آیا آزمایشات سلامتِ لازم روی برنج دستکاری شده ژنتیکی غنی با آهن انجام گرفته است؟

معاون دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان این‌که ما به هیچ وجه نمی‌توانیم محصولات دستکاری شده ژنتیکی را به صورت یک محصول کاملاً سالم به افراد توصیه کنیم به‌خصوص به گروه‌های در معرض خطر مثل زنان باردار، زنان شیرده، کودکان و نوجوانان و سالمندان که می‌توانند آسیب‌پذیرتر باشند و باید دقت بیش‌تری بر این مسأله شود، هشدار داد: لازم است یک کار علمی گروهی روی این محصولات صورت گیرد تا خدای ناکرده مثل موارد دیگر نوش دارو بعد از مرگ سهراب نشود.

سید مرتضی صفوی، متخصص تغذیه در گفت‌وگو با سلامت‌نیوز، درباره برنج دستکاری شده ژنتیکی غنی شده با آهن و خطرات احتمالی این محصول و این‌که آیا این محصول قابل استفاده برای همه گروه سنی است؛ گفت: در نقاط مختلفی از دنیا بررسی‌هایی بر روی محصولات دستکاری شده ژنتیکی(تراریخته)انجام شده و با تولید این محصولات مخالف هستند و معتقدند چون این محصولات دستکاری ژنتیک شده‌اند می‌تواند به بدن انسان آسیب‌هایی برساند.

وی ادامه داد: تولید این محصولات در دنیا سابقه دارد و به غیر از ایران، در دنیا هم درباره این محصولات اما و اگرهایی وجود دارد و در جاهایی که این محصولات تولید می‌شود علیه آن اقدامات جدی صورت می‌گیرد. ولی این‌که آیا تولید این محصولات از نظر علمی درست است یا خیر نیاز به بررسی و تحقیقات وسیع تری دارد و باید آزمایش‌های سلامتی متعددی بر روی آن‌‌ها انجام شود تا بتوان درباره آن‌‌ها قضاوت کرد. بنابراین نمی‌توان به‌طور کلی درباره این محصولات اظهار نظر صریح و روشنی کرد. این مسأله دقیقاً درباره برنج تراریخته غنی شده از آهن هم صدق می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: به عنوان متخصص تغذیه نمی‌توانم این قضیه را به صورت کلی سفید یا سیاه ببینم پس باید بگوییم محصولات تراریخته چه در دنیا تولید شود و چه در ایران و چه به صورت غنی شده؛ مسأله‌ای است که نیاز به بررسی‌های بیش‌تری دارد.

معاون دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تأکید کرد: ما محصولات ارگانیک را تأیید می‌کنیم و باید محصولات کشاورزی، عاری از سموم و کود و باقیمانده آفت‌‌ها و علف‌کش‌‌ها باشد تا بتواند سالم باشد از طرفی محصولاتی که دستکار ژنتیکی بر روی آن‌‌ها صورت می‌گیرد به دلیل عواقبی که ممکن است به دنبال داشته باشد نیاز می‌دانیم بررسی‌های بیش‌تری بر روی آن‌‌ها صورت گیرد تا مشخص شود یک تولید سالم است یا خیر.

وی بر لزوم نظارت سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت بر تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی گفت: اگر محصولی حتی از همین شرکت‌های دانش‌بنیان مجوز وزارت بهداشت را گرفته باشد پیداست از یک فیلتری رد شده است که آن را تأیید کرده و آزمایشات لازم برای سالم بودن این ماده غذایی را گذرانده است و می‌توان روی آن قضاوت کرد که افراد می‌توانند این محصولات را استفاده کنند یا خیر ولی نمی‌توانیم به‌طور کلی مصرف محصولات دستکاری شده ژنتیکی را آزاد کنیم که همه از آن استفاده کنند.

این دانشیار دانشگاه با بیان این‌که اکنون در چند استان کشور برنج‌های تراریخته و گیاهان اصلاح شده ژنتیکی تولید شده و در مقابل آن مخالفت‌هایی وجود دارد؛ گفت: ما به هیچ وجه نمی‌توانیم این محصولات را به صورت یک محصول کاملاً سالم به افراد توصیه کنیم به‌خصوص به گروه‌های در معرض خطر مثل زنان باردار، زنان شیرده، کودکان و نوجوانان و سالمندان که می‌توانند آسیب‌پذیرتر باشند و باید دقت بیش‌تری بر این مسأله شود.

