هنگام بروز تصادف با عابر پیاده چه مسؤولیتی داریم؟ تصور کنید شما در حال انجام رانندگی با سرعت مجاز در بزرگراهی هستید و حواستان هم کاملاً جمع است. حالا شخصی که رغبت ندارد از پل عابر پیاده عبور کند تصمیم می‌گیرد از عرض بزرگراه عبور کند و از نقطه‌ای حرکت می‌کند که رانندگان نمی‌توانند عکس‌العمل […]
هنگام بروز تصادف با عابر پیاده چه مسؤولیتی داریم؟
تصور کنید شما در حال انجام رانندگی با سرعت مجاز در بزرگراهی هستید و حواستان هم کاملاً جمع است. حالا شخصی که رغبت ندارد از پل عابر پیاده عبور کند تصمیم می‌گیرد از عرض بزرگراه عبور کند و از نقطه‌ای حرکت می‌کند که رانندگان نمی‌توانند عکس‌العمل مناسبی داشته باشند و متأسفانه شما با آن فرد برخورد می‌کنید یا اینکه ممکن است عابرپیاده از چراغ قرمز عبور کند و شما با او برخورد کنید. خب تصور این موضوع هم سخت است و ممکن است آثار ناگواری برای عابر پیاده داشته باشد و به علاوه این که استرس زیادی هم به شما وارد شده است. خب در این جا بهترین کار حفظ خونسردی است و تماس با مأمورین و کمک به فرد مصدوم است.
حادثه هیچگاه خبر نمی‌کند و اشخاصی که هنگام رانندگی تصادف (تصادم) می‌کنند شاید هیچگاه تصور نمی‌کردند که با شخص یا وسیله‌نقلیه دیگری برخورد کنند. آن چه همیشه مهم است این است که باید هنگام رانندگی نهایت دقت را به‌کار ببندیم و از صحبت کردن یا ارسال پیام با تلفن همراه، خوردن یا آشامیدن و دیگر مواردی که باعث می‌شود تمرکز خود را از دست بدهیم جداً پرهیز کنیم. هنگام رانندگی کاملاً به تابلوها و هشدارها توجه کنیم. اگرچه هر انسان متعارفی نیز ممکن است اشتباه کند ولی برخی از این اشتباهات می‌توانند نتایجی بسیار تأسف‌باری به همراه داشته باشند که جبران آن امکان‌پذیر نباشد. جوانانی که علاقه به رانندگی با سرعت بسیار بالا دارند نباید کوچه و خیابان را به محل اجرای این علاقه تبدیل کنند و هر گونه بی‌احتیاطی یا اشتباهی ممکن است خسارات زیادی ایجاد کند. در هر حال اتومبیل وسیله خطرناکی است و روزانه در ایران و جهان حوادث مرگبار زیادی اتفاق می‌افتد که عامل اصلی آن همین وسیله‌نقلیه‌ای بوده که گوتلیب‌دایملر آن را اختراع کرد و باعث شد ورود اتومبیل به زندگی بشر تحولات اساسی ایجاد کند.
در همه کشورها قانون‌گذاران به این موضوع توجه داشته و قوانین مفصلی درخصوص حوادث رانندگی به تصویب رسیده است. آمار فاجعه‌بار فوت و یا مجروحین و مصدومین ناشی از حوادث رانندگی دنیا، کشورها را بر آن داشت تا علاوه بر تنظیم ضوابط و استانداردهای خاص، درخصوص مسؤولیت قانونی راننده مقصر و نحوه جبران خسارت تدابیر ویژه‌ای اتخاذ نمایند. در کشور ما نیز علاوه بر مقررات عمومی، قانون مجازات اسلامی و قانون بیمه شخص ثالث به این مسؤولیت‌ها اشاره کرده است. در ادامه این مقاله این مقررات را برای خوانندگان گرامی روزنامه مناقصه‌مزایده تشریح خواهیم کرد.
هر گونه صدمه بدنی با اتومبیل اصولاً جرم است!
