گسترش نظام پیمانکاری و زنجیره تأمین در پروژه‌های صنعتی

راهکارهای شکل‌گیری و توسعه شرکت‌های پیمانکاری عمومی در صنعت نفت گسترش نظام پیمانکاری و زنجیره تأمین در پروژه‌های صنعتی غلامرضا منوچهری در شماره ۱۹۰۳ نشریه، قسمت اول مقاله به چاپ رسید. در این شماره، آخرین قسمت این مقاله را خواهیم خواند: باز کردن فضای فعالیت برای شرکت‌های مدیریت طرح و پیمانکاران عمومی در صنعت نفت […]

راهکارهای شکل‌گیری و توسعه شرکت‌های پیمانکاری عمومی در صنعت نفت

گسترش نظام پیمانکاری و زنجیره تأمین در پروژه‌های صنعتی

غلامرضا منوچهری

در شماره ۱۹۰۳ نشریه، قسمت اول مقاله به چاپ رسید. در این شماره، آخرین قسمت این مقاله را خواهیم خواند:

باز کردن فضای فعالیت برای شرکت‌های مدیریت طرح و پیمانکاران عمومی در صنعت نفت از امکانات سال‌های اخیر برای ارتقای فناوری ملی بوده است. تجربه سالیان دراز مدیران موفق اجرایی کشور نشان دهنده این موضوع است که در اجرای پروژه‌های عظیم(نظیر پالایشگاه‌های نفت و گاز، مجتمع‌های بزرگ پتروشیمی واحدهای تزریق گاز و تأسیسات فرآوری نفت خام) مهم‌ترین عاملی که می‌تواند سبب انتقال و ارتقای فن‌آوری ملی شود، حمایت از ایجاد و تقویت شرکت‌های پیمانکار عمومی در کشور است. شرکت‌های پیمانکار عمومی بایستی دارای مشخصات ذیل باشند:

۱٫       بتوانند اجرای یک پروژه بزرگ را به طور کامل برعهده گیرند.

۲٫       با انتخاب مهندسان مشاور معتبر خدمات مهندسی طرح را انجام دهند.

۳٫       به تأمین مالی پروژه با ارایه مستندات لازم (Feasibility Study& Due Diligence) کمک نماید.

۴٫       طرح را به اجزای قابل تفکیک تقسیم کنند و هماهنگی لازم را بین پیمانکاران فرعی ایجاد نماید.

۵٫       با انتخاب پیمانکاران فرعی خرید تجهیزات، نصب و راه اندازی آن‌ها را برعهده گیرند.

۶٫       با نظارت بر مهندسی کنترل پروژه مسؤولیت کیفیت کار و عملکرد مناسب پروژه، زمان‌بندی و هزینه نهایی آن را بپذیرند.

به تجربه ثابت شده است که در صورت حمایت از چنین تشکل‌هایی (شرکت‌های داخلی فعال در زمینه صنایع نفت و گاز) حتی اگر در پروژه‌های نخست بخش قابل ملاحظه‌ای از تجهیزات مورد نیاز به اجبار از فروشندگان و سازندگان خارجی تهیه گردد، در پروژه‌های بعدی بخش عمده‌ای از تجهیزات مورد نیاز به اجبار از فروشندگان و سازندگان خارجی تهیه گردد، در پروژه‌های بعدی بخش عمده‌ای از تجهیزات از سازندگان داخلی تأمین خواهد شد، به طور طبیعی یکی از عمده‌ترین چالش‌های پیش‌روی کارفرمایان کیفیت اجرا، زمان‌بندی و هزینه اجرایی طرح‌ها توسط شرکت‌های داخلی می‌باشد. بی‌تردید در صورت عملکرد مطلوب، هر دو هدف (ساخت داخل و اجرای با کیفیت و به موقع کار) تضمین خواهد شد.

