واحدهای گوگردزدایی پالایشگاه‌ها فعال هستند

واحدهای گوگردزدایی پالایشگاه‌ها فعال هستند   مدتی است که آلودگی هوا دامن‌گیر بنزین شده و شائبه‌هایی را علی‌رغم تأکید چندباره مسؤولان نفتی و حتی سازمان استاندارد بر مطلوب بودن کیفیت این فرآورده نفتی به‌وجود آورده است. به‌گزارش ایسنا، موضوع آلودگی هوا طی روزهای گذشته در صدر اخبار قرار گرفت و توپ این ماجرا بین سازمان‌های […]

واحدهای گوگردزدایی پالایشگاه‌ها فعال هستند

 

مدتی است که آلودگی هوا دامن‌گیر بنزین شده و شائبه‌هایی را علی‌رغم تأکید چندباره مسؤولان نفتی و حتی سازمان استاندارد بر مطلوب بودن کیفیت این فرآورده نفتی به‌وجود آورده است.

به‌گزارش ایسنا، موضوع آلودگی هوا طی روزهای گذشته در صدر اخبار قرار گرفت و توپ این ماجرا بین سازمان‌های مختف رد و بدل شد. در حالی که مسؤولان نفتی، سوخت را عامل آلودگی هوا ندانسته و کیفیت خودروها را در این مسأله بی‌تقصیر نمی‌دانند، سازمان‌هایی هستند که انگشت اتهام خود را به سمت وزارت نفت نشانه گرفته‌اند.

این مسأله با واکنش‌های زیادی از سوی وزارت نفت روبه‌رو بود تاجایی که بیژن زنگنه، وزیر نفت در پاسخ به اینکه چه میزان از آلودگی هوای تهران به کیفیت بنزین باز می‌گردد، گفت: محیط‌زیست قبلاً اعلام کرده است که تأثیر کیفیت بنزین بر آلودگی هوا بسیار ناچیز است. از طرفی نوع بنزین نیز مسأله نیست بلکه موتورسیکلت‌های غیراستانداردی است که آلودگی ایجاد می‌کنند و آن طور که گفته می‌شود هر موتورسیکلت غیراستاندارد به اندازه هفت خودرو آلودگی ایجاد می‌کند و تعدادی زیادی موتورسیکلت داریم که استاندارد نیستند. همچنین در شهرهای بزرگ بنزین و گازوئیل یورو توزیع می‌شود اما فعلاً این مشکل نیست.

سوخت خوب با احتراق بد، آلایندگی ایجاد می‌کند

علیرضا صادق‌آبادی، مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز اعلام کرده است که آلودگی هوا به هیچوجه ناشی از سوخت نیست و ما با استانداردهای بین‌المللی می‌توانیم این موضوع را اثبات کنیم.

وی مشکل اصلی در بحث آلودگی را نشناختن راه‌های درمان آن عنوان کرد و گفت: تا زمانی که درد را درست تشخیص ندهیم، نمی‌توانیم مشکل را حل کنیم و در بحث کیفیت سوخت نیز این یک واقعیت است که سوخت خوب با احتراق بد، آلایندگی ایجاد می‌کند.

او با تأکید بر اینکه بنزین توزیعی در کشور به‌طور دائم پیش و پس از توزیع توسط وزارت نفت، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، ‌سازمان ملی استاندارد و سازمان‌های بازرسی مورد نظارت قرار می‌گیرد، گفت: اگر گوگرد بنزین تولیدی در کشور تا این حد بالاست، پس واحدهای گوگردزدایی در پالایشگاه‌ها با این حجم از سرمایه‌گذاری و تأسیسات چه می‌کنند؟

در این بین، شرکت ملی پالایش و ‌پخش فرآورده‌های نفتی برای چندمین‌بار در این رابطه اطلاعیه منتشر کرد که البته این‌بار اطلاعیه پیرو خبر منتشر شده در بعضی از کانال‌های خبری با این عنوان: «بنزین باید در پالایشگاه زنجیره آروماتیکش شکسته شود تا حالت سرطان‌زایی آن کمتر شود» بوده است.

براساس این اطلاعیه، بنزین تولیدی در پالایشگاه‌های ایران و در تمام پالایشگاه‌های دنیا شامل چند مؤلفه است که این مؤلفه‌ها محصول نهایی واحدهای تبدیل کاتالیستی، ایزومریزاسیون، اف‌سی‌سی، آراف‌سی‌سی، آلکیلاسیون، بنزین استریت ران (واحد تقطیر) و اکتان‌افزاهایی مانند ام‌تی‌بی‌ای است.