وی در پاسخ به این‌که در مقایسه برنج تراریخته غنی شده با آهن و روش نان غنی شده از آهن، کدام یک از این روش‌ها ایمن تر است؛ تأکید کرد: به عنوان مجری طرح غنی‌سازی نان با آهن و اسید فولیک که در سال ۸۵ به صورت سراسری در کشوراجرا شد، این طرح بسیار خوب جواب داده است.۱۰ سال قبل فقر آهن در زنان باردار در کشور۴۵ درصد بود ولی الان به کم‌تر از نصف کاهش پیدا کرده است به این دلیل که نان‌‌ها را غنی کردیم و به میزان ۳۰ ppm آهن و ۱٫۵ ppm اسید فولیک به نان افزودیم که هم کمک به جلوگیری از بیماری‌های مختلف در جنین می‌کند و هم کم‌خونی افراد برطرف می‌شود.

صفوی افزود: اجرای این طرح به‌خصوص مشکل کمبود آهن دختران نوجوان، کودکان و زنان باردار و شیرده را برطرف کرد و از این طریق با اضافه کردن آهن و اسیدفولیک به نان هم به مشکل کم خونی زنان باردار برطرف شد و هم بیماری‌هایی که می‌توانست روی سیستم عصبی جنین اثر بگذارد را پیشگیری کرده‌ایم.

وی با تأکید بر این‌که طرح غنی‌سازی نان با آهن و اسید فولیک در طول ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته جواب داده و تأییدیه اساتید کشور را گرفته‌ایم؛ گفت: این طرح کماکان ادامه دارد و تمام کارخانه‌های آرد آهن و اسید فولیک اضافه می‌کنند و نان‌های خبازی‌های کشور آردی که مصرف می‌کنند آرد غنی شده است و خوشبختانه توانسته‌ایم موفق شویم.

معاون دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به طرح غنی‌سازی نمک با ید که مجری آن پرفسور عزیزی بود؛ گفت: این طرح نیز خوشبختانه خیلی خوب جواب داد و از ۹۵ درصد کمبود ید در ورامین تهران یا سمیرم در اصفهان و دیگر نقاطی که کمبود ید داشتند توانستیم کمبود ید کشور را به ۸ درصد برسانیم که البته شاید این آمار کم‌تر هم شده باشد.

وی با تأکید بر این‌که هر کاری که می‌خواهیم انجام دهیم که با سلامت مردم در ارتباط است باید علمی باشد؛ گفت: بهترین توصیه برای این‌که وضعیت محصولات دستکاری شده ژنتیکی از نظر سلامت مشخص شود این است که این محصولات توسط دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت بررسی شود و بررسی‌های علمی بر روی آن توسط اساتید فن صورت گیرد و لازم است یک کار علمی گروهی روی این محصولات صورت گیرد تا خدای ناکرده مثل موارد دیگر نوش دارو بعد از مرگ سهراب نشود. مثل مسأله برنج‌های هندی که آلوده به ارسنیک و فلزات سنگین بود و مدت‌‌ها به کشور وارد می‌شد و مردم مصرف می‌کردند و بعد جلوی آن گرفته شد یا بحث روغن‌های ترانس که سال‌های سال به کشور وارد می‌شد که بسیاری از مردم بر اثر مصرف این روغن‌‌ها دچار بیماری‌های قلبی و عروقی شدند و بعد‌‌ها جلوی آن گرفته شد و الان روغن‌های وارداتی باید ترانسشان صفر باشد یا در حد تولیدات داخلی به میزان ۵ درصد باشد.

 

این متخصص تغذیه در پایان در پاسخ به این‌که با توجه به مورد تأیید بودن روش غنی‌سازی نان با آهن برای از بین بردن مشکل کم‌خونی و فقر آهن در کشور، آیا بهتر نیست که از روش‌های تأیید شده برای رفع این مشکل اقدام کرد تا این‌که بخواهیم این مشکل را با استفاده از روشی مثل غنی‌سازی برنج تراریخته با آهن که هنوز روشی اثبات شده در جهان نیست، برطرف کنیم؛ گفت: من هم همین نظر را دارم. این مسأله‌ای است که سیستم‌های نظارتی باید بر روی آن به‌خوبی کار کنند. محصولات دستکاری شده ژنتیکی ابعاد مختلفی دارد و هزار نکته باریک‌تر از مو این‌جاست که باید درباره آن بحث و بررسی شود.اما و اگرهای برنج دستکاری شده ژنتیکی غنی با آهن