زیر مجموعه چنین شرکت‌هایی، پیمانکاران جزئی‌تر(بازوهای اجرایی) هستند که حیطه کارشان محدود و مشخص می‌باشد که لایه چهارم را تشکیل می‌دهند. این پیمانکاران در زمینه تأمین منابع مالی فعالیت و مسؤولیتی ندارند و در قالب قرارداد خود با کارفرما فعالیت می‌کنند. شرکت‌های مهندسین مشاور تخصصی،پیمانکاران نصب و سازندگان تجهیزات (Vendors) همگی در این گروه قرار دارند. این گونه شرکت‌ها اغلب دارای ساختار کوچک‌تری هستند و زمینه فعالیتشان نیز به صورت تخصصی می‌باشد.

با توجه به ماهیت هر یک از لایه‌ها به صورت جداگانه، می‌توان نتیجه گرفت که هر کدام از مجمو‌عه‌های این گروه‌ها،دارای توانایی و دانش خاصی هستند. در مجموعه‌های متعلق به لایه‌های بالاتر، دانش‌های مدیریتی و  استراتژیک دارای اهمیت بیش‌تری بوده و در شرکت‌های پایین‌تر داراا بودن دانش تخصصی و کاربردی موضوع مورد فعالیت با اهمیت می‌باشد.

مجموعه‌های لایه‌های بالاتر، مجموعه‌های سطوح پایین‌تر را تحت نظارت، کنترل و برنامه‌ریزی خود قرار می‌دهند و عملکردشان باید به نوعی باشد که مورد قبول و پذیرش مجموعه‌های سطوح پایین‌تر  را تحت نظارت، کنترل و برنامه‌ریزی خود قرار می‌دهند و عملکردشان باید به نوعی باشد که مورد قبول و پذیرش مجموعه‌های سطوح پایین‌تر قرار بگیرند، بنابراین لازم است وظایف هر یک از لایه‌ها را درک و تعریف نمود که این امر نیازمند یک اراده هوشمندانه می‌باشد.

ارزش افزوده مربوط به فعالیت‌های هریک از لایه‌ها با یکدیگر تفاوت دارند. در واقع مجموعه‌های لایه اول و اپراتورها هستند که فرصت ایجاد و اجرای پروژه‌های بزرگ را ایجاد می‌نمایند و ارزش‌افزوده بسیار بیش‌تری ایجاد می‌کنند. این مجموعه‌ها باعث حرکت چرخ اقتصادی یک کشور می‌شوند  که فقط محدود به صنعت و یا صنعت نفت نمی‌شود. به منظور پیشبرد اهداف این مجموعه‌ها نیاز به شناخت لایه‌ها و جریان‌ها می‌باشد. با شناخت و فعالیت این مجموعه‌ها بایستی اهداف ذیل تأمین گردند:

v     راه‌اندازی سریع‌تر پروژه‌های بزرگ کشور به منظور صیانت از ذخایر نفتی کشور و افزایش قابلیت تولید مداوم

v     ایجاد ارزش افزوده برای کشور با سرمایه‌گذاری اقتصادی در تأسیسات نفت، گاز و پتروشیمی

v     به کارگیری توان شرکت‌ها و مؤسسات داخلی و انتقال تکنولوژی

v     ایجاد اشتغال پایدار

v     ساماندهی زیر ساخت‌های موجود

علت این‌که بیمانکاران ایرانی تاکنون نتوانسته‌اند در جایگاه خود قرار بگیرند، ناشی از کمبودها و مشکلات اصلی این شرکت‌ها می‌باشد که می‌توان آن‌ها را، به دو گروه اصلی ذیل تقسیم نمود:

۱٫       کمبودها و مشکلات برونی شرکت‌های مهندسی و ساخت تجهیزات و پیمانکاری ایرانی:

v     اقتصاد عمدتاً

v     نداشتن اهداف در راستای بسترسازی برای رشد شرکت‌های خصوصی به صورت قانونی

v     قانون کار

v     نداشتن بستر مناسب آموزش‌های کاربردی مهندسی و حرفه‌ای

v     عدم وجود قانون تجارت مناسب برای ادغام شرکت‌های کوچک و ایجاد شرکت‌های بزرگ کنسرسیوم‌های دائمی

v     اخذ مالیات مجدد که به عنوان عامل بازدارنده برای ایجاد شرکت‌های بزرگ و گروه‌های مهندسی و پیمانکاری می‌باشد.