بله درست است، اگر با اتومبیل خود با فردی تصادم نمودید و منجر به جراحت و خدایی نکرده فوت او شد این عمل جرم محسوب شده است. البته این جرم غیرعمدی است و مجازات آن نسبت به جرایم عمدی کمتر است. پس اگر شخصی در اثر رانندگی با انسان دیگری برخورد کند و باعث فوت وی گردد او مرتکب قتل غیرعمدی شده است و مجازات آن حبس است. چرا قتل غیرعمد؟ چون راننده قصدی برای برخورد با فرد فوت شده نداشته و این برخورد در اثر یک حادثه بوده است و حقوق درخصوص کسی که عمداً دیگری را می‌کشد با کسی که در اثر حادثه باعث فوت دیگری می‌شود یک جور نگاه نمی‌کند. در واقع قصد ارتکاب جرم در حقوق جزا بسیار مورد توجه بوده و اصولاً جرایم عمدی و از روی قصد هستند و جرایم غیرعمدی مثل حوادث رانندگی استثنا هستند. ولی این مانع از این نمی‌شود که هنگام رانندگی بی‌احتیاط یا بی‌مبالات باشیم.
به موجب ماده۷۱۴ قانون مجازات اسلامی «هرگاه بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی یا عدم رعایت نظامات دولتی یا عدم مهارت راننده (اعم از وسایل‌نقلیه زمینی یا آبی یا هوایی) یا متصدی وسیله موتوری منتهی به قتل غیرعمدی شود، مرتکب به شش ماه تا سه سال حبس و نیز به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه اولیای دم محکوم می‌شود.» پس راننده در صورتی به مجازات حبس محکوم می‌شود که بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی کرده باشد یا نظامات را رعایت نکرده یا مهارت لازم را نداشته باشد. در این جا دو مجازات وجود دارد: حبس و پرداخت دیه.
حالا ممکن است این سؤال مطرح شود که بی‌احتیاطی چگونه تشخیص داده می‌شود؟ در حال‌حاضر این امر باید توسط کارشناس یا کاردان فنی راهنمایی رانندگی تعیین شود و آنها طبق ملاک‌هایی که دارند میزان و درصد بی‌احتیاطی را تعیین می‌کنند. البته به یاد داشته باشیم که این امر قابل اعتراض است. از جمله تخلفات مهم عابران پیاده که منجر به تصادفات رانندگی می‌شود، می‌توان به این موارد اشاره کرد: بی‌توجهی به خط‌کشی عابران، استفاده نکردن از پل عابرپیاده، بی‌توجهی به چراغ قرمز خیابان، ورود ناگهانی به سطح سواره‌رو.
اگر عابر مقصر باشد شما دیگر مسؤولیتی ندارید!
اگرچه قوانین رانندگی تا حد زیادی راننده را مقصر می‌شناسد زیرا وقتی سوار اتومبیل می‌شود و با آن رانندگی می‌کند بسیار خطرآفرین است. در هر حال این گونه هم نیست که همیشه راننده مقصر باشد راننده‌ای که هیچ گونه تقصیری نکرده نباید مسؤولیت نداشته باشد. به موجب ماده۲۶ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی ماده در راه‌هایی که برای عبور عابران پیاده علائم، تجهیزات و مسیرهای ویژه اختصاص داده شده است، عابران مکلفند هنگام عبور از عرض یا طول سواره‌رو با توجه به علائم راهنمایی و رانندگی منصوبه در محل از نقاط خط‌کشی‌شده، گذرگاه‌های غیرهمسطح و مسیرهای ویژه استفاده نمایند هرگاه عابران به تکلیف مذکور عمل ننمایند، در صورت تصادف با وسیله‌نقلیه، راننده مشروط به اینکه کلیه مقررات را رعایت نموده باشد و قادر به کنترل وسیله‌نقلیه و جلوگیری از تصادف یا ایجاد خسارت مادی و بدنی نباشد مسؤولیتی نخواهد داشت. عدم مسؤولیت راننده مانع استفاده مصدوم یا وراث متوفی از مزایای بیمه نخواهد شد و شرکت بیمه با ارائه قرار منع تعقیب یا حکم برائت راننده ملزم به اجراء تعهدات موضوع بیمه‌نامه به مصدوم یا ورّاث متوفی خواهد بود. چنانچه وسیله‌نقلیه بیمه نباشد، دیه عابر از صندوق موضوع قانون بيمه اجباري خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشي از وسايل‌نقليه مصوب۱۳۹۵ پرداخت می‌شود. رانندگان نیز موظفند در صورت عبور عابر پیاده از محل‌های تعیین شده، با فاصله‌ای که به‌وسیله خط‌کشی پشت مسیر ویژه مشخص می‌گردد توقف کامل کنند. در غیر این صورت برای آنها مبلغ ۲۰۰هزارریال قبض جریمه صادر می‌شود.
