دستکاری‌های انسانی؛ عامل رخداد زمین‌لغزش‌ها

مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی گیلان دستکاری‌های انسانی؛ عامل رخداد زمین‌لغزش‌ها زمین‌لغزش‌ها از جمله رخدادهای طبیعی هستند که همه ساله خسارات متعددی در نقاط مختلف کره‌زمین بر جای می‌گذارند. بسته به موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی، زمین‌ساخت و جنس رسوبات منطقه این پدیده در مناطق مختلف اثرات متفاوتی دارد که دخالت‌های انسان در طبیعت نیز […]

مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی گیلان

دستکاری‌های انسانی؛ عامل رخداد زمین‌لغزش‌ها

زمین‌لغزش‌ها از جمله رخدادهای طبیعی هستند که همه ساله خسارات متعددی در نقاط مختلف کره‌زمین بر جای می‌گذارند. بسته به موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی، زمین‌ساخت و جنس رسوبات منطقه این پدیده در مناطق مختلف اثرات متفاوتی دارد که دخالت‌های انسان در طبیعت نیز باعث بروز یا تشدید این پدیده می‌شود.

به گزارش مناقصه‌مزایده، عوامل متعددی از جمله بارش باران، زمین‌لرزه، سیل، خشکی، از بین رفتن پوشش گیاهی، ناپایداری خاک، نوع خاک، شیب زمین یا ساخت وسازه های غیراصولی به طور مستقیم یا غیرمستقیم می تواند باعث تحرک و رخداد ناپایداری دامنه ای در قسمت هایی از سطح زمین شود.

برهمین اساس، پانته‌آ گیاهچی؛ مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی گیلان با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین عوامل رخداد زمین‌لغزش‌ها دستکاری‌های بشر و برهم زدن تعادل طبیعت است، گفت: با مطالعه و شناسایی نقاط پرخطر از دیدگاه رخداد ناپایداری‌های دامنه‌ای و جلوگیری از ساخت وسازهای غیراصولی می‌توان از بسیاری از پیامدهای ناگوار پس از رخداد زمین‌لغزش‌ها جلوگیری کرد.

گیاهچی افزود: گیلان به سبب موقعیت جغرافیایی، زمین ساخت جنبا، شرایط آب و هوایی و بارندگی و نوع پوشش رسوبی که دارد از جمله مناطقی در کشور است که هر ساله زمین‌لغزش‌های فراوانی در آن رخ می‌دهد و خسارات جانی و مالی فراوانی را به بار می‌آورد.

وی با بیان اینکه رخداد زمین‌لرزه‌ها یکی از عوامل تشدید‌کننده زمین‌لغزش‌هاست، خاطرنشان کرد: پس از رخداد زمین‌لرزه خردادماه ۱۳۶۹ رودبار-منجیل با بزرگای ۷٫۴ شاهد رخداد بالغ بر ۵۰ زمین‌لغزش بودیم که خسارات جانی و مالی بسیاری را برجای گذاشتند.

گیاهچی تأکید کرد: از جمله گسل‌های فعال و لرزه‌زای استان گیلان می‌توان به گسل‌های خزر، آستارا، لاهیجان، رودبار، منجیل و جیرنده اشاره کرد که خود نشان از وجود زمین‌ساخت جنبا در این پهنه از ایران زمین دارد.

مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی گیلان ادامه داد: شناسایی هرچه بهتر این گسل‌ها به عنوان سرچشمه‌های لرزه زا می‌تواند در جلوگیری و کاهش خسارات ناشی از رخداد زمین‌لرزه‌ها و در پی آن زمین‌لغزش‌ها نقش اساسی را داشته باشد.

وی با بیان اینکه رسوبات لُسی و ریزدانه در اثر بارش‌های فراوان، نیروی کششی خود را از دست داده و به سمت پایین دامنه ها روان می‌شوند، گفت: هرگونه دستکاری‌های بشری، بارگذاری و باربرداری‌های غیراصولی بر روی دامنه‌ها سبب تشدید رخداد زمین‌لغزش‌ها می شوند.

به گفته گیاهچی، مهم‌ترین عامل برای پیشگیری از وقوع حوادث این چنینی، مطالعه و شناسایی نقاط مستعد ناپایداری دامنه ای، اجرای دقیق آیین نامه های احداث سازه و نظارت بر آنها و جلوگیری از هرگونه دستکاری و بر هم زدن نظم طبیعت است.

مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات‌معدنی گیلان با تأکید بر اینکه باید قبل از احداث هر سازه‌ای مکان‌یابی اصولی و دقیق انجام گیرد، تصریح کرد: با مطالعه و شناسایی نقاط پرخطر، از ساخت‌وسازهای غیراصولی در دامنه کوه‌ها یا مناطق مستعد رخداد زمین‌لغزش خودداری کنیم زیرا در غیر اینصورت با رخداد پدیده طبیعی چون زمین‌لرزه و زمین‌لغزش، بحران بزرگی ایجاد می شود که دیگر عامل آن بلایای طبیعی نیستند بلکه ناشی از عملکرد و برهم زدن نظم طبیعی توسط بشر است.

وی با بیان اینکه مناطق روستایی به سبب موقعیت جغرافیایی خود بیشترین اثرپذیری را در رخداد زمین‌لغزش‌ها دارند، تصریح کرد: طرحی تحت عنوان (مطالعات زمین لغزش روستایی) به رئیس سازمان برنامه و بودجه استان گیلان ارائه شده که در صورت تایید و تصویب اقدامات لازم جهت شناسایی و مطالعه مناطق پرخطر در معرض زمین‌لغزش استان در دستورکار قرار می‌گیرد تا با بهره‌گیری از امکانات تخصصی و کارشناسی اداره‌کل زمین‌شناسی گیلان، با شناسایی این مناطق گام مهمی‌در پیشگیری و کاهش خسارات ناشی از این رخداد طبیعی برداریم.

شایان ذکر است؛ یکی دیگر از عواملی که موجب تشدید رانش‌ها(زمین‌لغزش)  می‌شود وجود گسل‌هاست که گیلان علاوه بر گسل‌های فرعی دارای هشت گسل اصلی است که باید برای پیشگیری از وقوع هرگونه حوادث ناگوار این گسل‌ها شناسایی و مطالعه شوند.