خیز ایران برای ایستادن در سکوی نخست پتروشیمی ‌خاورمیانه

خیز ایران برای ایستادن در سکوی نخست پتروشیمی ‌خاورمیانه براساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ ایران باید به نخستین تولیدکننده پتروشیمی‌خاورمیانه تبدیل شود، در این زمینه رئیس‌جمهوری گفته که با جهش سوم پتروشیمی‌تا سال ۱۴۰۴، با تولید ۱۳۰ میلیون تن محصول پتروشیمی‌به تولیدکننده نخست منطقه تبدیل می‌شویم.  به گزارش ایرنا، زنجیره تولیدات هیدروکربوری در آخرین حلقه خود […]

خیز ایران برای ایستادن در سکوی نخست پتروشیمی ‌خاورمیانه

براساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ ایران باید به نخستین تولیدکننده پتروشیمی‌خاورمیانه تبدیل شود، در این زمینه رئیس‌جمهوری گفته که با جهش سوم پتروشیمی‌تا سال ۱۴۰۴، با تولید ۱۳۰ میلیون تن محصول پتروشیمی‌به تولیدکننده نخست منطقه تبدیل می‌شویم. 

به گزارش ایرنا، زنجیره تولیدات هیدروکربوری در آخرین حلقه خود به صنعتی می‌رسد که اگرچه پاییندستی نام گرفته اما بالاترین ارزش‌افزوده را داراست. پتروشیمی‌که نفت و گاز را به محصولاتی تبدیل می‌کند که در تمام بخش‌های زندگی وارد شده و تصور دنیایی بدون این محصولات غیرممکن به نظر می‌رسد.

از همین رو است که کشورهای جهان به دنبال توسعه این صنعت هستند. حتی کشورهایی که منابع هیدروکربوری مانند نفت و گاز به عنوان خوراک صنایع پتروشیمی‌ندارند، ‌این منابع را به عنوان خوراک پتروشیمی‌ وارد می‌کنند تا از قافله پتروشیمی‌جهان جا نمانند.

به این ترتیب ایران نیز بیش از ۵۰ سال پیش وارد این صنعت شد و حالا به دنبال جایگاه اول پتروشیمی‌خاورمیانه است.

بر این اساس، ‌در سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ ایران باید به قدرت اول پتروشیمی ‌خاورمیانه تبدیل شود و این در حالی است که این عنوان در حال‌حاضر در دست رقیب سنتی ایران یعنی عربستان قرار دارد.

با این حال ایران دست روی دست نگذاشته و در سال‌های اخیر با بهره‌برداری از مجتمع‌های پتروشیمی‌این صنعت را توسعه داده است تا آنجا که ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی‌تا سال ۱۴۰۰ به ۱۰۰ میلیون تن می‌رسد که نشان‌دهنده رشد تقریباً دو برابری آن در هشت سال (دولت‌های یازدهم و دوازدهم) خواهد بود؛ درآمد صنعت نیز به حدود ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد و به این ترتیب در بخش ارزشی نیز رشد بیش از دو برابری را شاهد خواهیم بود. از همینرو است که حسن روحانی معتقد است صنعتی که در عرض هشت سال تولیدش را دو برابر کرده لایق عنوان جهش است.

با این رشد اما همچنان ایران جایگاه اول را به دست نخواهد آورد و نیازمند توسعه بیشتری برای سکوی نخست پتروشیمی‌خاورمیانه است.

بنابراین در حالی که صنعت پتروشیمی ‌تا کمتر از دو سال دیگر جهش دوم خود را آغاز می‌کند اما ریل‌گذاری برای جهش سوم تا سال ۱۴۰۴ از هم اکنون آغاز شده است.

رئیس‌جمهوری در دیدار با فعالان صنعت پتروشیمی‌نیز تأکید کرده که آماده‌سازی برای انجام جهش سوم در حال انجام است و ریل‌گذاری برای جهش و موفقیت بعدی در صنعت پتروشیمی‌در دستور کار قرار دارد.

به گفته وزیر نفت نیز جهش سوم، کاشتن بذر تولید برای آینده صنعت پتروشیمی‌و آینده اقتصاد غیرنفتی ایران و جلوگیری بیشتر از خام‌فروشی است.

همچنین روحانی با اشاره به بازدید خود از نمایشگاه دستاوردهای صنعت پتروشیمی‌کشور، گفته که آمارهای ارائه شده در این نمایشگاه نشان می‌دهد که حرکت در این صنعت برای جهش سوم هم آغاز شده و تکمیل این حرکت برای بعد از سال ۱۴۰۰ دیده می‌شود تا تولید از ۱۰۰ میلیون تن به ۱۳۰ میلیون تن در جهش سوم برسد.

ایران با رسیدن به تولید سالانه ۱۳۰ میلیون تن می‌تواند یکی از مهم‌ترین اهداف سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ را محقق کند. هدفی که امروز بیش از گذشته ضرورت آن احساس می‌شود زیرا در حالی که صادرات نفت ایران در معرض سخت‌ترین تحریم‌ها قرار دارد، اما صنعت پتروشیمی‌به خوبی توانسته نیازهای ارزی کشور را از محل صادرات محصولات خود مرتفع کند.

در حال‌حاضر، درآمد محصولات پتروشیمی‌۱۷ میلیارد دلار است که در جهش دوم در سال ۱۴۰۰ به ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد و در جهش بعدی ارزش محصولات پتروشیمی‌۳۷ میلیارد دلار برآورد می‌شود که البته در صورت افزایش قیمت جهانی نفت و محصولات پتروشیمی‌این رقم قابل افزایش است.

اما همان‌طور که رئیس‌جمهوری نیز تأکید کرده،‌ این موفقیت در شرایط معمولی نبوده و ما در شرایط تحریم و فشارهای سنگین اقتصادی در این مسیر موفق قرار داشته‌ایم و در شرایطی که بخاطر تحریم‌های ناعادلانه و ظالمانه برای جذب سرمایه، صادرات محصول و برگشت ارز حاصل از صادرات با مشکلات زیادی مواجه هستیم این موفقیت‌ها حاصل شده که از افتخارات صنعت پتروشیمی‌کشور است.

نکته مهم دیگری که با جهش سوم پتروشیمی‌ محقق می‌شود،‌ کاهش خام‌فروشی در کشور است تا آنجا که در جهش سوم به جایی خواهیم رسید که خوراک صنعت پتروشیمی‌معادل دو میلیون بشکه نفت در روز خواهد بود و نشان می‌دهد که صنعت پتروشیمی، انرژی را به ارزش‌افزوده تبدیل می‌کند.

در این زمینه وزیر نفت نیز با اشاره به برخی سیاست‌های مورد تأکید نظام مانند جلوگیری از خام‌فروشی، توسعه و اشتغالزایی گفته که عملکرد صنعت پتروشیمی‌کاملاً در مسیر تحقق این سیاست‌ها بوده و راه‌اندازی هر واحد پتروشیمی‌نیز به توسعه بیشتر صنایع پایین‌دستی، ایجاد هزاران واحد فرعی و اشتغالزایی قابل توجه می‌انجامد و منشأ امید و تحول می‌شود.

البته تحقق جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی‌بدون توجه به توسعه پارس‌جنوبی به عنوان تأمین‌کننده پایدار خوراک غیر ممکن بود.

با توجه به این موارد، ‌ایران نه تنها جایگاه اول در ذخایر نفت و گاز جهان و رتبه نخست تولید بنزین در اوپک را به خود اختصاص داده، ‌همچنین به یکی از مهم‌ترین قطب‌های تولید محصولات پتروشیمی‌تبدیل خواهد شد.