v     نداشتن ضوابط مناسب برای شناسایی صلاحیت پیمانکاران عمومی و گروه‌های فنی / مهندسی و شرکت‌های مادر

v     عدم وجود نظام مدیریت ریسک در قراردادها

v     عدم درک صحیح از قانون «حداکثر توان داخلی» در برخی دستگاه‌های اجرایی

v     عدم همگامی نظام بانکی و بیمه‌ای کشور با نظام فنی و اجرائی و نیاز روزآمد شدن آن درسطح جهانی

v     مشکلات مربوط به نحوه تأمین مالی پروژه‌ها

v     عدم شفافیت کامل در مناقصات

۲٫       کمبودها و مشکلات درونی شرکت‌های مهندسی و ساخت تجهیزات و پیمانکاری ایرانی

v     ضعف در پذیرش فرهنگ همکاری میان شرکت‌ها و ایجاد شرکت‌های بزرگتر

v     کهولت مدیریت در شرکت‌های بزرگ‌تر ایرانی و فراهم نبودن بستر انتقال مدیریت

v     تداخل مدیریت و مالکیت

v     عدم توجه به آموزش و توسعه منابع انسانی و عقب‌ماندگی از استانداردهای جهانی

v     نداشتن تعهد جدی به سه عامل زمان، هزینه و کیفیت

v     دارا نبودن گواهینامه‌های بین‌المللی نظیر ISO و الگوهای سازمانی

v     عدم تدوین فرآیندهای کاری اعم از مدیریتی و فرآیندهای محصول‌ساز و در نتیجه عدم امکان «درس‌آموزی» مستمر از اشتباهات گذشته.

v     عدم وجود برنامه‌ریزی استراتژیک در شرکت‌های خصوصی و مدون نمودن اهداف

v     دولتی بودن اغلب سازندگان تجهیزات و عدم وجود انگیزه برای تلاش و بهبود مستمر

v     در مقایسه با استانداردهای بین‌المللی، کم‌توجهی به بخش ایمنی و سلامت در کار و کمبود افراد کارآزموده و متخصص

v     نداشتن بیلان مالی روشن

v     استفاده نکردن از تکنولوژی و دانش فنی روز

v     عدم سرمایه‌گذاری در زمینه تحقیق و توسعه

تمام مصالب ارایه شده، در یک برهه زمانی کوتاه قابل انجام نمی‌باشد و مستلزم یک برنامه‌ریزی بلندمدت و استراتژیک می‌باشد، خوشبختانه در سال‌های اخیر تلاش مضاعف در صنعت نفت کشور در همین راستا صورت‌گرفته است و اجرای ۱۰ فاز از میدان گاز پارس‌جنوبی، طرح‌های توسعه ده‌ها میدان نفتی، طرح‌های NGL و جمع‌آوری گازهای همراه و همچنین عمده طرح‌های پتروشیمی به پیمانکاران عمومی و یا شرکت‌های مدیریت پروژه داخلی واگذار گردیده است. تشکیل شرکت پتروپارس و پترو ایران با هدف ورود ایران به مقوله پیمانکاری عمومی نفت نه تنها موجب افزایش ظرفیت‌های ارزشمند ملی در این دو شرکت شده است بلکه این شرکت‌ها صدها شرکت ایرانی دیگر را به عنوان همکار و پیمانکار دست دوم و زیر مجموعه خود فعال کرده یا خواهند نمود.

۵٫پتروپارس

 شرکت پتروپارس به عنوان یکی از پیشگامان صنعت پیمانکاری عمومی در زمینه نفت و گاز، در سال‌های گذشته نقش به سزایی را با انجام دادن موفق پروژه‌های پارس جنوبی ایفا نموده و در آینده نیز با برنامه‌ریزی صحیح قصد حضور در بازارهای بین‌المللی را دارد. شرکت پتروپارس توسط شرکت سرمایه‌گذاری نفت و پیرو مصوبه شورای عالی اقتصاد (۱۵/۱۰/۷۶) به منظور واگذاری اجرای طرح توسعه فاز یک پارس جنوبی به یک شرکت پیمانکار عمومی با سرمایه ایرانی و به روش بیع متقابل، در تاریخ ۷/۱۱/۷۶ به ثبت رسید و از تاریخ ۲۷/۷/۸۱ تمام سهام پتروپارس در اختیار شرکت نیکو قرار گرفت.

