نفس واردات ریل به شماره افتاد بیش از یک قرن از ورود قطار به ایران می‌گذرد و در تمام این سال‌ها ریل مورد نیاز ساخت خط‌آهن از طریق واردات تأمین شده، اما با توجه به تلاش دستگاه‌های ذی‌ربط نفس واردات ریل به شماره افتاده و از چند ماه دیگر ریل ایرانی به تولید انبوه می‌رسد. […]
نفس واردات ریل به شماره افتاد
بیش از یک قرن از ورود قطار به ایران می‌گذرد و در تمام این سال‌ها ریل مورد نیاز ساخت خط‌آهن از طریق واردات تأمین شده، اما با توجه به تلاش دستگاه‌های ذی‌ربط نفس واردات ریل به شماره افتاده و از چند ماه دیگر ریل ایرانی به تولید انبوه می‌رسد.
به گزارش تسنیم، اگر ساخت خط‌آهن ۸٫۷ کیلومتری تهران — ری را که ۱۳۴ سال پیش (۱۲۶۱ شمسی) کار ساخت آن آغاز شد فاکتور بگیریم، شبکه سراسری راه‌آهن ایران پس از سال‌ها کارشکنی قدرت‌های آن زمان عملاً از سال ۱۳۰۴ به مرحله اجرا درآمد. در تمام سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تقریباً ۵۰۰۰ کیلومتر خط‌آهن در کشور ساخته شد که ۴ کشور فرانسه، آلمان، انگلیس و اتریش تأمین‌کننده ریل مورد نیاز این میزان راه‌آهن بودند.
شبکه ریلی کشور در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی با احتساب خطوط فرعی به حدود ۱۲هزار کیلومتر افزایش یافته است و در سی و چندسال اخیر باز هم این خارجی‌‌ها بوده‌اند که بهعنوان تأمین کننده قراردادهای فروش ریل را با ایران امضا کرده‌اند. طی سال‌های اخیر با توجه به محدودیت‌های ناشی از تحریم ۴ کشور روسیه، هند، چین، و اخیراً ترکیه جای چهار کشور اروپایی را برای تأمین ریل گرفته‌اند.
گذشته از این‌که همچنان ریل پروژه‌های توسعه‌ای راه‌آهن با خروج ارز تأمین می‌شود، در اوایل دهه ۷۰ شرکت ذوب‌آهن اصفهان برای تولید ریل دست به‌کار شد. نتیجه ورود اولین کارخانه ایرانی به پروسه تولید ریل، راه‌اندازی خط تولید ریل U33 با تجهیز یکی از خطوط نورد بود، ریلی که برای سرعت‌های کم‌تر از ۱۶۰ کیلومتر مناسب است. اما عدم استقبال از این نوع ریل توسط مسؤولان وقت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران بعضاً به‌دلیل از رده خارج شدن و نداشتن استانداردهای لازم، شرایطی را به وجود آورد تا خط تولید ذوب‌آهن حدود دو دهه خاک بخورد.
سال ۸۷ اما مدیران وقت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران تفاهم‌نامه‌ای را با مدیران وقت وزارت سابق صنایع و معادن امضا کردند تا به این ترتیب اولین مصرف‌کننده ریل تولید داخل باشند. کم‌تر از دو ماه پس از این رویداد اولین و البته آخرین محموله ریل تولید داخل (u33) تحویل راه‌آهن شد، از همان سال تاکنون دیگر این خط تولید، تولیدی به خود ندیده است.
