تداوم روند کاهنده نرخ سود در بازار پول و سرمایه

رییس کل بانک مرکزی در مراسم راه‌اندازی بازار اوراق رهنی مسکن خبر داد

تداوم روند کاهنده نرخ سود در بازار پول و سرمایه

مسعود طاهری- رییس کل بانک مرکزی گفت: با انتشار اوراق رهنی مسکن که از نرخ سود مناسب ۱۸٫۵ درصدی برخوردار است امکان تأمین مالی ارزان‌قیمت در بخش مسکن فراهم شده است.

به گزارش خبرنگار مناقصه‌مزایده، ولی‌ا… سیف رییس کل بانک مرکزی در آیین رونمایی و معامله نخستین اوراق معامله مسکن گفت: توسعه بازار پولی و بانکی در کنار بازار سرمایه باید فراهم شود و این در حالی است که امکان تأمین مالی ارزان قیمت برای بانک‌ها از طریق بازار سرمایه می‌تواند به سررسیدهای بلندمدت در سبد دارایی‌های بانک‌ها و به تبع آن نسبت کفایت سرمایه آن‌ها تأثیرگذار باشد.

وی با بیان این‌که ضامن موفقیت ابزارهای بدهی از جمله اوراق رهنی واقعی شدن نرخ سود در بازار پول است عنوان کرد: باید نرخ سود در بازار پول همواره به سمت متعادل شدن حرکت کنند. عدم تعادل بازار‌ها می‌تواند نرخ نامناسب و نامتعادل سود را در پی داشته باشد که در عین حال به افزایش ریسک سرمایه‌گذاران در بازار‌ها می‌انجامد.

سیف با اشاره به مسیر درست نظام بانکی در کاهش نرخ سود عنوان کرد: هم‌اکنون بازار بین بانکی از شرایط مطلوبی برخوردار بوده و به سمت تعادل پیش می‌رود. نرخ سود نه تنها در بازار بانکی بلکه در سایر بازارهای کشور نیز باید به سمت نرخ قابل قبول و متناسب با تورم حرکت کند.

رییس کل بانک مرکزی به تجربه موفق کشور‌ها از طریق همکاری تنگاتنگ میان بازارهای پول و سرمایه اشاره کرد و گفت: در کنار بازار پول کارآمد و نظام‌مند باید امکان رشد اقتصادی کشور از طریق توسعه بازار سرمایه نیز فراهم شود. روش‌های تأمین مالی بلندمدت بنگاه‌ها از طریق بازار پول و سرمایه همواره به پشتوانه منابع مالی تجهیز شده در بازار سرمایه فراهم می‌شود.

به گفته وی در شرایطی که حدود ۹۰ درصد از تأمین مالی بنگاه‌ها در سال‌های گذشته از طریق بازار پول و بانک تأمین مالی شده باید توسعه نهادهای کشور از طریق بازار سرمایه نیز امکان‌پذیر باشد.

سیف با استقبال از انتشار اوراق رهنی مسکن گفت: این اوراق بهادار که به پشتوانه تأثیرات رهنی بانک‌ها منتشر شده است، از جمله همکاری‌های صورت گرفته بین بازار پول و سرمایه می‌باشد. بانک مرکزی بیش از این با تدوین چارچوب انتشار اوراق رهنی با پذیره‌نویسی ۳ هزار میلیارد ریالی این اوراق در مرحله اول و با نرخ سود سالانه ۱۸٫۵ درصد که در مقطع کنونی نرخ بسیار مناسبی موافقت کرد.

سیف با بیان این‌که تأمین مالی در بانک مسکن براساس نرخ ۱۸٫۵ درصد معنای انتشار این اوراق است عنوان کرد: روند کاهنده نرخ سود بانکی و همچنین بازار سرمایه می‌تواند اهداف نظام بانکی و مالی کشور را به موفقیت نزدیک کند و در عین حال با پیش‌بینی یارانه برای اقشار خاص این هدف بیش از پیش محقق خواهد شد.

به گفته وی از طریق انتشار اوراق بدهی از سوی بانک‌ها در بازار سرمایه هزینه استقراض بانک‌ها را کاهش داده و استقرار مدیریت بانک‌ها را به نحو مطلوب‌تری فراهم می‌کند.

وی افزود: اوراق رهنی مسکن علاوه بر برخورداری از نرخ سود مناسب می‌تواند اصل و سود مناسبی را برای خریداران این اوراق از جمله سهامداران خرد فراهم کند. در عین حال با انتشار این اوراق کمک به تولید در بخش مسکن و زمینه توسعه پایدار در این بخش و رونق تولید بیش از پیش فراهم خواهد شد.

فروش ۳۰۰ میلیارد تومان اوراق رهنی مسکن در کسری از ثانیه

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در مراسم رونمایی از انتشار اوراق رهنی بانک مسکن در بازار سرمایه گفت: ۳۰۰ میلیارد تومان اوراق رهنی مسکن در لحظات پیش معامله شد که در کسری از ثانیه به فروش رسید.

محمد فطانت گفت: آن‌چه که براساس آن اوراق رهنی مسکن در بازار سرمایه منتشر می‌شود، ماحصل هماهنگی‌های زیادی در بخش‌های مختلف کشور بوده و بحث‌‌ها و بررسی‌های زیادی در این مورد در قسمت فقهی بورس و اوراق بهادار انجام شده است.

