کاهش سود بانکی خوب یا بد

کاهش سود بانکی خوب یا بد

مجتبی قدیری

این روز‌ها بحث کاهش سود بانکی یکی از مهم‌ترین اخبار اقتصادی است که همه به آن پرداخته‌اند. سود بانکی که به ربا بیش‌تر شبا‌هت داشت. سودی که در پی خود نرخ تسهیلات بانکی را نجومی کرده بود و به قولی بازپرداخت تسهیلات بانکی گاو نر می‌خواست و مرد کهن.

اما به راستی کاهش سود بانکی در پی خود چه تغییراتی می‌تواند ایجاد نماید. آیا تغییرات مثبت تأثیراتش بیش از اثرات منفی این طرح است و یا این‌که این کاهش سود بانکی با کم‌ترین کار کارشناسی صورت گرفته است و به قولی این کاهش بیش از آن‌که علمی باشد احساسی است.

با توجه به رکود اقتصادی که در جامعه وجود دارد و افراد زیادی سرمایه‌های خرد و کلان خود را به صورت سپرده درآورده‌اند تا با کسب سود بتوانند در دوران رکود کاری کنند. قطعاً کاهش نرخ سود بانکی باعث می‌گردد تا بخش زیادی از سپرده‌گذاری‌هایی که با هدف کسب سود در بانک‌ها انجام گرفته از چرخه بانکی خارج شود.

خروج این سپرده‌گذاری‌ها از بانک‌ها بازارهایی را می‌طلبد تا بتواند جذب آن بازار‌ها گردد. لذا با توجه به شرایط رکودی در کل اقتصاد کشور این پول‌های خارج شده از بانک‌ها به سرعت به سمت سفته‌بازی، بازارهای ارز و طلا و زمین و ملک سوق پیدا می‌کند. از این‌رو باید شاهد افزایش قیمت در این بازار‌ها باشیم، زیرا این پول‌‌ها به دنبال سود هستند.

در حالی‌که هنوز مدیران اقتصادی که بر طبل کاهش نرخ سود بانکی می‌کوبند بازاری را برای جذب این پول‌‌ها معرفی نکرده‌اند. بهترین بازار برای ورود این سرمایه‌ها بخش تولید کشور است و در هر کدام از بخش‌های تولیدی که وارد شود چه عرصه صنعت یا کشاورزی با خود ارزش افزوده به همراه دارد و این ارزش افزوده می‌تواند رونق اقتصادی را در پی داشته باشد. اما از آن‌جا که این روز‌ها تولید و تولید‌کننده ارزش و جایگاهی ندارند و تولید کاری عبث و سخت می‌باشد که در رقابت با رقبای پرتوان خارجی زمین‌گیر شده است، این پول‌‌ها حتی نگاهی هم به سمت بازار تولید کشور نخواهند داشت. جذب این سپرده‌گذاری‌ها در بازار بورس نیز بعید است. چرا که با توجه به رکود اقتصادی اتفاقی در بازار بورس روی نخواهد داد که ارزش سهم‌های خریده شده را افزایش دهد. از این‌روی باید گفت این سپرده‌های خارج شده از سیستم بانکی، یک راست به سراغ بازارهای بهتری مثل سفته‌بازی روی می‌آورند؛ بازارهای کوتاه‌مدتی که سودهای خوب در آن نهفته است، هر چند ریسک بالایی دارد.

قطعاً بازارهای سفته بازی کمکی به بهتر شدن جریان اقتصاد کشور در دوران رکود نخواهد داشت و اگر تغییر و رشد نیز در اقتصاد روی دهد، حبابی خواهد بود.

این‌که در پی کاهش نرخ سود شاهد افزایش قیمت ارز، طلا، زمین، ملک و… باشیم دور از انتظار نیست، افزایش‌های حبابی که در پی تقاضای کاذب رخ می‌دهد.‌ ای کاش مدیران اقتصادی در کنار این هجمه تبلیغاتی که برای کاهش نرخ سود بانکی راه انداخته‌اند مقداری نیز از طرح‌ها و برنامه‌های خود برای خروج سپرده‌گذاری‌ها می‌گفتند که قرار است این پول‌ها وارد کدام بازار گردد؟ و کدامین چرخ اقتصادی را به گردش در آورد. ضمن آن‌که هنوز از کاهش نرخ سود تسهیلاتی اعطایی بانک‌ها نیز سخنی به میان نیامده است.

هر چند کاهش نرخ سود بانکی طرحی خوب و ارزشمند است، اما اجرای غلط آن می‌تواند این طرح ارزشمند را به مصیبتی برای اقتصاد رکودزده تبدیل کند که همگان از اجرای آن پشیمان باشند. امیدواریم مسؤولان محترم در اجرای این طرح درست عمل نمایند.