبهه کاری امروز در قطعه یک فعال است که تا ماه آینده به ۱۲۰ جبهه کاری افزایش می‌یابد.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور اظهار داشت: در حال حاضر ۷ پیمانکار فعال در منطقه یک آزادراه تهران-شمال فعالیت می‌کنند.

نورزاد یادآور شد: با تکمیل منطقه یک به طول ۳۲ کیلومتر، فاصله تهران تا روستای شهرستانک ۶۰ کیلومتر کوتاه‌تر می‌شود.

 

علی‌رغم گذشت بیش از ۴ دهه از آغاز ساخت آزاد راه تهران-شمال هنوز این پروژه ناتمام است ولی مانند سال‌های ناتوانی خودروسازان در عبور از خودرو پیکان به خودروی ملی روز، تبدیل به نماد ناتوانی ما در به بهره‌برداری رساندن این پروژه عظیم شده است که امید است شاهد تغییر در سرعت ساخت این آزاد راه استراتژیک شویم موضوعی که با حمایت دولت و توان پیمانکاران داخلی قابل تحقق است.