وی ادامه داد: در آذرماه سال ۱۳۹۴ کمیته فقهی در این مورد بررسی‌های زیادی کرد و این موضوع در شورای عالی بورس مطرح شد و بعد از بررسی‌های زیاد شورای بورس این ابزار را تصویب کرد و همچنین این ابزار به تصویب وزیر اقتصاد رسید.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: دستورالعمل انتشار اوراق رهنی در آبان‌ماه سال ۱۳۹۴ به تصویب سازمان بورس رسید و یک هماهنگی کامل بین سیستم بانکی و بازار سرمایه به وجود آمد و این اولین باری است که سیستم بانکی از طریق بازار سرمایه آن هم از طریق اوراق رهنی مسکن تأمین سرمایه می‌کند.

فطانت افزود: اوراق رهنی مسکن در سال‌های گذشته در جهان بسیار کاربرد داشته، اما در کشور ما با چالش‌های زیادی روبه رو بوده است.

وی ادامه داد: اگر اقتصاد مسکن تحرک یابد صنایع بورسی ما نیز تحرک پیدا می‌کند. صنایعی فلزی، صنایع کاشی و سرامیک به مسکن مرتبط است و اگر مسکن راه بیفتد بورس هم راه خواهد افتاد.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان این‌که ۳۰۰ میلیارد تومان اوراق رهنی مسکن در لحظات پیش معامله شد، اظهار کرد: با همکاری بت‌شکن، مدیرعامل بانک مسکن این ۳۰۰ میلیارد لحظاتی قبل عرضه شد و در کسری از ثانیه به فروش رسید.

فطانت ادامه داد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری امروز به کمک تقاضای اوراق بهادار آمدند. برنامه‌ریزی‌هایی که در طراحی‌های این صندوق‌‌ها ایجاد شده باعث شده تقاضا برای بازار اولیه شکل بگیرد.

وی اضافه کرد: بانک مرکزی با سازمان بورس در زمینه‌ تسهیلات رهنی مسکن همکاری خوبی کرد به‌طوری که این دستاورد و موضوع متعلق به سیف است. اگر حمایت کل سیف نبود این موضوع محقق نمی‌شد.

اوراق رهنی با هزینه، قیمت و زمان کم‌تر در بازار ثانویه فروخته می‌شود

غلامرضا مصباحی‌مقدم نیز در این مراسم در وزارت اقتصاد با اشاره به‌کارکرد این اوراق، اظهارداشت: مطالباتی که بانک‌ها از مشتریان دارند، اگر از راه عقود مبادله‌ای مانند فروش اقساطی، جعاله، استصناع انجام شده باشد، می‌تواند به اوراق رهنی تبدیل شود، یعنی بانکی که دارای مطالبات از مشتری است می‌تواند آن را تبدیل به اوراق کند.

وی ادامه داد: هر چه این مطالبات طولانی‌مدت‌تر باشد، تبدیل به اوراق شدن آن به صرفه‌تر است و منابع زودتر به چرخش می‌افتد. نقدینگی بانک‌ها نیز با دادن تسهیلات معمولاً از دسترس خارج می‌شود، اما با اوراقی کردن آن مجدداً به چرخه باز خواهد گشت.

مصباحی مقدم با بیان این‌که یکی از شاخص‌های کارآمدی بانک‌ها داشتن کفایت سرمایه است، تصریح کرد: وقتی پرداخت تسهیلات به کفایت سرمایه نزدیک می‌شود، دیگر بانک قادر به پرداخت تسهیلات نیست، اما با تبدیل شدن به اوراق مجدداً شرایط فراهم می‌شود. بانک‌ها از طریق تسهیلات سود کسب می‌کنند، اما اگر این تسهیلات به اوراق تبدیل شود، باز هم سود دوباره‌ای برای بانک دارد.

وی افزود: همچنین اوراق رهنی این امکان را فراهم می‌کند که بدهی بانک را کم کرده و به دارایی اضافه کند و در نهایت منجر به بهبود نسبت‌های مالی می‌شود.

به گفته رییس شورای فقهی سازمان بورس دارایی‌های بی‌تحرک بانک‌ها که شامل مطالبات است، زود برگشت نمی‌کند، اما با این اوراق از ترکیب مطالبات خارج خواهد شد.

از نطر فقهی وی به مباحث فقهی اوراق رهنی پرداخت و گفت: راهکار این است که بدهی به فروش برود و نظر فقهی فقهای مشهور شیعه این است که اگر فردی طلب دارد به نرخ پایین‌تر به شخص دیگری نقد بفروشد. این تنزیل دین در بدهی که با ربا متفاوت بوده زیرا ربا افزودن به مبلغ و مدت است، اما در اوراق مدت و مبلغ کم می‌شود.

به گفته مصباحی مقدم فروش اوراق در بازار ثانویه ابتکار بوده و حتماً باید مبتنی بر بدهی قطعی و مسلم باشد و دارای وثیقه محکم بود و صوری‌سازی و بدون پشتوانه رهنی قابل قبول نیست و یکی از ویژگی‌های آن این بوده که می‌توان به قیمت روز خرید و فروش کرد.

 

وی از رییس کل بانک مرکزی درخواست کرد که کمیته یا شورای فقهی را در بانک مرکزی راه‌اندازی کند و از این موضوع نگران نباشد زیرا این کمیته می‌تواند نسبت به بسیاری از مشکلات و مباحث موجود راهگشا باشد.