پتروپارس شرکتی تخصصی، اقتصادی و کارآ در زمینه نفت و گاز است که به عنوان یک Developer در صدد کسب جایگاه شایسته جهانی در زمینه‌های اکتشاف، بهره‌برداری و تولید در صنایع بالادستی، پایین‌دستی و جانبی نفت و گاز است تا در ثروت‌آفرینی ملی سهیم گردد. اهداف اصلی این شرکت عبارتند از:

۱٫        کوشش مستمر جهت دستیابی به سهم افزون‌تری از اجرای طرح‌های نفت و گاز کشور.

۲٫       خلق و شناسایی موقعیت و پروژه‌های داخلی و بین‌المللی و تلاش در جهت حضور مؤثر در انجام آن‌ها

۳٫       اعمال تعهد پایدار نسبت به حفظ محیط‌زیست، ایمنی، بهداشت و کیفیت در تمامی موارد.

۴٫       زمینه‌سازی رشد و ارتقای کیفی و کمی ظرفیت‌های مرتبط داخلی حول محورهای توسعه صنایع انسانی، انتقال تکنولوژی و توسعه فناوری، تجهیز منابع مالی داخلی و بین‌المللی در جهت اجرای طرح‌ها، ارتقای جایگاه جهانی با افزایش تعاملات بین‌المللی.

مأموریت پتروپارس، مشارکت در اجرای طرح‌های توسعه نفت و گاز در چارچوب هزینه و زمان تعیین‌شده به منظور تحقق اهداف اقتصادی و سرمایه‌گذاری تعریف شده است، که در این مسیر تأکید براستفاده از ظرفیت‌ها و توانایی‌های داخلی و رعایت تعهدات اجتماعی و زیست‌محیطی می‌باشد. در جدول زیر خلاصه‌ای از پروژه‌های شرکت پتروپارس آورده شده است.

پروژه

مبلغ قرارداد (میلیارد دلار)

پیمانکار

نوع قرارداد

فاز۱

۱

پتروپارس

بیع متقابل

فازهای۵و۴

۲

Eni

بیع متقابل

فازهای۸و۷و۶

۲٫۵

پتروپارسstat oil(بخش خشکی)

بیع متقابل

بید بلندII

۲

پتروپارس

مدیریت قراردادMC

فاز ۱۲

۳٫۵

پتروپارس

بیع متقابل

فازهای۱۷و۱۸

 

پتروپارس

فاینانس

جمع کل قراردادها

 

۱۳

 

سهم شرکت پتروپارس

 

۷٫۵

 

 

۱٫پروژه فاز یک

در سال ۱۳۷۸، اجرای پروژه فاز یک میدان گاز پارس جنوبی از POGC به شرکت پتروپارس محول گردید. قرارداد اجرای فاز یک در شرایطی به پتروپارس داده شد که مطالعات مهندسی پایه پروژه رو به اتمام و قراردادهای ساخت و تکمیل مخازن و ساخت پایگاه عملیاتی به ترتیب به شرکت‌های پایساز و آبژ واگذار گردیده بود.

اولین فاز میدان گاز پارس‌جنوبی، در تابستان ۱۳۸۳ به بهره‌برداری نهایی رسید. هزینه کل پروژه ۸۹۵ میلیون دلار بوده است.

