هیچ سازمان و نهادی حق خشک کردن اکوسیستم‌های طبیعی را ندارد

  عضو پژوهشگاه علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی گفت: با وجود تغییر اقلیم و افزایش جمعیت امکان بازگشت به وضعیت سابق محیط‌زیستی وجود ندارد اما باید حداقل نیازهای جامعه بشری حفظ شود بنابراین هیچ سازمانی حق خشک کردن اکوسیستم‌های طبیعی مانند رودخانه‌ها را ندارد. اصغر عبدلی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: رودخانه‌ها به عنوان منابع […]

 

عضو پژوهشگاه علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی گفت: با وجود تغییر اقلیم و افزایش جمعیت امکان بازگشت به وضعیت سابق محیط‌زیستی وجود ندارد اما باید حداقل نیازهای جامعه بشری حفظ شود بنابراین هیچ سازمانی حق خشک کردن اکوسیستم‌های طبیعی مانند رودخانه‌ها را ندارد.

اصغر عبدلی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: رودخانه‌ها به عنوان منابع اصلی تأمین آب تالاب‌ها، در حیات این حوضه‌های آبی نقش به‌سزایی دارند از این رو حفاظت از آن‌ها الزامی است.

وی با اشاره به این‌که متولی اصلی تالاب‌ها در کشور مشخص نیست، این سؤال را مطرح کرد که کدام یک از نهاد‌ها مانند سازمان حفاظت محیط‌زیست، جهاد کشاورزی و وزارت نیرو متولی حفظ و رسیدگی به تالاب‌ها هستند.

عبدلی افزود: هر نهادی به سلیقه خود در حال بهره‌برداری از تالاب‌ها است این درحالی است که سال گذشته در دیدار مسؤولان محیط‌زیست با رهبر معظم انقلاب، ایشان فرمودند نگاه نکردن به مسایل محیط‌زیست ما را دچار بحران کرده است و تأکید کردند که حتی برای کارهای علمی نیز نباید محیط‌زیست از بین برود.

وی بر اصلاح الگوی مصرف آب در کشور تأکید کرد و گفت: سدسازی برای تأمین آب شرب با توجه به افزایش جمعیت اقدامی معقول است اما نباید رودخانه‌ها و تالاب‌ها را به قیمت تأمین آب شرب خشک کنیم بلکه باید با تلاش و قانون مداری الگوی مصرف را اصلاح کرده و کشاورزان و مردم را به اصلاح این الگو تشویق کنیم.

عبدلی بیان کرد: در توسعه پایدار و آمایش سرزمینی، برای حفظ حداقل محیط‌زیست نباید روی همه رودخانه‌ها سد زد بلکه باید تعدادی از آن‌ها را برای محافظت از تنوع زیستی، حفظ کرد.

وی با یادآوری این‌که با وجود تغییر اقلیم و افزایش جمعیت، امکان ندارد به وضعیت سابق برگردیم، اما باید حداقل نیازهای اولیه جامعه بشری را حفظ کنیم، افزود: در صورت سدسازی باید دبی زیست‌محیطی حفظ شود، اما دبی زیست‌محیطی بر اساس شرایط اکولوژیکی تالاب و محیط‌زیست انجام نمی‌شود.

عبدلی همچنین به ضرورت اجرای آمایش سرزمین در کشور تأکید کرد و افزود: با توجه به وضعیت محیط‌زیست کشور توجه به اجرای آمایش سرزمین الزامی و جدی است.

وی با تأکید بر این‌که باید در سطح کشور به آمایش سرزمین توجه کنیم، گفت: با داشتن آمایش سرزمین مشخص می‌شود کدام قسمت کشور برای کشاورزی، صنعت یا گردشگری مفید است.

عبدلی اظهار کرد: داشتن آمایش سرزمین، این امکان را به مسؤولان می‌دهد تا نیاز یا عدم نیاز نقاط مختلف کشور به احداث سد را مشخص کنند.

استاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان این‌که یکی از مشکلات بزرگ در کشور این است که به مسایل به صورت بخشی نگاه می‌شود، گفت: به عنوان مثال وضعیت تالاب‌های کشور مطلوب نیست؛ حل مشکل این حوضه‌های آبی، توجه صرف به تالاب‌ها نیست بلکه باید محیط اطراف آنها، حوضه آبریز و استفاده کنندگان از تالاب‌ها نیز درنظرگرفته شوند.

وی تأکید کرد: این روند فقط با فرهنگ‌سازی میسر می‌شود، اما در کنار فرهنگ‌سازی باید اجرای صحیح قانون را نیز در نظر داشته باشیم؛ اعمال قانون رفتار و فرهنگ می‌سازد، فرهنگی که نشان می‌دهد افراد باید چطور از منابع طبیعی استفاده کنند.

عبدلی با اشاره به نبود توجه حقیقی به آمایش سرزمینی در کشور، یادآور شد: در کنار رودخانه زاینده‌رود که به تالاب گاوخونی سرریز می‌شود، نباید برنجکاری شود که به آب فراوانی نیاز دارد؛ با توجه به برنجکاری، سدسازی کوهرنگ یک، دو و ۳ فایده‌ای ندارد و در نهایت شاهد هستیم که خروجی تالاب گاوخونی هر روز خشک‌تر می‌شود چراکه در این منطقه مدیریت حوضه آبریز نداریم.

وی افزود: این در حالی است که قابلیت گردشگری اصفهان می‌تواند جوابگوی اقتصاد و معیشت مردم آن باشد که قطعاً با اجرای آمایش سرزمین اینگونه برنامه‌ریزی‌های نادرست برای جغرافیای مختلف کشور مرتفع می‌شود.

این محقق دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به این‌که آمایش سرزمینی برای کشور لازم است، ادامه داد: با توجه به وضعیت کنونی محیط‌زیست کشور و جاگیری صنایع، اگر هم تاکنون آمایش سرزمین انجام شده باشد، به خوبی اجرا نشده بنابراین لازم است این آمایش که تهیه آن کار ساده‌ای است هرچه زودتر تدوین شود.

عبدلی یادآور شد: در دورانی که با بحران آب روبه‌رو هستیم و بیلان آب پایین است، به دلیل نبود یا اجرانشدن سند آمایش سرزمینی، در حوزه مرکزی کشور در ۴ استان اصفهان، قم، یزد و حتی خوزستان که در دل کویر است، به دنبال گسترش آبزی‌پروری و پرورش ماهی تیلاپیا هستیم.

وی افزود: در آمایش سرزمین، راه‌اندازی پالایشگاه در شمال کشور تأیید نمی‌شود چراکه شمال کشور محل کشاورزی است؛ اگر به سند آمایش سرزمینی کشور باور داشته باشیم، بسیاری از مشکلات کشور به ویژه در بخش تالاب‌ها قابل حل است.