وزارت راه‌وشهرداری‌ها مکلفند حسب مورد با هماهنگی راهنمایی و رانندگی محل‌های عبور عابران پیاده در کلیه معابر برون‌شهری و درون‌شهری را با نصب علائم و تجهیزات مشخص نمایند.»
این حکم قبلاً نیز در ماده۴ قانون ایمنی راه‌ها بیان شده بود. به استناد این ماده «ورود و عبور عابرین پیاده و انواع وسایل‌نقلیه غیرمجاز و عبور دادن دام در شاهراه‌ها و همچنین توقف وسایل‌نقلیه در خطوط عبور ممنوع است. هر گاه به جهات مذکور حادثه‌ای واقع شود که منجر به ضرب یا جرح یا قتل یا خسارت مالی شود راننده مجاز که وسیله‌نقلیه او مجاز به حرکت در شاهراه باشد نسبت به موارد فوق مسؤولیتی نخواهد داشت. ولی در هر حال مکلف است در صورت بروز حادثه وسیله‌نقلیه را در شانه سمت راست متوقف نموده و مصدوم را با وسیله‌نقلیه خود یا وسیله دیگر بلافاصله به اولین درمانگاه یا بیمارستان برساند و مراتب را به مأمورین انتظامی اطلاع دهد. عدم مسؤولیت راننده مذکور مانع استفاده شخص ثالث از مقررات بیمه نخواهد بود.»
اگر عابر دچار نقص عضو یا سقط جنین شد چه می‌شود؟
فرقی نمی‌کند به هرحال هرگونه ایراد صدمه بدنی به دیگران جرم است. ولی اگر حادثه منجر به نقض عضو شد علاوه بر پرداخت دیه بازهم مجازات وجود دارد.
وفق مواد ۷۱۵ تا ۷۱۷ قانون مجازات اسلامی هرگاه یکی از جهات مذکور در ماده(۷۱۴) موجب مرض جسمی یا دماغی که غیرقابل علاج باشد و یا از بین رفتن یکی از حواس یا از کار افتادن عضوی از اعضای بدن که یکی از وظایف ضروری زندگی انسان را انجام می‌دهد یا تغییر شکل دائمی عضو یا صورت شخص یا سقط جنین شود مرتکب به حبس از دو ماه تا یک سال و به پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم می‌شود. هر گاه یکی از جهات مذکور در ماده (۷۱۴) موجب صدمه بدنی شود که باعث نقصان یا ضعف دائم یکی از منافع یا یکی از اعضای بدن شود و یا باعث از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم گردد، بدون آن که عضو از کار بیفتد یا باعث وضع‌حمل زن قبل از موعد طبیعی شود مرتکب به حبس از دو ماه تا شش ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم خواهد شد. هرگاه یکی از جهات مذکور در ماده(۷۱۴) موجب صدمه بدنی شود مرتکب به حبس از یک تا پنج ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم محکوم می‌شود.
رانندگی در حالت مستی یا با اتومبیل معیوب هرگز!
اگر اتومبیل معیوب باشد یا شما هنگام رانندگی مست باشید و تصادفی کنید یا گواهینامه نداشته باشید قانون به شما ارفاق نخواهد کرد. در واقع در این موارد دست دادگاه در تخفیف هم بسته است. این موضوع در ماده۷۱۸ بیان شده است. هر گاه راننده یا متصدی وسایل موتوری در موقع وقوع جرم مست بوده یا پروانه نداشته یا زیادتر از سرعت مقرر حرکت می‌کرده است یا آن که دستگاه موتوری را با وجود نقص و عیب مکانیکی مؤثر در تصادف به کار انداخته یا در محل‌هایی که برای عبور پیاده‌رو علامت مخصوص گذارده شده است، مراعات لازم ننماید و یا از محل‌هایی که عبور از آن ممنوع گردیده است رانندگی نموده به بیش از دوسوم حداکثر مجازات مذکور در مواد فوق محکوم خواهد شد. دادگاه می‌تواند علاوه بر مجازات فوق مرتکب را برای مدت یک تا پنج سال از حق رانندگی یا تصدی وسایل موتوری محروم نماید. پس به یاد داشته باشید که هنگام رانندگی تمام نکات ایمنی را رعایت کنید و از محل‌های مجاز عبور کنید.