قربانعلی‌بیک کارشناس حمل‌ونقل ریلی سال ۹۱ در این‌باره به تسنیم گفته بود: ریل U33 برای بازسازی خطوط فرعی راه‌آهن مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما ریل تولیدشده توسط ذوب‌آهن از استانداردهای لازم برخوردار نبود، ضمن آن‌که به نظر می‌رسد این کارخانه رغبت چندانی به تولید ریل نداشت. اگر سالانه ۱۰۰۰ کیلومتر راه‌آهن در کشور بسازیم، باید ۱۲۰ هزار تن ریل در اختیار داشته باشیم، این میزان در برابر تولید سالانه ۵ تا ۶ میلیون تنی کارخانه ذوب‌آهن رقمی نیست و انگیزه‌ای ایجاد نمی‌کند. در شرایط کنونی کشور تولید ریل پیشرفته (UIC60) نیازمند همت و صرف وقت بیش‌تر از سوی ذوب‌آهن و حمایت بیش‌تر از سوی مجموعه راه‌آهن است. به‌دلیل تحریم‌ها سیکل خرید ریل از خارج بسیار طولانی شده است، بنابراین برای رفع نیاز کشور باید از صنایع داخلی و تجربیات آن‌ها در این زمینه استفاده کنیم.
کارخانه ذوب‌آهن اصفهان در ادامه با توجه به نیاز دستگاه‌های مجری در ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل ریلی کشور، اقدام به خرید تجهیزات تولید ریل UIC60 از آلمان کرد. این نوع ریل برای سرعت‌های بالای ۱۶۰ کیلومتر در ساعت کارایی داشته و از ایمنی بسیار بالایی نسبت به ریل منسوخ شده U33 برخوردار است.
از سوی دیگر با روی کار آمدن دولت یازدهم، حمل‌ونقل ریلی بهعنوان یکی از اولویت‌ها در دستور کار قرار گرفت و مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران توسعه خطوط ریلی کشور با تکیه بر توان داخلی را یکی از برنامه‌های اصلی این مجموعه اعلام کرد. نتیجه رویه مذکور امضای تفاهم‌نامه با ذوب‌آهن برای خرید ریل پیشرفته UIC60 موسوم به ریل ایرانی بود.
معاون فنی راه‌آهن چندی پیش با بیان این‌که در سال ۸۷ راه‌آهن توافقی با شرکت ذوب‌آهن داشت به تسنیم گفت: متأسفانه به‌دلایل گوناگون امکان تحقق این موضوع از سمت ذوب‌آهن محقق نشد. در سال ۹۲ توافقی بین وزرای راه و صنعت و راه‌آهن برای تحویل ۲۵۰هزار تن ریل به راه‌آهن صورت گرفت.
محمدزاده با اشاره به توافق بعدی (در سال ۹۳) برای تأمین ۱۰۰ هزار تن ریل مورد نیاز راه‌آهن با کارخانه ذوب‌آهن یادآور شد: ذوب‌آهن در این باره اقدامات قابل توجهی را پیش‌بینی کرده است. براساس توافق راه‌آهن و ذوب قرار است ۴۰ هزار تن ریل تا پایان سال در محموله اول به راه‌آهن تحویل شود آن هم در زمانی که هنوز خط تولید ریل راه‌اندازی نشده است.
گرچه در دولتهای گذشته تلاش‌هایی برای قطع وابستگی کشور به ریل صورت گرفت، اما به‌دلایلی که در سطور بالا به آن‌ها اشاره شد این تلاش‌ها فرجامی نداشت.
با توجه به جدیت ذوب‌آهن و پیگیری‌های راه‌آهن می‌توان با قاطعیت گفت دوران وابستگی به ریل هندی، روسی، چینی و ترکیه‌ای نفس‌های آخر را می‌کشد و یک سده و ۳۴ سال پس از به صدا در آمدن سوت اولین ماشین دودی ایران، تا چند ماه آینده پروژه‌های راه‌آهن با ریل ایرانی ریل‌گذاری می‌شود.
در حال حاضر کشورهای تولیدکننده ریل دنیا کم‌تر از انگشتان یک دست است و با ورود ریل ملی به بازار، ایران به جمع معدود کشورهای تولیدکننده ریل پیشرفته UIC60 وارد می‌شود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.