اگر فریب فروشگاه‌های مجازی را خوردیم چه راهکار قانونی‌ای وجود دارد؟ سید احسان حسینی کارشناس حقوقی این روزها کسب‌وکارهای مجازی به وفور افزایش یافته است. شبکههای اجتماعی مجازی مانند اینستاگرام و تلگرام و امثال آن علاوه بر محبوبیت‌هایی که در سال‌های اخیر به دست آورده، کاربران زیادی را به خود جذب نموده‌اند و محلی شده […]
اگر فریب فروشگاه‌های مجازی را خوردیم چه راهکار قانونی‌ای وجود دارد؟
سید احسان حسینی
کارشناس حقوقی
این روزها کسب‌وکارهای مجازی به وفور افزایش یافته است. شبکههای اجتماعی مجازی مانند اینستاگرام و تلگرام و امثال آن علاوه بر محبوبیت‌هایی که در سال‌های اخیر به دست آورده، کاربران زیادی را به خود جذب نموده‌اند و محلی شده برای عرضه کالا و خدمات عرضه‌کنندگانی که صرفاً در همین بستر می‌توانید با آنها ارتباط برقرار کنید.
در ابتدا باید گفت تا آنجا که می‌توانید خریدهای خود را از سایت‌های معتبر انجام دهید زیرا این سایت‌های معتبر مکلفند به موجب قانون در مقابل شما پاسخگو باشند. شما به عنوان مصرفکننده از پارهای حقوق برخوردار هستید. مثلاً اگر کالا را دوست نداشتید این حق را دارید که آن را برگردانید یا تعویض کنید. به موجب ماده۳۷ قانون تجارت الکترونیکی مصوب سال ۱۳۸۲، در هر معامله از راه دور مصرف‌كننده بايد حداقل هفت روز كاري، وقت براي انصراف (حق انصراف) از قبول خود بدون تحمل جريمه و يا ارائه دليل داشته باشد. تنها هزينه تحميلي بر مصرف‌كننده هزينه بازپس فرستادن كالا خواهد بود.
ولی اگر از شبکههای نامطمئن کالایی بخرید به دلیل اینکه نظارتی بر این خریدها انجام نمی‌شود در نتیجه هیچ وقت خیالتان راحت نخواهد بود زیرا فروشنده هر نوع کالایی که بخواهد برای شما ارسال میکند و ممکن است آن چه دریافت می‌کنید با آن چه در تبلیغات جذاب و پر زرق و برق آن دیده‌اید تفاوت چشمگیری داشته باشد و یا اورجینال نباشد و حتی فاقد کیفیت معرفی شده باشد. در واقع اگر کالای ارسالی آن کالایی نباشد که شما سفارش دادید استرداد آن و گرفتن پولتان اصلاً کار ساده‌ای نخواهد بود و در یک کلام باید گفت شما فقط باید اعتماد کنید.
در برخی مواقع ممکن است پول را پرداخت کنید و گیرنده پول بگوید باید مبلغ بیشتری پرداخت کنید چون قیمت اعلامی مثلاً برای اقلام عمده بوده و شما هم مجبور شوید الباقی را بپردازید و چاره دیگری ندارید که در کل کالا گران‌تر از قیمت واقعی آن برای شما آب بخورد. پس سعی کنید در این خریدها ترجیحاً پول را پس از تحویل کالا پرداخت کنید.
حتی هنگام پرداخت پول در محل نیز حواستان باشد پول را به چه کسی می‌دهید. برای مثال یکی از شگردهای افراد سودجو این است که ابتدا کالایی را با قیمت پایین در شبکههای مجازی یا اپلیکیشن‌های فروش تبلیغ میکنند وقتی با آنان تماس بگیرد با روی خوش می‌پذیرند که کالا را ارسال کنند و حتی پول آن را در محل تحویل بگیرند و بعد از توافق با شما آنها با شخصی که فروشنده آن کالاست تماس می‌گیرند و درخواست ارسال کالا به آدرس شما را مطرح میکنند. فروشنده هم کالا را برای شما ارسال میکند. خب تا این جا مشکلی نیست ولی در وسط فرد سودجو با شما تماس میگیرد و اعلام میکند که کالا را ارسال کرده و هنگامی که کالا رسید ابتدا پول را به حساب او واریز کنید تا فرستنده، کالا را تحویل شما دهد و اگر شما این کار را کردید و فرستنده از هویت آن فرد اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت فقط شما را می‌شناسد احتمالاً وضعیت بدی را تجربه می‌کنید. بله درسته متأسفانه شما بدون اینکه کالایی دریافت کنید پول را به حساب آن شخص واریز کردید و مالک واقعی کالا هم نبوده و کالایی هم دریافت نمی‌کنید و شکایت کردن و پیگیری آن نیز وقت و هزینه زیادی از شما میگیرد. پس همواره احتیاط کنید!