به مصدوم کمک کنید تا قانون به شما کمک کند!
اگر با انسانی برخورد کردید ضمن حفظ خونسردی سعی کنید به او کمک کنید تا به مراکز درمانی منتقل شود. اصلاً سعی نکنید محل حادثه را ترک کنید. زیرا علاوه بر اینکه ممکن است از نظر اخلاقی و وجدانی همیشه درگیر باشید از نظر قانونی نیز کمکی به شما نخواهد شد. حتی اگر فکر می‌کردید او مقصر بوده به‌جای جروبحث با او یا هر کس دیگری سعی کنید به یاری او بشتابید. به هر حال حادثه‌ای بوده که اتفاق افتاده است. اگر کمک‌های اولیه را می‌دانید معطل نکنید و تا قبل از رسیدن عوامل امدادی سعی کنید مصدوم را نجات دهید. البته این مشروط به این است که با اصول کمک‌های اولیه آشنا باشید. می‌توانید با شماره ۱۱۰ تماس بگیرید تا نسبت به اعزام آمبولانس اقدام کنند. این کمک کردن شما از دید قانون‌گذار نیز دور نمانده و در چنین حالتی به شما تخفیف خوبی می‌دهند ولی اگر کمک او نکنید یا حتی از صحنه تصادف فرار کنید نه‌تنها مشمول تخفیف نخواهید شد بلکه به بیش از دوسوم حداکثر مجازات محکوم می‌شوید. این حکم در ماده۷۱۹ بیان شده است. وفق این ماده هرگاه مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته و راننده با وجود امکان رساندن مصدوم به مراکز درمانی و یا استمداد از مأمورین انتظامی از این کار خودداری کند و یا به منظور فرار از تعقیب محل حادثه را ترک و مصدوم را رها کند حسب مورد به بیش از دوسوم حداکثر مجازات مذکور در‌مواد (۷۱۴) و (۷۱۵) و (۷۱۶) محکوم خواهد شد. دادگاه نمی‌تواند در مورد این ماده اعمال کیفیت مخففه نماید. به موجب تبصره۲ این ماده در تمام موارد مذکور هر گاه راننده مصدوم را به نقاطی برای معالجه و استراحت برساند و یا مأمورین مربوطه را از واقعه آگاه کند و یا به‌هر نحوی موجبات معالجه و استراحت و تخفیف آلام مصدوم را فراهم کند دادگاه مقررات تخفیف را درباره او رعایت خواهد نمود.
بعدش چه می‌شود!
مسائل حقوقی تازه از این جا شروع می‌شود. به هر حال بستگی به وضعیت مصدوم دارد. چون حادثه بدنی روی داده باید دادسرا هم به موضوع وارد شود. یعنی پرونده‌ای در آن جا تشکیل می‌شود. اگر بیمه‌نامه داشته باشید (که احتمال بسیار بالا دارید) باید آن را ارائه دهید تا دادگاه قرار تأمین سبکی صادر کند.
