آشغال‌های دوست‌داشتنی؛ آیا زباله‌های الکترونیکی امحاء می‌شوند؟

آشغال‌های دوست‌داشتنی؛ آیا زباله‌های الکترونیکی امحاء می‌شوند؟ یک کارشناس محیط‌زیست گفت: اگر بخواهیم یک معدن طلای متوسط به لحاظ میزان تولید روزانه را با یک کارگاه بازیابی پسماند الکترونیک مقایسه کنیم ارزش‌افزوده و طلایی که از یک کارگاه استحصال بازیابی پسماند الکترونیک تولید می‌شود بیشتر از یک معدن طلا است. بنابراین نباید تصور کنیم اینها […]

آشغال‌های دوست‌داشتنی؛ آیا زباله‌های الکترونیکی امحاء می‌شوند؟

یک کارشناس محیط‌زیست گفت: اگر بخواهیم یک معدن طلای متوسط به لحاظ میزان تولید روزانه را با یک کارگاه بازیابی پسماند الکترونیک مقایسه کنیم ارزش‌افزوده و طلایی که از یک کارگاه استحصال بازیابی پسماند الکترونیک تولید می‌شود بیشتر از یک معدن طلا است. بنابراین نباید تصور کنیم اینها پسماندهایی هستند که باید دفن و زباله‌سوزی شوند.

تورج فتحی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره نحوه بازیافت و امحاء پسماندهای الکترونیک اظهار داشت: پسماندهای الکترونیک کاملاً قابل بازیافت هستند، یعنی تقریباً اغلب تجهیزات و مواد داخل ضایعات قابلیت استفاده مجدد دارد و می‌توانند دوباره در چرخه تولید محصولات جدید کاربرد داشته باشند. رویکرد دنیا نیز امحای این پسماندها نیست، چون باارزش هستند.

زباله طلاست

وی افزود: خیلی از اجزای الکترونیکی پسماندهای مربوط مادربورد، بوردگوشی و تبلت‌ها فلزات گران‌قیمتی مثل طلا و پلاتین دارند، بنابراین استحصال و بازیابی این فلزات، از ضایعات ارزشمند است و ارزش‌افزوده بالایی دارد، یعنی اگر بخواهیم یک معدن طلای متوسط به لحاظ میزان تولید روزانه را با یک کارگاه بازیابی پسماند الکترونیک مقایسه کنیم ارزش‌افزوده و طلایی که از یک کارگاه استحصال بازیابی پسماند الکترونیک تولید می‌شود بیشتر از یک معدن طلا است. بنابراین نباید تصور کنیم اینها پسماندهایی هستند که باید دفن و زباله‌سوزی شوند.

۹۰ درصد پسماندهای الکترونیک قابل بازیابی هستند

این کارشناس محیط‌زیست خاطرنشان کرد: بالغ بر ۹۰ درصد زباله‌های الکترونیک قابل بازیابی هستند، میزان ناچیزی که باقی می‌ماند ترکیباتی است که الزاما برای ساخت مواد اولیه به‌کار رفته و ارزش اقتصادی بازیابی نداشته و از طریق زباله‌سوزی امحاء می‌شوند.

مدال‌های المپیک از زباله‌ها ساخته شدند

وی به استفاده بهینه کشورهایی مثل ژاپن از زباله‌ها اشاره و تصریح کرد: دولت ژاپن تمام مدال‌هایی که بنا بود برای برگزاری المپیک ۲۰۲۰ به ورزشکاران توزیع شود از بازیابی پسماندهای الکترونیک تولید کرد، هیچکدام از مدال‌ها در شرایط روتین از طلا و نقره و برنز تولید نشده و همه را از بازیابی موبایل، قطعات کامپیوتر، تبلت و لوازم الکترونیکی تولید شده‌اند.

چین؛ بهشت زباله‌ها

فتحی یادآور شد: کشورهای توسعه‌یافته در این حوزه پیشرفت زیادی داشته ولی ما هنوز کار زیادی انجام ندادیم و پسماندهای الکترونیکی که در کشور ما و سطح خاورمیانه تولید می‌شود به دبی برده شده و از آنجا به شانگهای منتقل می‌شوند، در این رابطه فقط ۱۰۰ هزار نفر شغل مستقیم در این شهر ایجاد شده است و چین به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده زباله از جمله زباله‌های الکترونیک در دنیا مطرح است.

وضعیت پسماندهای الکترونیک در ایران

وی بیان کرد: در کشور ما اگرچه ضوابط و آیین‌نامه مدیریت پسماندها تهیه و ابلاغ شده اما تاکنون هیچ مشوقی برای ورود سرمایه‌گذاران به این حوزه در نظر گرفته نشده است. طی ماده واحده و پیوست‌های این قوانین در مورد انواع ترکیبات سمی‌تعیین تکلیف شده مثلاً جوهر دستگاه پرینتر ترکیبات سمی‌و آلوده‌کننده‌ای دارد که باید به شیوه مناسب و ویژه‌ای جمع‌آوری و نگهداری شوند، باتری‌های موبایل و تبلت و لپ‌تاپ چون لیتیوم که فلز فعالی است، دارند، اگر شکسته شوند در معرض هوا واکنش نشان می‌دهند و ممکن است آتش‌سوزی ایجاد کند بنابراین نحوه برخورد با آنها نیز نیاز به تدابیر ویژه‌ای دارد. با توجه به اینکه سوانح جاده‌ای کشور ما بالا است برای حمل این مواد باید مطابق آیین‌نامه حمل‌ونقل جاده‌ای مواد خطرناک و سمی‌ عمل شود و یا پسماندهایی که ممکن است بخارات جیوه و یا فیلتر کربن فعال داشته باشند تدابیر ویژه‌ای لازم دارند که از مرحله جمع‌آوری، بسته‌بندی و حمل‌ونقل تا بازیابی، استحصال و بازیافت نهایی باید رعایت شود.

این فعال محیط‌زیست درباره نیاز به تکنولوژی برای بازیابی پسماندها در کشور خودمان نیز گفت: انجام پروسه بازیابی پسماند الکترونیک در کشور نیاز به تکنولوژی خاصی ندارد، اما باید نسبت به تشویق و هدایت سرمایه‌گذاران اقداماتی صورت گیرد که تاکنون کاری صورت نگرفته است. مثلا سی‌دی یک کالای مستعمل است که می‌تواند بازیافت شود و فناوری ویژه‌ای هم لازم ندارد، با بازیابی آنها می‌توان باکیفیت‌ترین و محکم‌ترین نوار نقاله دنیا را تولید کرد اما تاکنون توجهی به این موضوع نشده است.