در این پروژه، گاز خام از ۱۲ حلقه چاه که در فاصله ۱۰۵ کیلومتری عسلویه در خلیج‌فارس حفر شده‌اند، استخراج و پس از یک پالایش مقدماتی در تأسیسات دریایی از طریق خط لوله ۳۲ اینچ زیر دریا به پالایشگاه عسلویه منتقل می‌شود. در پالایشگاه میعانات، گوگرد و سایر ناخالصی‌ها از گاز و گاز شیرین برای تزریق به خط لوله گاز سراسری در کنگان از طریق یک خط لوله ۵۶ اینچ فرستاده می‌شود. گاز دریافتی از چاه‌های دریایی در پالایشگاه عسلویه به محصولات زیر تبدیل می‌شود:

دستاوردهای اصلی فاز یک عبارتند از:

محصول

تولید

مورد مصرف

گاز پالایش‌شده

۱۰۰۰ میلیون فوت مکعب روزانه

تزریق به شبکه داخلی

میعانات گازی

۴۰ هزار بشکه

جهت صادرات از طریق اسکله شناور

گوگرد

۲۰۰ تن

جهت صادرات

 

۱٫       پتروپارس به عنوان اولین تجربه، چنین پروژه بزرگی را با هزینه‌ای بالغ بر یک میلیارد دلار و با ابعاد فنی پیچیده و مشکلات و موانع فراوان با موفقیت به اجرا رساند که این امر در نوع خود پیروزی مهمی برای پیمانکاری عمومی در ایران به حساب می‌آید.

۲٫       ارتقای سطح تکنولوژی سازندگان و پیمانکاران ایرانی در سطح وسیعی از کشور و ورود برای اولین بار برخی از آن‌ها در فعالیت‌های نفت و گاز می‌باشد. در این زمینه می توان به عنوان مثال به شرکت صدرا اشاره کرد که برای اجرای پروژه ساخت سکوهای فراساحلی نیاز به بارج شناوری داشت که سکوها پس از ساخت روی آن بارگیری شده و به محل نصب در دریا حمل و سپس نصب شوند. شرکت صدرا با حمایت مالی پتروپارس توانست برای ساخت بارج مذکور حوضچه‌ای در جزیره صدرا احداث نماید و پس از تکمیل بارج سکوهای ساخته شده چندین تنی را به منطقه حمل و برای اولین بار به روش Flot Over روی پایه‌های دریایی نصب کند.

۳٫       شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران به عنوان پیمانکار لوله‌گذار زیر دریا با حمایت و کمک مالی شرکت پتروپارس توانست بارج ابوذر ۱۲۰۰ را به کشتی لوله‌گذار تبدیل نماید. این شرکت به عنوان اولین پیمانکار ایرانی توانست عملیات لوله‌گذاری به طول تقریبی ۱۱۵ کیلومتر را با وجود مشکلات فراوان با موفقیت به انجام رساند. فعالیت‌های این طرح تا به حال در کشور انجام نشده بود و همواره به نتیجه رسیدن آن به عنوان یک چالش برای شرکت نفت محسوب می‌شد ولی پتروپارس زیر بار این مهم رفت و با موفقیت پروژه را به پایان رساند.

۳٫       پروژه فازهای ۴و۵

طرح توسعه فازهای ۴و۵ میدان گاز پارس جنوبی، در سال ۱۳۷۹ به صورت قرارداد بیع متقابل با بودجه‌ای برابر ۱۹۲۸ میلیون دلار به مشارکت آجیپ و پتروپارس به نسبت ۶۰ درصد و ۴۰درصد واگذار شد. پس از آن شرکت پتروپارس ۵۰ درصد از سهم خود در این طرح را به شرکت نیکو واگذار کرد و بدین‌ترتیب سهم هر یک از شرکت‌ها در پروژه به نسبت ۶۰ درصد آجیپ، ۲۰ درصد پتروپارس و ۲۰ درصد نیکو تبدیل شد. تاریخ شروع بهره‌برداری از این پروژه ۲۵ مهر ۱۳۸۳ و تاریخ افتتاح رسمی آن ۲۷ فروردین ۱۳۸۴ می‌باشد.