ریفورمیت یکی از مؤلفه‌های تشکیل‌دهنده بنزین است که در واحد تبدیل کاتالیستی نفتا با احیای مداوم تولید می‌شود و شامل آروماتیک است. در همه پالایشگاه‌های دنیا یکی از مهم‌ترین واحدها، واحد تبدیل کاتالیستی با احیای مداوم است که محصول خروجی آن شامل آروماتیک است و اگر بنابر شکستن این آروماتیک بود، اصلاً وجود واحد تبدیل کاتالیستی در پالایشگاه معنی نداشت.

هر کدام از مؤلفه‌های بنزین بعضی از مشخصات بنزین را تأمین می‌کنند و ممکن است یک یا چند مشخصه آنها از حد مجاز بیشتر باشد، به عنوان مثال بنزین خروجی از واحد تبدیل کاتالیستی، پایه اروماتیک و بنزین خروجی از اف‌سی‌سی و آراف‌سی‌سی پایه ألفین است.

در تمام پالایشگاه‌های دنیا خروجی این واحدها در استخر بنزین به نسبتی مخلوط می‌شود که میزان اروماتیک‌ها، ألفین، بنزن، گوگرد در محدوده مجاز زیست‌محیطی قرار بگیرد و سایر مشخصات بنزین مانند اکتان، آروی‌پی و …که مورد نیاز موتور است هم تأمین شود.

در حالی که اطلاعیه شرکت پالایش و پخش بیانگر این است که بنزین تحویلی به مصرف‌کنندگان به‌ویژه در کلانشهرها مطابق با استاندارد ملی و یورو۴ است و انتشار مطالب بی‌پایه صرفاً به منظور تشویش اذهان عمومی ‌و ایجاد نگرانی بی‌اساس در جامعه است اما باز هم صحبت‌هایی در این خصوص مطرح می‌شود.

این شرکت چندی پیش نیز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد طبق گزارش منتشره توسط شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، منشأ بیش از ۸۰ درصد از آلودگی وسایل‌نقلیه شهر تهران مربوط به کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها گزارش شده که از قضا سوخت مصرفی هیچکدام از آنها بنزین نیست؛ لذا مرتبط دانستن آلودگی هوا با بنزین به‌طور کامل رد می‌شود.

از سوی دیگر طبق گزارشات روزانه سایت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، حتی در آلوده‌ترین روزهای هفته گذشته، شاخص آلایندگی SOx که بخشی از آن می‌تواند ناشی از گوگرد موجود در بنزین باشد، در حدود ۱۵ بوده که بسیار پایین‌تر از حد مجاز آن یعنی ۵۰ بوده است. این امر نشان‌دهنده کیفیت بالای سوخت توزیعی اعم از بنزین و گازوئیل در کلانشهر تهران است.

علاوه بر توزیع روزانه بنزین با کیفیت و با میزان گوگرد زیر ۵۰ پی‌پی‌ام مطابق استاندارد یورو۴ در حال‌حاضر نفت گاز یورو۴ در هشت کلانشهر کشور و کل استان تهران و ٣٢٠ جایگاه در جاده‌های اصلی مواصلاتی کشور توزیع می‌شود.

بخش عمده‌ای از آلودگی هوای تهران و اکثر کلان‌شهرها مربوط به ذرات معلق کمتر از ۲٫۵ میکرون است. یکی از مهم‌ترین عناصر تشکیلدهنده ذرات معلق هوا، کربن است. به واقع بخش کربن‌دار ذرات معلق به عنوان یکی از زیانبارترین ترکیبات موجود در ذرات معلق از نظر تأثیر بر سلامتی به شمار می‌رود. این بخش به طور کلی به دو قسمت کربن آلی (OC) و کربن معدنی (EC) تقسیم‌بندی می‌شود.

کربن آلی شامل عناصری همچون هیدروکربن‌ها حلقوی (PAHs)، آلکان‌ها و اسیدهای آلی می‌شود و منبع آنها وسایلنقلیه، احتراق سوخت‌های فسیلی، احتراق چوب، تجزیه گیاهان و واکنش‌های فوتوشیمیایی است. با توجه به مشخص بودن میزان آروماتیک و بنزن و اولفین‌های موجود در بنزین طبق استاندارد آلاینده کربن آلی بخش کوچکی از ذرات معلق را تشکیل خواهد داد.

