مدیر امور فنی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق تشریفات مناقصه طراحی پایه میدان گازی توس در حال انجام است توجه به این موضوع که مخزن اصلی تأمین‌کننده گاز شمال و شمال‌شرق کشور در نیمه دوم عمر خود قرار دارد و به‌طور طبیعی طی سال‌های آینده با افت تولید روبه‌رو خواهد شد، اهمیت بررسی الزام‌های […]
مدیر امور فنی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق
تشریفات مناقصه طراحی پایه میدان گازی توس در حال انجام است
توجه به این موضوع که مخزن اصلی تأمین‌کننده گاز شمال و شمال‌شرق کشور در نیمه دوم عمر خود قرار دارد و به‌طور طبیعی طی سال‌های آینده با افت تولید روبه‌رو خواهد شد، اهمیت بررسی الزام‌های توسعه پایدار گاز در این منطقه را بیش از پیش آشکار می‌کند. درباره مخزن مزدوران میدان خانگیران صحبت می‌کنیم؛ مخزنی که تا امروز حدود ۵۸ درصد ذخایر گازی قابل استحصال آن برداشت شده و استفاده بهینه از ظرفیت‌های این مخزن با راهکارهایی از جمله مدیریت تولید آب اضافی مخزن، استفاده از تفکیک‌گرها، انجام عملیات اصلاحی و ترمیمی‌چاه‌ها و… در دستور کار است.
به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از وزارت نفت، محمدرضا سلطانی، مدیر امور فنی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق با اشاره به وجود مخازن گازی مزدوران، شوریجه‌بی و شوریجه‌دی در میدان خانگیران، می‌گوید: «عمده گاز این شرکت از میدان خانگیران تأمین می‌شود و عمده گاز خانگیران، از مخزن مزدوران. این مخزن با در اختیار داشتن بیش از ۳۰ حلقه چاه فعال، از ظرفیت تولید روزانه ۴۸ میلیون مترمکعب گاز (در ایام سرد سال و زمان اوج مصرف) برخوردار است».
مدیریت مخزن مزدوران
مدیر امور فنی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق درباره پیش‌بینی میزان استمرار توان تولید کنونی مخزن در سال‌های آینده توضیح می‌دهد: «هم‌اکنون به دلیل افزایش تولید آب همراه گاز، حدود هشت حلقه چاه این مخزن با تفکیک‌گر سرچاهی در مدار تولید قرار دارند و با استفاده از تفکیک‌گرها تا چندسال می‌توانیم استمرار تولید داشته باشیم. همچنین لازم است هر سال حداقل یک حلقه چاه در مزدوران حفاری شود تا امکان تولید در سقف فعلی (۴۸ میلیون مترمکعب) فراهم بماند».
شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق افزون بر تأمین گاز مصرفی نیروگاه نکا و پتروشیمی بجنورد، گاز مورد نیاز استان‌های خراسان‌شمالی، خراسان‌رضوی، خراسان‌جنوبی، مازندران، گلستان و بخشی از سمنان را تأمین می‌کند و از این‌رو، تولید پایدار گاز در این شرکت از اهمیت بالایی برخوردار است. سلطانی با توجه به این نقش حائزاهمیت ادامه می‌دهد: «هم‌اکنون با پروژه‌هایی مانند مدیریت تولید آب اضافی مخزن، استفاده از تفکیک‌گرها، انجام عملیات اصلاحی و ترمیمی‌چاه‌ها و…، به دنبال استفاده بهینه از ظرفیت‌های مخزن مزدوران هستیم».
مطالعه جامع مزدوران
وی با اضافه کردن این نکته که اطلاعات از مخازن همواره با تکیه بر مطالعات به‌روز می‌شود، به مطالعات شرکت خدمات مهندسی نفت‌کیش در میدان خانگیران اشاره می‌کند: «نتایج این مطالعات که در حال انجام است می‌تواند سطح اطلاعات ما را نسبت به قبل بهبود بخشد تا بر مبنای آن بتوانیم پیش‌بینی دقیق‌تری نسبت به شرایط مخزن در آینده داشته باشیم».
مطالعه میدان خانگیران در قالب طرح مطالعات جامع مخازن نفت‌وگاز در حال انجام است؛ طرحی که با تأکید وزیر نفت از سال ۹۶ کلید خورد تا رویه‌ای منسجم برای مطالعه مخازن تعیین و مسیر دستیابی به ضریب بازیافت بیشتر بر مبنای این مطالعات هموار شود. در این مسیر، تاکنون مطالعات جامع مخازنی از شرکت‌های ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، شرکت نفت مناطق مرکزی ایران و شرکت نفت فلات قاره ایران به شرکت‌های مشاور داخلی سپرده شده است.
توس؛ ظرفیت گازی پیش‌رو
سلطانی در ادامه، در پاسخ به سؤالی درباره تعریف ظرفیت‌های جدید تأمین گاز در شمال شرق کشور، به میدان توس اشاره می‌کند: «پس از حفاری یک حلقه چاه از سوی مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران در این بخش در سال۸۸، شرکت نفت و گاز رضوی بر مبنای اطلاعات حاصل از حفاری همان چاه، مطالعاتی روی این میدان آغاز کرد و طرح جامع توسعه (MDP) ارائه داد که بعدها با توجه به عدم حصول توافق‌های لازم، این پروژه از دستور کار آن شرکت خارج شد. سپس شرکت پتروپارس مطالعه مقدماتی این میدان را انجام داد و طرح جامع توسعه را نیز ارائه داده است. این امید وجود دارد که با برآوردها و مطالعات تکمیلی، ذخایر گازی مخزن توس از برآوردهای اولیه که بیانگر وجود یک‌تریلیون فوت‌مکعب گاز در این مخزن است فراتر رود. اکنون پس از تصویب هیأت‌مدیره شرکت ملی نفت ایران، تشریفات برگزاری مناقصه طراحی پایه این میدان در حال انجام است».
