شرایط اضطراری و غفلت از کسب‌وکارهای کوچک

  شرایط اضطراری و غفلت از کسب‌وکارهای کوچک مقدمه :     پاندمی‌کرونا که آرام‌آرام کار خود را شروع کرده بود در روزهای اخیر شدت گرفته است و تقریباً هیچ کشوری را مصون نگذاشته است. شرایط ایجاد شده و به تبع آن روش‌های مختلف کشورها که برای کنترل آن به کار می‌برند، منجر به تدوین مقرراتی […]

 

شرایط اضطراری و غفلت از کسب‌وکارهای کوچک

مقدمه :

    پاندمی‌کرونا که آرام‌آرام کار خود را شروع کرده بود در روزهای اخیر شدت گرفته است و تقریباً هیچ کشوری را مصون نگذاشته است. شرایط ایجاد شده و به تبع آن روش‌های مختلف کشورها که برای کنترل آن به کار می‌برند، منجر به تدوین مقرراتی گردیده است که تأثیر مستقیمی ‌بر کسب‌وکارها برای حداقل یک دوره میان‌مدت خواهد داشت.

 در کشور ما هم طرح فاصله‌گذاری اجتماعی در حال اجراست و در آینده طرح فاصله‌گذاری هوشمند احتمالاً، تا پایان اردیبهشت‌ماه اجرا خواهد شد. طرحی که با همه ضعف‌ها و قوت‌هایش اجرا می‌شود و به دلیل شرایط اضطراری پیش آمده به ضعف‌های آن کمتر توجه می‌شود. که در مطلبی دیگر به آن پرداخته خواهد شد.

اکثر کسب‌وکارها و به خصوص کسب‌وکارهای کوچک در حال تحمل ضربات و آسیب‌های جدی می‌باشند که در این مقاله به آن پرداخته می‌شود.

کسب‌وکارهای کوچک را دریابیم:

  شاید به جز برخی از صنوف مثل موادغذایی‌، بهداشتی‌، دارویی و میوه و تره‌بار‌، بقیه کسب‌وکارهای کوچک که شامل بقیه فروشگاه‌ها و مراکز خدمات فنی و کارگاه‌هایی هستند در حال‌حاضر با کاهش شدید مشتری روبه‌رو گردیده‌اند.

دلائل کاهش مشتری کسب‌وکارهای کوچک:

– محدودیت‌های اعمال شده.

 – عدم نیاز و یا تأخیر در بر طرف کردن برخی نیازها توسط مردم.

– عدم امکان هزینه کردن توسط مردمی ‌که خود به دلیل شرایط با کاهش درآمد روبه‌رو شده‌اند.

– مباحث بهداشتی و احتیاط‌هایی که توسط مردم صورت می‌گیرد.

کاهش فروش و درآمد‌، منجر به عدم امکان پرداخت بدهی‌های قبلی ایجاد شده‌، هزینه‌های جاری و احتیاط در خرید اقلام مورد نیاز است و این شرایط در صورت ادامه‌دار بودن تبعات سنگین مالی و چه‌بسا ورشکستگی را برای این کسب‌وکارها و بیکاری کارگران و کارکنان آنها را به همراه خواهد داشت.

ظاهراً قرار نیست طرح مؤثر و کارآمدی برای جبران ضرر و زیان این بنگاه‌ها‌، اجرا شود و شاید هم توان اجرایی و مالی برای انجام آن وجود نداشته باشد.

در کنار این کسب‌وکارها باید توجه داشت که پس از فروکش کردن این پاندمی‌، بسیاری از کسب‌وکارهایی که در حال‌حاضر وضعیت مناسبی دارند و مردم به لحاظ شرایط اضطراری بیش از گذشته به آنها رجوع می‌کنند. با اُفت شدید مشتری حتی بیش از اوضاع عادی قبل از کرونا مواجه می‌شوند که دلائلی از جمله عادت مردم به صرفه‌جویی‌، انباشت مواد غذایی و خوراکی در خانه‌ها‌، هزینه کردن برای مباحث دیگری که کمتر توجه شده است و کاهش انجام هزینه برای دیگر موارد. کاهش درآمد بخش زیادی از جامعه به‌واسط بحران پیش آمده و به تبع آن کاهش قدرت خرید عمومی ‌در کشور و… را می‌توان برشمرد که البته به ابعاد این موضوع در نوشتاری دیگر به‌طور مفصل پرداخته خواهد شد.  

حمایت از فروشگاه‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین شمشیر دو لبه:

    یکی از طرح‌هایی که با حمایت دولت و نهادهای مختلف برای کاهش نیاز خروج از خانه در حال اجراست‌، حمایت از فروشگاه‌های آنلاین و گسترش و توسعه آنها به نحوی است که بتوانند بخش قابل‌توجه‌ای از نیاز مردم را برطرف نمایند و با کاهش رفت‌وآمدها به قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا‌، کمک گردد.