 اما کربن معدنی که به دوده اطلاق می‌شود و مهم‌ترین منبع آن احتراق ناقص سوخت‌های فسیلی وسایل نقلیه بنزینی و دیزلی است بخش بزرگی از ذرات معلق موجود را تشکیل می‌دهد.

طی هفته‌های گذشته، سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط‌زیست به عنوان دستگاه‌های متولی کنترل و نظارت بر استاندارد سوخت، به دفعات بنزین توزیعی در کشور را مطابق استاندارد دانسته‌اند.

بازرسان و ناظرین سازمان‌های ملی استاندارد و محیط‌زیست به‌طور مستمر و روزانه به نمونه‌برداری و آزمایش سوخت توزیعی در کشور اقدام کرده و در صورت خارج بودن کیفیت سوخت از استانداردهای تعیین شده سریعاً مراتب را به مراجع قانونی گزارش می‌کنند. علاوه بر این بازرسان شرکت ملی پخش نیز پیش از توزیع سوخت بارها اقدام به انجام آزمایشات مختلف کرده و در صورت مغایرت هریک از پارامترهای زیستمحیطی سوخت با استانداردهای تعیین شده از توزیع آن جلوگیری می‌کند.

مهم‌ترین منابع آلاینده تهران؛ کامیون‌ها و موتورسیکلت‌ها

در این بین، خودروسازان نیز زیر ذره‌بین قرار گرفته‌اند تا جایی که عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت بر لزوم اجرای قانون هوای پاک به‌ویژه از سوی خودروسازان تأکید کرده و واعلام کرده است که مهم‌ترین منابع آلاینده تهران کامیون‌ها و موتورسیکلت‌ها و وسایلنقلیه شخصی هستند.

وی با اشاره به راهکارهایی که در بلندمدت برای کاهش آلودگی هوای تهران باید مورد توجه قرار گیرد، اظهار کرد: باید قانون هوای پاک و آیین‌نامه‌های آن که مصوب شده‌اند، اجرایی شود که اجرای درست آنها می‌تواند وضعیت آلودگی هوا را بهبود بخشد. در عین حال خودروسازها باید کیفیت خودروها را از نظر مکانیزم حذف آلاینده‌ها بهبود دهند. موتورسیکلت‌سازها نیز به جای این‌که هر روز به دنبال لابی باشند و بخواهند قانون هوای پاک را دور بزنند، اگر قانون را اجرا کنند، این مشکل نیز حل می‌شود. متأسفانه هم خودروسازها و هم موتورسیکلت‌سازها دائماً به دنبال دور زدن قانون هوای پاک هستند.

وی تأکید کرد: اگر ماده هشت قانون هوای پاک مبنی بر اینکه هرگونه تردد خودروهای فرسوده، خرید و فروش و بیمه کردن خوردروهای فرسوده ممنوع است، اجرایی شود، بحث نصب فیلتر دوده بر روی کامیون‌ها و وسایل نقلیه جدی گرفته شود و شاهد بهبود کیفیت سوخت باشیم، این معضل نیز حل می‌شود.

مهم‌ترین منابع آلاینده تهران به تأکید شاهسونی، کامیون‌ها و موتورسیکلت‌ها و وسایلنقلیه شخصی هستند که اقدامات مربوط به آنها به وزارت صمت بازمی‌گردد. ماده ۱۰ قانون هوای پاک می‌گوید، وزارت نیرو سالانه باید ۳۰ درصد برق کشور را از انرژی پاک و تجدیدپذیر ایجاد کند، باید مشخص شود که این قانون که در سال ۹۶ ابلاغ شده تاکنون چقدر اجرایی شده است. بنابراین باید به اجرای این قوانین رو بیاوریم.

اما عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز با اشاره به آلودگی تهران گفت: مافیای خودروسازی آنقدر توان مالی دارند که تصمیم‌گیران را خریداری کنند، پس قطعاً با چنین شرایط جوی و ایستایی هوا مواجه می‌شویم. زمانی که از ایران خودرو چهار خودرو به سازمان حفاظت محیط‌زیست هدیه می‌کنند، به معنی این است که هوای آلوده داشته باشیم و میلیون‌ها نفر آن را استشمام کنند.