وی ابراز امیدواری می‌کند که پس از انجام طراحی‌های لازم و تهیه اسناد مناقصه، هرچه زودتر مراحل انتخاب پیمانکار عملیات اجرایی توسعه میدان توس آغاز شود، زیرا توس هم‌اکنون تنها مخزن شناخته‌شده‌ای است که تولید از آن می‌تواند جایگزینی برای افت تولید گاز در خانگیران شود.
میدان گازی توس در ۱۰۰ کیلومتری شمال شرق شهر مشهد و جنوب غربی میدان‌های خانگیران و گنبدلی واقع شده است.
برداشت گاز از مخازن شوریجه‌بی و دی
سلطانی درباره شوریجه‌بی به توان تولید روزانه حدود ۱٫۷میلیون مترمکعب گاز شیرین از هفت حلقه چاه این مخزن اشاره می‌کند و می‌گوید: «بیش از ۶۰ درصد ذخایر این مخزن برداشت شده و یک گزینه خوب این است که از گاز شوریجه‌بی صرفاً در زمان پیک مصرف (ماه‌های سرد سال) استفاده شود. روی بخش شرقی این مخزن نیز مطالعاتی در حال انجام است که اگر نتایج مثبتی داشته باشد، توان تولید مخزن افزایش می‌یابد».
میدان خانگیران دارای مخازن گازی مجزای مزدوران، شوریجه‌بی و شوریجه‌دی است که این مخازن در دشت‌ها و تپه‌ماهورهای جنوبی و غربی مجاور شهرستان سرخس واقع شده‌اند. در شوریجه‌دی نیز همان‌طور که بارها عنوان شده، در هشت ماه نخست سال روزانه به‌طور میانگین حدود ۱۰ میلیون مترمکعب گاز به این مخزن تزریق می‌شود تا برداشت حداکثری در ماه‌های سرد سال امکان‌پذیر باشد.
مدیر امور فنی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق به این سؤال که تاکنون حداکثر گاز تزریق‌شده و برداشت‌شده شوریجه‌دی روزانه چقدر بوده است، پاسخ می‌دهد: «ما تزریق روزانه ۱۳ میلیون مترمکعب و برداشت گاز تا سقف حدود ۱۶٫۷ میلیون مترمکعب را در اوج سرما داشته‌ایم که این میزان برداشت به‌تدریج به ۲۰ میلیون مترمکعب هم افزایش می‌یابد. ضمن اینکه برنامه توسعه شوریجه‌دی در فاز دوم نیز با هدف افزایش تزریق و برداشت گاز در دستور کار وزارت نفت قرار دارد».
مقابله با افت فشار در گنبدلی
مدیر امور فنی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق درباره میدان گنبدلی هم توضیحاتی ارائه می‌دهد؛ میدانی که با وسعت ۲۱ کیلومتر در ۱۴ کیلومتر، در ۲۵ کیلومتری شمال‌غربی شهر مرزی سرخس و نزدیک مرز ترکمنستان واقع شده است.
برداشت روزانه گاز از این میدان کمتر از یک‌میلیون مترمکعب است که به گفته سلطانی، این میزان تولید با همکاری پالایشگاه گاز شهید‌هاشمی‌نژاد و کاهش فشار مبادی نمزدایی و مصرف استمرار دارد.
وی با اشاره به افت فشار مخزن در گنبدلی، ادامه می‌دهد: «در این زمینه طرحی پیشنهاد شد که بر مبنای آن، یک واحد نمزدایی در کنار مرکز جمع‌آوری گنبدلی احداث شود و عملیات برداشت و نمزدایی با فشار پایین صورت گرفته و گاز تولیدی به‌عنوان سوخت مصرفی شهرستان سرخس و منطقه ویژه اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد، مازاد گاز نیز به پالایشگاه منتقل شود. طرح پیشنهادی دیگر، جابه‌جایی یکی از واحدهای نمزدایی قبلی مازاد است که بار مالی کمتری نسبت به طرح اول دارد و شرکت ملی گاز ایران هم موافقت کرده است. هم‌اکنون پروژه تثبیت و بارگیری میعانات گازی در مرکز جمع‌آوری گنبدلی در حال اجراست و راه‌اندازی این پروژه نقش بسزایی در انتقال پایدار گاز به پالایشگاه خواهد داشت».
شناخت مخزن، لازمه عملکرد صیانتی
سلطانی بر انجام فعالیت‌های عملیاتی با اتکا به شناخت مخازن و مدیریت بهینه مخازن تأکید دارد و می‌گوید: «همکاران ما در شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق، حساسیت بالایی نسبت به عملکرد مخازن دارند و با وسواس و توجه زیاد، شاخص‌های مختلف را به طور مستمر چک کرده و آزمایش‌های لازم را در مواقع تعیین‌شده انجام می‌دهند. این شناخت و حساسیت، ارزشمند و لازمه عملکرد صیانتی در مخازن است».
شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق به‌عنوان یکی از سه شرکت تابع شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، افزون بر تأمین گاز مصرفی نیروگاه نکا و پتروشیمی‌بجنورد، گاز مورد نیاز استان‌های خراسان شمالی، خراسان‌رضوی، خراسان‌جنوبی، مازندران، گلستان و بخشی از سمنان را تأمین می‌کند. ستاد این شرکت در مشهد مستقر است و هم‌اکنون با بهره‌مندی از ۶۳ حلقه چاه فعال، ظرفیت تولید روزانه بیش از ۶۲ میلیون مترمکعب گاز دارد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.