محصول

تولید

مورد مصرف

گاز پالایش‌شده

۲۰۰۰میلیون فوت مکعب روزانه

انتقال به خط لوله سراسری IGAT3

گاز اتان

۱ میلیون تن در سال

انتقال به شرکت ملی صنایع پتروشیمی

LPG

۱٫۰۵ میلیون تن در سال

صادرات از طریق شناورهای ویژه

میعانات گازی

۸۰ هزار بشکه

صادرات از طریق اسکله شناور

گوگرد

۴۰۰ تن

جهت صادرات

 

قرارداد احداث پالایشگاه خشکی در فروردین سال ۱۳۸۱ به کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های هیوندای از کره‌جنوبی و ۵ شرکت ایرانی جامعه پیمانکاران ایران گاما، در ریز، ماشین‌سازی اراک و تهران جنوب به صورت EPC منعقد گردید و آغاز خاکبرداری برای ساخت فونداسیون اولین سازه پالایشگاه در شهریور ماه ۱۳۸۱ صورت پذیرفت.

۳-پروژه فازهای ۶،۷و۸

طرح توسعه فازهای ۶،۷و۸ میدان گازی پارس‌جنوبی در سال ۱۳۷۹ توسط شرکت ملی نفت ایران به پتروپارس واگذار گردید. هزینه کل اجرای پروژه ۲۱۲۷ میلیون دلار می‌باشد. پیشرفت پروژه تا آخر آبان ۱۳۸۴ برابر با ۸۵ درصد می‌باشد. مدیریت پروژه بخش ساحل این پروژه برعهده شرکت پتروپارس است و ساخت پالایشگاه ساحلی، به کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های JGC،  IDRO،TOYO،DAELIMبه رهبری TOYO واگذار گردیده است. اپراتور بخش فراساحل این پروژه شرکت استات اویل می‌باشد و سهم آن از کل پروژه ۱۵ درصد است.

محصول

تولید

مورد مصرف

گازترش و خشک

۳۲۳۰ میلیون فوت مکعب روزانه

تزریق به میدان نفت آغاجاری

گاز غنی‌شده اتان

۱٫۲ میلیون تن در سال

خوراک پتروشیمی

میعانات گازی

۱۶۰ هزار بشکه روزانه

صادرات

گاز مایع(LPG)

۱٫۴۴ میلیون تن در سال

صادرات

دستاوردهای این پروژه عبارتند از:

v     پتروپارس توانست این پروژه را طی قرارداد بیع متقابل و با نرخ بازگشت ۱۲٫۷ درصد انجام دهد در حالی‌که پروژه‌های دیگر پارس جنوبی در قالب این نوع قرارداد با نرخ بازگشت۱۵٫۵ درصد انجام شده‌اند. این به معنای بیش از یک میلیارد دلار صرفه‌جویی برای کشور است.

v     وجود رکوردهای چشمگیر در زمینه حفاری که منجر به صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ اجرای پروژه گردیده است.

v     پتروپارس در این پروژه با ایفای نقش اپراتوری، توانست هدایت، نظارت و تأمین مالی همزمان پروژه را به شکل مطلوبی به انجام برساند و این پایه‌ای شد تا شرکت وارد بحث‌های جدید شود.

v     تشکیل یک تیم مشترک و اجرای تمام عیار کار توسط یک پیکره واحد مدیریتی که در بخش دریا شرکت استات اویل و در بخش خشکی کنسرسیوم TIJD با اکثریت سهام ژاپنی قرار دارد.

۴٫پروژه پالایشگاه گاز بیدبلند II

اردیبهشت ماه ۱۳۸۳ شرکت ملی گاز ایران مدیریت پروژه بیدبلند ۲ را در حالی به شرکت پتروپارس واگذار کرد که طراحی پایه پروژه توسط شرکت SNC Lavalin انجام شده بود. در این پروژه شرکت پتروپارس در مراحل مختلف اجرا که شامل مهندس، تدارکات کالا و ساخت و راه‌اندازی می‌باشد، مدیریت پروژه را به عهده خواهد داشت تا پروژه براساس برنامه زمان‌بندی شده پس از طی مراحل فوق به بهره‌برداری برسد. زمان اجرای پروژه ۴۳ ماه پیش‌بینی شده است و مبلغ کل پروژه بیش از دو میلیارد دلار می‌باشد.

