این ره که می‌روید به ترکستان است

مجتبی قدیری

۸۰درصد اقتصاد کشور در اختیار دولت است و بخش خصوصی در بازی‌های اقتصادی، همچون بازیکنان ذخیره می‌باشد که در صورت مصدومیت بازیکنان اصلی به‌کار گرفته می‌شوند، این باعث شده است حتی در اختلافات میان بخش خصوصی و دولتی، همواره سوت داوری به سود بخش دولتی زده شود.

به عنوان  مثال، می‌توان به دوران تشدید تحریم‌ها اشاره داشت که مدیران دولتی به راحتی دست به سوی بخش خصوصی دراز می‌کردند و از آن‌‌ها می‌خواستند که نقش مهم‌تری در اقتصاد کشور بازی کنند. اما با کم‌رنگ شدن تحریم‌ها، شاهد هستیم که دولتمردان با سردی با بخش خصوصی روبه‌رو شدند و به نوعی با زبان بی‌زبانی از بخش خصوصی خواستند نقش کم‌تری در اقتصاد ایفا کند.

در حالی‌که اگر سهم بخش خصوصی از اقتصاد کشور حداقل به مرز ۵۰ درصد برسد، دولت نقش نظارتی بیش‌تری پیدا می‌کند و این امر در پی خود، داوری بی‌طرفانه‌تر را طلب می‌کند. اما هیچ‌گاه دولتمردان دوست ندارند که نقش بخش خصوصی در اقتصاد بیش از مقدار موجود باشد. شاهد مثال این موضوع نیز گلایه‌گذاری‌های ریاست سازمان خصوصی‌سازی می‌باشد که بار‌ها اعلام کرده است که در بدنه دولت و مدیران دولتی هستند افرادی که چوب لای چرخ خصوصی‌سازی می‌گذارند.

امروز نه تنها سوت داوری اختلافات میان بخش خصوصی و دولتی به سود دولت زده می‌شود، بلکه این امر به قدری شدت دارد که بخش خصوصی جرأت خروج از لاک خود را ندارد. لاکی که بخش خصوصی درون آن خزیده است، تحرک و جنبش را از آن سلب کرده است. از این‌رو بخش دولتی باید در همه جا حضور بیابد. این حضور همه جانبه بخش دولتی در تار و پود اقتصاد باعث شده که در بسیاری از جا‌ها در کار‌ها گره بیفتد و حتی مانع تحرک خود گردد و این گره‌ها امروز مثل تارهای تنیده شده‌ای است که دولت در آن افتاده است و هر چه دست و پا می‌زند، راه خلاصی ندارد.

راه‌اندازی شبه‌دولتی‌‌ها نشانه همین دست‌وپا زدن‌‌ها در تارهای خودتنیده است، به قولی دولت از چاله در نیامده در چاهی افتاده است که به این راحتی‌‌ها از آن خلاص نمی‌شود. چاهی که امروز باعث شده هم بخش خصوصی از آن وحشت داشته باشد و هم بخش دولتی مجبور به مدارا و کنار آمدن با آن باشد؛ چرا که شبه‌دولتی‌‌ها در کنار قدرت و توان دولتی خود، تحرک بخش خصوصی را دارند ولی لاکی به دور خود ندارند. از سویی امروز مدیران دولتی در مسند قضاوت میان بخش خصوصی و دولتی یا شبه‌دولتی‌‌ها، ناچار هستند چشم‌بسته طرف خود را بگیرند چرا که اگر بخواهند عادلانه رفتار نمایند و حق را به حق‌داری احیاناً بخش خصوصی است بدهند، متهم به تبانی، رانتخواری و… می‌شوند.

لذا این‌که امروز شاهد هستیم در رقابت میان بخش خصوصی و دولتی یا شبه‌دولتی همواره برد با دولتی‌‌ها یا شبه‌دولتی‌هاست به خاطر سهم ۸۰ درصدی آن‌‌ها در اقتصاد است. بنابراین ضرورت دارد جلوی کسانی که در برابر خصوصی‌سازی و میدان دادن به بخش خصوصی مقاومت می‌کنند، ایستاد و به آن‌‌ها گفت این ره که شما می‌روید به ترکستان است.