بگذارید ساده‌تر بگویم. اگر شخصی مرتکب جرمی شود چه جرم سنگین و چه جرم سبک و پرونده او به دادسرا برود باید از او تحقیق شود و وقتی تحقیقات کامل شد دادسرا پرونده را برای صدور رأی به دادگاه ارسال می‌کند. پس به یاد داشته باشید که دادسرا رأی صادر نمی‌کند و دادگاه است که در مورد متهمین رأی صادر می‌کند. اگر دادسرا در مراحل اولیه تحقیقات متوجه شود که متهم جرمی مرتکب شده نباید او را رها کند. در واقع ممکن است او در جلسه دادگاه هم شرکت نکند و دادگاه هم او را مجرم تشخیص دهد و حکم محکومیتش را صادر کند. در اینجا دیگر به او دسترسی نیست و حتی ممکن است متواری باشد پس وضعیت اجرای حکم چه می‌شود؟ احتمالاً نام قرارهای بازداشت موقت، وثیقه، کفالت و… به گوش شما خورده است. در چنین مواردی دادسرا در پس از انجام تحقیقات و به شرط آن که تشخیص دهد متهم جرم مرتکب شده است این قرارها را صادر می‌کند. یعنی به زبان ساده‌تر به او می‌گوید نمی‌توانید بدون سپردن تأمین رها شوید و باید چیزی مثل فیش حقوقی، سند بگذارید تا اگر در آینده محکوم شدید و دسترسی به شما امکان‌پذیر نبود از محل آن فیش یا سند خسارت زیان‌دیده و دولت جبران شود. همه قرارها از یک نوع نیستند در جرمی مثل قتل عمدی باید قرار بازداشت موقت صادر شود و در جرایم سبک‌تر نوع قرار تأمین نیز خفیف‌تر خواهد شد. همه این‌ها را گفتیم که بگوییم در حوادث رانندگی اگر بیمه‌نامه داشته باشید قرار تأمین بسیار مساعدی برای شما صادر خواهد شد. این موضوع در ماده۴۹ قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل‌نقلیه بیان شده است. این ماده مقرر داشته: «مراجع قضایی مکلفند در دعاوی مربوط به حوادث رانندگی، در صورت وجود بیمه‌نامه معتبر و مکفی و احراز اصالت آن، صرفاً متناسب با جنبه عمومی جرم برای راننده مسبب حادثه قرار تأمین صادر کنند.
تبصره ـ عدم اجرای این ماده مستوجب مجازات انتظامی درجه۳ موضوع ماده(۱۳) قانون نظارت بر رفتار قضات مصوب ۱۷/۷/۱۳۹۰ برای متخلف است. بیمه مرکزی مکلف است با رعایت مفاد ماده(۵۶) این قانون اطلاعات مربوط به بیمه‌نامه و بیمه‌گذاران را به نحوی در اختیار قوه‌‌قضاییه قرار دهد که امکان دسترسی مراجع قضایی برای بررسی اصالت بیمه‌نامه وجود داشته باشد.»
در نهایت اگر دادسرا یقین پیدا کرد که جرمی اتفاق افتاده با صدور قرار جلب به دادرسی پرونده را به دادگاه ارسال می‌کند. قرار جلب دادرسی یعنی متهم از دید دادسرا مجرم تلقی می‌شود و باید دادگاه راجع به او تصمیم بگیرد. پس قرار جلب به دادرسی هیچ ارتباطی با جلب اشخاص ندارد و نباید تصور کرد که حکم جلب صادر شده است!
در نهایت این دادگاه است که در مورد شما رأی صادر می‌کند. صدور رأی توسط دادگاه بستگی به همه عواملی که گفته شد دارد.
رانندگی بدون گواهینامه جرم است!
درست خواندید. بسیاری از اشخاص از این موضوع مطلع نیستند. کسی که گواهینامه رانندگی ندارد نباید مبادرت به رانندگی کند و اگر رانندگی کرد حتی اگر حادثه‌ای هم رخ نداد باز هم مرتکب جرم شده است. این موضوع در ماده۷۲۳ بیان شده است. این ماده گفته هر کس بدون گواهینامه رسمی اقدام به رانندگی و یا تصدی وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص است، بنماید و همچنین هر کس به موجب حکم دادگاه از رانندگی وسایل‌نقلیه موتوری ممنوع باشد به رانندگی وسایل مزبور مبادرت ورزد برای بار اول به حبس تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال و یا هر دو مجازات و در صورت ارتکاب مجدد به دو ماه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد.
به هر حال روزانه حوادث رانندگی زیادی در کشور اتفاق می‌افتد و به طور کلی حادثه جزء جدایی‌ناپذیر زندگی در جوامع امروزی است و به‌کار بردن احتیاط کافی و توجه به هشدارها تا حد زیادی می‌تواند از بروز این حوادث پیشگیری نماید. پس همواره باید قبل از رانندگی به عواقب بی‌احتیاطی یا بی‌مبالاتی و یا عدم توجه به علایم رانندگی فکر کرد تا با افزایش توجه و هشیاری و رعایت کلیه نکات لازم رانندگی از میزان حوادث کاسته شود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.