اما ممکن است اصلاً آن شبکههای مجازی قصد فروش کالا نداشته باشند و کالایی هم وجود نداشته باشد و فقط به شما یک شماره کارت بانکی میدهد تا مبلغ مورد نظر را به آن شماره کارت واریز کنید. پس از دریافت وجه از شما، ارتباطشان را با شما قطع و شما را مسدود یا به اصطلاح بلاک میکنند. این موضوع با هک حساب شما متفاوت است. در هک، اطلاعات حساب شما به سرقت می‌رود و سارق با استفاده از این اطلاعات حساب شما را خالی میکند ولی در این جا شما خود با رغبت مبلغ را واریز می‌کنید و منتظر دریافت کالا هستید در حالی دریافت‌کننده وجه از ابتدا هم قرار نیست به شما کالایی بفروشد و هیچگاه برای شما کالایی ارسال نخواهد شد.
خب این امر می‌تواند برای شما خیلی ناخوشایند باشد زیرا هم پول را پرداخت نمودید و هم متوجه شدید که تمام اینها نقشه بوده و نه از کالا خبری هست و نه از فروشنده! در این مواقع چه کار کنیم؟
برای طرح شکایت بهتر است از وکلای دادگستری استفاده کنید یا حداقل با آنان مشورت کنید.
اول می‌توانید از طریق وب‌سایت پلیس فتا به نشانی www.CyberPolice.ir اقدام به ارائه گزارش تخلفات و جرائم احتمالی فروشگاه‌ها نموده و پلیس فتا اقدام لازم را در این زمینه صورت خواهد داد ولی این امر کفایت نمیکند.
به یاد داشته باشید که برای شکایت و پیگیری حتماً باید به دادسرای جرایم رایانه‌ای مراجعه کنید و تا زمانی که مراتب را به دادسرا اعلام نکنید به شکایت شما رسیدگی نخواهد شد. در شهرهای دیگر باید به دادسرای عمومی و انقلاب شهرتان مراجعه کنید. هنگام مراجعه کارت‌ملی، رسید بانکی و دیگر مدارک همراهتان باشد. حتماً نام دقیق کانال یا عنوان و نشانی پیج و شماره تلفن و شماره کارتی که از طرف دارید را داشته باشید. هزینه شکایت هم چیزی در حدود ۲۰ هزار تومان است. البته ممکن است شما را به شورای حل‌اختلاف و دفاتر خدمات الکترونیکی راهنمایی کنند. اینها بستگی عوامل زیادی دارد. ابتدا باید شکوائیه بنویسید در آن تمام موارد را ذکر کنید. مثلاً نام کانال یا پیج مربوطه، شماره کارت و گیرنده را اعلام کنید.
برای دادسرا تفاوتی نمیکند از شما ۱۰ هزار تومان بردند یا چند صدمیلیون. در غالب موارد چون مبالغ اندک است، صاحب مال از پیگیری آن صرف‌نظر میکند. البته در دادسرا قسمت معاضدت قضایی می‌توانند شما را راهنمایی کنند. به هر حال با شکایت شما پرونده تشکیل می‌شود و به جریان می‌افتد.
مراجع قضایی با بانک یا پلیس مکاتبه میکنند تا مشخصات طرف مقابل از طرق فنی و قانونی استعلام شود. صرف طرح شکایت کافی نیست باید شکایت خود را به طور مستمر پیگیری کنید تا نتیجه بگیرید. در نهایت با شناسایی صاحب حساب و تشخیص مقام قضایی ممکن است، به دادسرا احضار شود. اگر آن شخص در دادسرا حاضر نشد دادسرا ضمن متهم شناختن وی و احتمالاً‌صدور حکم جلب وی، پرونده را برای صدور رأی به دادگاه کیفری ارسال میکند. در نهایت این دادگاه است که تصمیم نهایی را میگیرد و حتی اگر طرف مقابل هم محکوم شود برای مطالبه ضرر و زیان خود باید بتوانید اموال او را توقیف کنید.
در حقیقت به جریان افتادن شکایت شما و رسیدگی به آن باید به موجب قانون باشد. اگر قانون عملی را جرم تلقی نکرده باشد نمی‌توان از شخصی شکایت کرد. ضمناً این مقامات قضایی هستند که تشخیص می‌دهند آیا رفتار طرف مقابل جرم و قابل تعقیب بوده یا خیر و به اصطلاح حقوقی (مدنی) است. وقتی در دادسرا می‌گویند این عمل حقوقی است به زبان ساده یعنی جرمی اتفاق نیفتاده و دادسرا هم که مختص رسیدگی به جرم و تعقیب متهمان است به این پرونده رسیدگی نخواهد کرد. در نتیجه برای مطالبه مال خود باید به دادگاه یا شورای حل‌اختلاف مراجعه نمایید آن هم با رعایت تشریفات قانونی و پیگیری‌های مکرر!
پس آن طور که میبینید پیمودن راههای قانونی هم مشکلات خاص خودش را دارد و توصیه می‌شود برای خریدهای مجازی خود را فروشگاه‌هایی که به آنها اطمینان کامل دارید انجام دهید و از اشخاص یا فروشگاه‌های مجازی که هیچ شناختی روی آن ندارید با اطمینان عمل نمایید.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.