مجوز انتشار اولین اوراق رهنی مسکن در بازار سرمایه

از سوی سازمان بورس انجام گرفت

مجوز انتشار اولین اوراق رهنی مسکن در بازار سرمایه

مجوز انتشار نخستین اوراق رهنی (MBS) با هدف ایجاد تحرک در بخش مسکن از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار صادر شد.

به گزارش فارس، سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: به منظور تحقق بخشیدن به هدف تأمین مالی بنگاه‌های بزرگ از طریق بازار سرمایه و افزایش سطح نقدشوندگی و در راستای جامه عمل پوشاندن به سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و برنامه ششم توسعه مبنی بر اصلاح و تقویت همه‌جانبه‌‌ نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی، گسترش و تعمیق نظام جامع تأمین مالی و ابزارهای آن و افزایش سهم مؤثر بازار سرمایه در جهت توسعه‌ سرمایه‌گذاری، سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز انتشار مبلغ ۳ هزار میلیارد ریال اوراق رهنی را به عنوان جدید‌ترین ابزار تأمین مالی در بازار سرمایه صادر کرد.

براساس این گزارش، اوراق رهنی مذکور که طی روزهای آینده پا به عرصه بازار سرمایه می‌گذارد با هدف خروج بازار مسکن از رکود و ایجاد تحرک در این بخش منتشر می‌شود.

گفتنی است، بهمن سال ۹۴ محمد فطانت رییس سازمان بورس در نشست خبری خود با اشاره به تصویب اوراق رهنی به عنوان یک ابزار مالی جدید در شورای عالی بورس از تصویب و ابلاغ دستورالعمل این اوراق در هیأت مدیره سازمان خبر داده بود.

وی با اشاره به رکود در بازار مسکن و صنایع وابسته به آن هدف از انتشار این اوراق را تحریکِ بخش مسکن توصیف کرد. رییس سازمان بورس یکی دیگر از اهداف مهم انتشار این اوراق را رشد بازار بدهی در کنار بازار اوراق دانست به گونه‌ای که منابع بازار بدهی منفک از بازار سرمایه باشد.

با صدور این مجوز بانک مسکن می‌تواند مطالبات خود را در قالب فروش آن‌ها به نهاد واسط در دستور کار قرارداده و سود حاصل از آن را به دارندگان اوراق رهنی اختصاص دهد.

اوراق رهنی (MBS) چیست؟

اوراق رهنی، اوراق بهاداری است که به منظور خرید مطالبات رهنی توسط ناشر منتشر می‌شود. مطالبات رهنی شامل مطالبات مدت‌دار اشخاص حقوقی ناشی از قراردادهای مبادله‌ای از قبیل فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک و جعاله (به استثنای سلف) است که دارای وثیقه رهنی می‌باشد. از جمله مزایای انتشار این اوراق می‌توان به تحرک بخشی اقتصاد در حوزه مسکن، بهبود نسبت کفایت سرمایه بانک، افزایش سودآوری، بهبود نسبت‌های مالی، خارج کردن دارایی‌های بانک‌ها از ترازنامه و بهبود ترکیب دارایی‌ها اشاره نمود.

مسیر طی شده برای انتشار اوراق رهنی

کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در آبان ماه ۱۳۹۴ پس از بحث و بررسی پیرامون انتشار اوراق رهنی مبتنی بر تسهیلات اعطایی از طریق عقود مبادله‎ای (غیر از سلف) منتهی به مطالبات اعلام نمود که:

بانک‎‌ها و مؤسسات اعتباری می‎توانند تمام یا بخشی از مطالبات ناشی از تسهیلات منتهی به دین غیر از تسهیلات سلف را که دارای رهن معتبر هستند تبدیل به اوراق بهادار (اوراق رهنی) کرده، در بازار سرمایه به فروش رسانند.

اوراق مذکور قابل خرید و فروش در بازار ثانوی می‌باشند؛ به این معنا که صاحبان اوراق مذکور، سهم مشاع خود از دیون تنزیلی را به قیمت بازار به خریدار ثانوی می‎فروشند.

پس از این اعلام نظر، سازمان بورس تعریف و مدل عملکرد این اوراق در بازار سرمایه را به شورای عالی بورس ارایه داد و این شورا در آذر سال ۹۴ اوراق رهنی را به شرح زیر به تصویب رساند:

اوراق رهنی (MBS)، اوراق بهاداری است که به منظور خرید مطالبات رهنی توسط ناشر منتشر می‌شود. این اوراق در بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس قابل معامله می‌باشند.

همچنین شورای عالی بورس براساس بند (۲۴) ماده (۱) و بند (۴) ماده(۴) قانون بازار اوراق بهادار، اوراق رهنی را به عنوان ابزار مالی قانون بازار اوراق بهادار شناسایی و تصویب کرد که به امضا و تنفیذ وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی نیز رسید.

پس از مصوبه مذکور «دستورالعمل انتشار اوراق رهنی» در اجرای بند (۲) ماده (۷) قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر ماه ۱۳۸۴ و مصوبه ۱۷/۹/۹۴شورای عالی بورس، در تاریخ ۲۴/۹/۹۴ به تصویب هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.

بانک‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین واسطه‌های مالی در صورتی می‌توانند پاسخگویی مناسبی به درخواست تأمین مالی متقاضیان دریافت تسهیلات داشته باشند که از توان کافی برای اعطای تسهیلات برخوردار باشند. در این مسیر «تبدیل به اوراق بهادار کردن دارایی‌های مالی بانک» یعنی تبدیل دارایی‌های مالی با نقدشوندگی پایین مانند وام رهنی به اوراق بهادار قابل ‌معامله در بازار، به عنوان یکی از روش‌های نوین تأمین مالی به کمک آن‌ها می‌آید.

پس از صدور مجوز و موافقت اصولی انتشار اوراق رهنی به‌منظور تأمین مالی بانک مسکن از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار، اوراق رهنی بانک مسکن به منظور اعطای تسهیلات جدید و افزایش نقش این بانک در تأمین مالی مسکن پس از درج در فهرست نرخ‌های بازار اوراق بدهی فرابورس ایران، به صورت حراج تک قیمتی عرضه می‌شود.

قیمت اسمی این اوراق یک میلیون ریال و نرخ آن ۱۸٫۵درصد می‌باشد و سود اوراق هر ۳ ماه یک ‌بار از تاریخ انتشار پرداخت می‌شود. دوره عمر این اوراق دو ساله بوده و بانی، ضامن و عامل وصول آن بانک مسکن و امین آن سازمان حسابرسی می‌باشد.

 

براساس این گزارش، مطالبات رهنی مبنای این اوراق مربوط به بیش از ۴۹ هزار پرونده تسهیلات فروش اقساطی خرید مسکن با ۱۴۴ قسط و نرخ ۱۳ تا ۱۵ درصد است. میانگین مبلغ تسهیلات ۲۰۵٫۸۳۸٫۸۷۷ریال می‌باشد و بین ۱۰۵ تا ۱۱۹ ماه تا سررسید هریک از این مطالبات باقی مانده است. همچنین طبق مفاد قراردادهای مبنای مطالبات رهنی، اجازه انتقال مطالبات رهنی به غیر برای بانک مسکن وجود دارد.