اگر این طرح به خوبی اجرا گردد دو نتیجه مهم بر جا خواهد گذاشت:

      کاهش نیاز به خروج از خانه و کمک به قطع زنجیره انتقال

       تأثیر منفی بر کسب‌وکارهای کوچک و تضعیف بیشتر آنها  

 کاهش نیاز به خروج از خانه با اجرای طرح حمایت از فروشگاه‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین رابطه مستقیمی ‌با درست و دقیق اجرا شدن این طرح و البته قدرت مالی و اجرایی کسب‌وکارهای آنلاین‌، دارد و به لحاظ جا نیفتادن فرهنگ استفاده از این کسب‌وکارها در بسیاری از شهرها (حتی برخی کلانشهرها) به‌نظر نگارنده زمان زیادی لازم دارد و به احتمال قوی در یکی، دو ماه پیش‌رو کمک چندانی نخواهد کرد.

    قبل از ورود به اثرات منفی قدرتمند شدن کسب‌وکارهای آنلاین بر روی کسب‌وکارهای کوچک‌، باید توضیحی در مورد روش کار و نحوه تأمین کالا و ارائه خدمات در کسب‌وکارهای آنلاین داده شود.

     اکثر این فروشگاه‌ها از یکی از دو روش زیر استفاده می‌نمایند.

۱-  تأمین کالا از کارخانجات‌، بنکداران عمده و بازرگانان به قیمت بسیار مناسب و یا اینکه خود تولیدکننده و یا واردکننده کالاها می‌باشند.

۲-  عقد قرارداد با کسب‌وکارهای کوچک و متوسط و تأمین کالا از طریق آنها برای مشتریان

اگرچه در روش دوم برخی از کسب‌وکارهای کوچک در زنجیره فروش و خدمات قرار می‌گیرند و منافعی از این رهگذر کسب می‌کنند ولی حجم اصلی فروش و ارائه خدمات کسب‌وکارهای آنلاین از طریق بنگاه‌های بزرگ‌، کارخانجات‌، مزارع و بازرگانان تأمین می‌گردد.

بدیهی است که باشرایط اضطراری فعلی و حتی در زمان عبور از بحران کرونا‌، عملاً فروشگاه‌ها و کسب‌وکارهای کوچک در هیچ یک از مؤلفه‌های قیمت‌، توان اجرایی و توان مالی نمی‌توانند رقابتی انجام دهند و به سرعت به مرز ورشکستگی نزدیک می‌شوند.  

پازل فروشگاه‌های زنجیره‌ای‌، مال‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین:

     فروشگاه‌های زنجیره‌ای در طی چند سال اخیر به شدت رشد نموده‌اند و اکنون سهم مهمی ‌از فروش و ارائه کالا و حتی خدمات را در کشور ما برعهده دارند و عملاً به محدودیت و عدم رونق فروشگاه‌های کوچک کمک کرده‌اند.

    ظهور مال‌ها و گسترش آنها زنگ‌خطر جدیدتری را برای کسب‌وکارهای کوچک و حتی متوسط و برخی مراکز ارائه خدمات به صدا در آورده است.

    حمایت دولتی و نهادی و قدرتمند شدن هرچه بیشتر کسب‌وکارهای آنلاین‌، تکمیل‌کننده پازل افول و حذف کسب‌وکارهای کوچک خواهد بود که البته تجربه بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته مؤید همین بحث می‌باشد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری:

    شاید شرایط بحرانی کنونی و اضطرار پیش‌آمده می‌تواند توجیه مناسبی برای اهمیت قائل شدن برای این کسب‌وکارها‌، باشد و برحسب اولویت‌بندی‌، فعلاً اولویت با حفظ جان و سلامتی مردم و عدم تحلیل نظام درمان کشور باشد.

    اما نکته بسیار مهمی‌ که نباید از چشم مسؤولین تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیرنده‌، مخفی بماند این است که حفظ دائمی ‌قدرت‌گیری کسب‌وکارهای آنلاین در کنار گستردگی فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مال‌ها‌، بدون طراحی برنامه جامعه‌ای برای کسب‌وکارهای کوچک و نادیده گرفتن تهدیدهای جدی که برای ایشان به‌وجود آمده و خواهد آمد‌، بحران بزرگی را در چند ماه آینده رقم خواهد زد.

    شرایط ویژه فعلی‌، عملاً لطمه جدی به بدنه اقتصادی و کسب‌وکارها وارد کرده است‌، امید به سپری شدن هرچه زودتر این شرایط کمک روحی مؤثری است به کسب‌وکارهای کوچک که هرچند دشوار ولی این روزها را با سلامتی از سر بگذرانند. اما اگر با پابرجایی عدم فروش مناسب و از دست دادن مشتریان روبه‌رو شدند‌، شاهد از دست رفتن دومینووار بسیاری از این کسب‌وکارها خواهیم بود.

    دولت و قوای تصمیم‌گیرنده اگر امروز برنامه‌ای برای آینده این کسب‌وکارها نداشته باشند و زیرساخت مناسبی جهت تلفیق و جایگزینی این مشاغل‌، طراحی ننمایند و برنامه مناسب‌، با قابلیت اجرایی در نظر نگیرند و یا در حرکت به طرف آن تعلل نمایند. ورشکستگی‌، بیکاری‌، نارضایتی‌، مشکلات خانوادگی‌، نابهنجاری اجتماعی و اثرات منفی زیادی را شاهد خواهیم بود. که نمی‌توان به سادگی از کنار آنها گذشت و قطعاً مردم و نظام اجرایی کشور را درگیر چالش‌های متعددی خواهد کرد.

 

 تألیف: علیرضارضایی