آیا آزمایشات سلامتِ لازم روی برنج دستکاری شده ژنتیکی غنی با آهن انجام گرفته است؟

معاون دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان این‌که ما به هیچ وجه نمی‌توانیم محصولات دستکاری شده ژنتیکی را به صورت یک محصول کاملاً سالم به افراد توصیه کنیم به‌خصوص به گروه‌های در معرض خطر مثل زنان باردار، زنان شیرده، کودکان و نوجوانان و سالمندان که می‌توانند آسیب‌پذیرتر باشند و باید دقت بیش‌تری بر این مسأله شود، هشدار داد: لازم است یک کار علمی گروهی روی این محصولات صورت گیرد تا خدای ناکرده مثل موارد دیگر نوش دارو بعد از مرگ سهراب نشود.

سید مرتضی صفوی، متخصص تغذیه در گفت‌وگو با سلامت‌نیوز، درباره برنج دستکاری شده ژنتیکی غنی شده با آهن و خطرات احتمالی این محصول و این‌که آیا این محصول قابل استفاده برای همه گروه سنی است؛ گفت: در نقاط مختلفی از دنیا بررسی‌هایی بر روی محصولات دستکاری شده ژنتیکی(تراریخته)انجام شده و با تولید این محصولات مخالف هستند و معتقدند چون این محصولات دستکاری ژنتیک شده‌اند می‌تواند به بدن انسان آسیب‌هایی برساند.

وی ادامه داد: تولید این محصولات در دنیا سابقه دارد و به غیر از ایران، در دنیا هم درباره این محصولات اما و اگرهایی وجود دارد و در جاهایی که این محصولات تولید می‌شود علیه آن اقدامات جدی صورت می‌گیرد. ولی این‌که آیا تولید این محصولات از نظر علمی درست است یا خیر نیاز به بررسی و تحقیقات وسیع تری دارد و باید آزمایش‌های سلامتی متعددی بر روی آن‌‌ها انجام شود تا بتوان درباره آن‌‌ها قضاوت کرد. بنابراین نمی‌توان به‌طور کلی درباره این محصولات اظهار نظر صریح و روشنی کرد. این مسأله دقیقاً درباره برنج تراریخته غنی شده از آهن هم صدق می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: به عنوان متخصص تغذیه نمی‌توانم این قضیه را به صورت کلی سفید یا سیاه ببینم پس باید بگوییم محصولات تراریخته چه در دنیا تولید شود و چه در ایران و چه به صورت غنی شده؛ مسأله‌ای است که نیاز به بررسی‌های بیش‌تری دارد.

معاون دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تأکید کرد: ما محصولات ارگانیک را تأیید می‌کنیم و باید محصولات کشاورزی، عاری از سموم و کود و باقیمانده آفت‌‌ها و علف‌کش‌‌ها باشد تا بتواند سالم باشد از طرفی محصولاتی که دستکار ژنتیکی بر روی آن‌‌ها صورت می‌گیرد به دلیل عواقبی که ممکن است به دنبال داشته باشد نیاز می‌دانیم بررسی‌های بیش‌تری بر روی آن‌‌ها صورت گیرد تا مشخص شود یک تولید سالم است یا خیر.

وی بر لزوم نظارت سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت بر تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی گفت: اگر محصولی حتی از همین شرکت‌های دانش‌بنیان مجوز وزارت بهداشت را گرفته باشد پیداست از یک فیلتری رد شده است که آن را تأیید کرده و آزمایشات لازم برای سالم بودن این ماده غذایی را گذرانده است و می‌توان روی آن قضاوت کرد که افراد می‌توانند این محصولات را استفاده کنند یا خیر ولی نمی‌توانیم به‌طور کلی مصرف محصولات دستکاری شده ژنتیکی را آزاد کنیم که همه از آن استفاده کنند.

این دانشیار دانشگاه با بیان این‌که اکنون در چند استان کشور برنج‌های تراریخته و گیاهان اصلاح شده ژنتیکی تولید شده و در مقابل آن مخالفت‌هایی وجود دارد؛ گفت: ما به هیچ وجه نمی‌توانیم این محصولات را به صورت یک محصول کاملاً سالم به افراد توصیه کنیم به‌خصوص به گروه‌های در معرض خطر مثل زنان باردار، زنان شیرده، کودکان و نوجوانان و سالمندان که می‌توانند آسیب‌پذیرتر باشند و باید دقت بیش‌تری بر این مسأله شود.