این پروژه شامل پالایشگاه گاز بیدبلند ۲ و خطوط لوله انتقال گاز برای خوراک پالایشگاه و خطوط لوله انتقال محصولات و همچنین مخازن و تأسیسات پشتیبانی در ماهشهر می‌باشد. در حال حاضر ارزیابی پیشنهادهای پیمانکاران انجام شده است و گزارش آن به شرکت ملی گاز ارایه گردیده است. علاوه بر آن عملیات آماده‌سازی زمین پالایشگاه در حال انجام است. ظرفیت پالایشگاه برابر دو میلیارد فوت مکعب گاز در روز می‌باشد و درآمد سالانه آن در حدود ۵۵۰ میلیون دلار برآورد گردیده است.

۵٫پروژه فاز ۱۲ توسعه میدان گازی پارس‌جنوبی

مدیریت و اجرای پروژه فاز ۱۲ توسعه میدان گاز پارس‌جنوبی به عهده شرکت پتروپارس می‌باشد. قرارداد این پروژه به صورت بیع متقابل بوده و شامل طراحی پایه، مهندسی تفصیلی، تدارکات، ساخت، راه‌اندازی و تحویل به کارفرما است. قرارداد این طرح به ارزش ۳٫۴ میلیارد دلار در ۲۵ تیرماه ۱۳۸۴ امضا گردیده و مدت زمان اجرای آن ۶۶ ماه در نظر گرفته شد، که شامل دو بخش عمده خشکی و دریا است. محصولات تولیدی این پروژه به شرح زیر است:

محصول

تولید

گاز شیرین

۱۰۰۰ میلیون فوت مکعب روزانه

پروپان و بوتان

۱۳۰۰ تن در سال

گاز ترش

۱۹۴۰ میلیون فوت مکعب روزانه

میعانات گازی

۱۱۰ هزار بشکه

گوگرد

۶۰۰ تن

نرخ بازگشت سرمایه پروژه در حدود ۱۴ درصد بوده و هزینه آن از محل فروش LPG، میعانات گازی و LNG تأمین خواهد شد. پیش‌‌بینی می‌شود که در این پروژه از حداکثر توان نیروهای داخلی (۵۱ درصد) بهره‌گیری شود.

۶- پروژه فازهای ۱۷ و ۱۸ توسعه میدان گاز پارس جنوبی:

پروژه فازهای ۱۷ و ۱۸ توسعه میدان گاز پارس جنوبی با ارزشی بالغ بر دو میلیارد دلار به کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های ایرانی پتروپارس، مهندسی و ساختمان نفت و مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی واگذار شده است که مسؤولیت رهبری و مدیریت پروژه برعهده پتروپارس می‌باشد. شیوه تأمین مالی پروژه فاینانس بوده و مدت اجرای آن ۶۰ ماه در نظر گرفته شده است. محصولات پروژه به شرح زیر می‌باشد:

محصول

تولید

گاز شیرین

۲۰۰۰ میلیون فوت مکعب در روز

گاز اتان

۱ میلیون تن در سال

LPG

۱٫۰۵ میلیون تن در سال

میعانات گازی

۷۵ هزار بشکه در روز

گوگرد

۴۰۰ تن در روز

دستاوردهای اصلی شرکت پتروپارس عبارتند از:

v     حضور مؤثر و به موقع برای استفاده از میدان‌ها و ذخایر مشترک

v     کسب توانایی مدیریت پروژه‌های بالادستی نفت و گاز و نقش‌آفرینی به عنوان اپراتور نفتی

v     شکستن قیمت‌ها در پروژه‌های نفت و گازی در ایران

v     کاهش هزینه‌های اجرایی زیربنایی و بالادستی در رقابت با شرکت‌های نفتی جهان

v     جلب سرمایه‌گذاری خارجی

v     افزایش چشمگیر سهم ساخت داخلی و تقویت پیمانکاران و صنایع داخلی

v     ایجاد اشتغال به صورت مستقیم و غیرمستقیم

v     ارتقای دانش فنی در کشور

v     جذب و انتقال دانش فنی و مدیریت پروژه‌های زیربنایی و بالادستی به پیمانکاران ایرانی و بومی نمودن تکنولوژی‌های روز

v     ایجاد خودباوری و خودکفایی در اجرای غالب مراحل پروژه

v     تلاش مؤثر در اتصال صنعت نفت به بدنه اجرایی و پیمانکاری کشور

v     جذب و آموزش کارشناسان جوان و مستعد و ارتقای آنان به سطح کارشناسان بین‌المللی

v     توسعه فن‌آوری ملی و ایجاد تحرک نسبی در اقتصاد ملی

v     بهره‌گیری از تجربیات، تخصص و دانش فنی کادرهای تخصصی آموزش‌دیده

v     کمک به حفظ محیط‌زیست

به روز بودن دانش مدیران و پایبند ایشان به اصول مدیریت جدید در کلیه سطوح سازمانی شرکت و اجرای این اصول، به کارگیری نیروی انسانی متخصص، نظام انگیزشی مناسب و تلاش در برقراری فرهنگ سازمانی متعالی، ارتباط مناسب و مستمر با دانشگاه‌ها و مراکز علمی و تحقیقاتی، پیروی از استانداردهای بین‌المللی صنعت نفت نظیر استانداردهای HSE و غیره، حساسیت در انجام به موقع تعهدات با هزینه و کیفیت مطلوب بر طبق استانداردهای بین‌المللی، تخصیص جایگاه ویژه به مقوله آموزش، تحقیق و توسعه، تصمیم‌گیری به موقع در زمینه‌های مختلف، توانمندی در خصوص ایجاد مشارکت با سایر شرکت‌های ایرانی و شناخته شده بین‌المللی، استفاده از توانمندی‌های فنی مهندسی و ساخت داخل، همه از دلایل حضور قدرتمند شرکت پتروپارس به عنوان یک پیمانکار عمومی در عرصه صنعت نفت و گاز می‌باشد.

۶٫نتیجه‌گیری

منابع هیدروکربوری سرمایه‌های زاینده یک کشور می‌باشند و از این جهت صنعت نفت و گاز، بخش پیشتاز در توسعه اقتصاد ملی محسوب می‌شود. این بخش ایجاد کننده فرصت‌های جدید برای مدیریت کلان کشور برای تنوع‌بخشی به اقتصاد ملی می‌باشد. بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های مختلف این صنعت ( ازکارفرما تا رده‌های پایین پیمانکاران و مشاوران) از عوامل مهم در افزایش توان استراتژیک کشور خواهد بود.

کشور ایران از طرفی به دلیل داشتن توانایی‌هایی در زمینه پیمانکاری و خدمات مشاوره‌ای و همچنین دارا بودن پتانسیل‌های ساخت و از طرف دیگر به دلیل محدودیت‌های موجود در ظرفیت‌های مشاوره و پیمانکاری دنیا می‌تواند با سرمایه‌گذاری در این بخش، علاوه بر ارتقای سطح دانش مشاوره‌ای و پیمانکاری شرکت‌های خود با ایجاد زمینه‌های کاری جدید، گامی در جهت اشتغال‌زایی پایدار بردارد. امروزه پیمانکاران و مشاوران صنعتی به خصوص در حوزه نفت و گاز دارای ساختارهای تخصصی می‌باشند که با وجود گستردگی کمی و کیفی کار دارای ضوابط و استانداردهای بین‌المللی می‌باشند. شناخت این استانداردها و تبیین آن‌ها در راستای بومی‌سازی و افزایش ظرفیت‌های کاری از جمله امور مهمی می‌باشد که بایستی بیش‌تر مورد توجه قرار گیرد.

با توسعه نیروی انسانی دانش‌محور، توسعه سیستم‌ها و روش‌های مالی، اطلاعات، افزایش سطح تکنولوژی شرکت‌ها و ارتقا دانش مدیریت پروژه‌ها می‌توان استانداردهای اجرایی شرکت‌ها و مشاوران را در سطح قابل قبول تعریف نمود. امید است با باز شدن بیش‌تر فضای کاری و تلاش، شرکت‌های خصوصی نیز بتوانند با قدرت در این فعالیت‌ها وارد شده و به ایفای نقش به عنوان پیمانکار عمومی بپردازند.