وی در پاسخ به این‌که در مقایسه برنج تراریخته غنی شده با آهن و روش نان غنی شده از آهن، کدام یک از این روش‌ها ایمن تر است؛ تأکید کرد: به عنوان مجری طرح غنی‌سازی نان با آهن و اسید فولیک که در سال ۸۵ به صورت سراسری در کشوراجرا شد، این طرح بسیار خوب جواب داده است.۱۰ سال قبل فقر آهن در زنان باردار در کشور۴۵ درصد بود ولی الان به کم‌تر از نصف کاهش پیدا کرده است به این دلیل که نان‌‌ها را غنی کردیم و به میزان ۳۰ ppm آهن و ۱٫۵ ppm اسید فولیک به نان افزودیم که هم کمک به جلوگیری از بیماری‌های مختلف در جنین می‌کند و هم کم‌خونی افراد برطرف می‌شود.

صفوی افزود: اجرای این طرح به‌خصوص مشکل کمبود آهن دختران نوجوان، کودکان و زنان باردار و شیرده را برطرف کرد و از این طریق با اضافه کردن آهن و اسیدفولیک به نان هم به مشکل کم خونی زنان باردار برطرف شد و هم بیماری‌هایی که می‌توانست روی سیستم عصبی جنین اثر بگذارد را پیشگیری کرده‌ایم.

وی با تأکید بر این‌که طرح غنی‌سازی نان با آهن و اسید فولیک در طول ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته جواب داده و تأییدیه اساتید کشور را گرفته‌ایم؛ گفت: این طرح کماکان ادامه دارد و تمام کارخانه‌های آرد آهن و اسید فولیک اضافه می‌کنند و نان‌های خبازی‌های کشور آردی که مصرف می‌کنند آرد غنی شده است و خوشبختانه توانسته‌ایم موفق شویم.

معاون دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به طرح غنی‌سازی نمک با ید که مجری آن پرفسور عزیزی بود؛ گفت: این طرح نیز خوشبختانه خیلی خوب جواب داد و از ۹۵ درصد کمبود ید در ورامین تهران یا سمیرم در اصفهان و دیگر نقاطی که کمبود ید داشتند توانستیم کمبود ید کشور را به ۸ درصد برسانیم که البته شاید این آمار کم‌تر هم شده باشد.

وی با تأکید بر این‌که هر کاری که می‌خواهیم انجام دهیم که با سلامت مردم در ارتباط است باید علمی باشد؛ گفت: بهترین توصیه برای این‌که وضعیت محصولات دستکاری شده ژنتیکی از نظر سلامت مشخص شود این است که این محصولات توسط دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت بررسی شود و بررسی‌های علمی بر روی آن توسط اساتید فن صورت گیرد و لازم است یک کار علمی گروهی روی این محصولات صورت گیرد تا خدای ناکرده مثل موارد دیگر نوش دارو بعد از مرگ سهراب نشود. مثل مسأله برنج‌های هندی که آلوده به ارسنیک و فلزات سنگین بود و مدت‌‌ها به کشور وارد می‌شد و مردم مصرف می‌کردند و بعد جلوی آن گرفته شد یا بحث روغن‌های ترانس که سال‌های سال به کشور وارد می‌شد که بسیاری از مردم بر اثر مصرف این روغن‌‌ها دچار بیماری‌های قلبی و عروقی شدند و بعد‌‌ها جلوی آن گرفته شد و الان روغن‌های وارداتی باید ترانسشان صفر باشد یا در حد تولیدات داخلی به میزان ۵ درصد باشد.

این متخصص تغذیه در پایان در پاسخ به این‌که با توجه به مورد تأیید بودن روش غنی‌سازی نان با آهن برای از بین بردن مشکل کم‌خونی و فقر آهن در کشور، آیا بهتر نیست که از روش‌های تأیید شده برای رفع این مشکل اقدام کرد تا این‌که بخواهیم این مشکل را با استفاده از روشی مثل غنی‌سازی برنج تراریخته با آهن که هنوز روشی اثبات شده در جهان نیست، برطرف کنیم؛ گفت: من هم همین نظر را دارم. این مسأله‌ای است که سیستم‌های نظارتی باید بر روی آن به‌خوبی کار کنند. محصولات دستکاری شده ژنتیکی ابعاد مختلفی دارد و هزار نکته باریک‌تر از مو این‌جاست که باید درباره آن بحث و بررسی شود.