ایران بالا‌‌ترین نرخ رشد دنیا در تولید علم برتر را کسب کرد

ایران بالا‌‌ترین نرخ رشد دنیا در تولید علم برتر را کسب کرد  جدید‌‌ترین آمار پایگاه ISI نشان می‌دهد تنها ۲۵ کشور ۸۴ درصد کمیت تولید علم دنیا را تولید کرده‌اند که جمهوری اسلامی ایران در میان این کشور‌‌ها رتبه نخست رشد دنیا در تولید علم برتر را کسب کرد. به گزارش مهر، علی گزنی، معاون […]

ایران بالا‌‌ترین نرخ رشد دنیا در تولید علم برتر را کسب کرد

 جدید‌‌ترین آمار پایگاه ISI نشان می‌دهد تنها ۲۵ کشور ۸۴ درصد کمیت تولید علم دنیا را تولید کرده‌اند که جمهوری اسلامی ایران در میان این کشور‌‌ها رتبه نخست رشد دنیا در تولید علم برتر را کسب کرد.

به گزارش مهر، علی گزنی، معاون پژوهش و فن‌آوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با اعلام این خبر گفت: بررسی پایگاه استنادی ISI در یک دهه اخیر نشان می‌دهد که تنها ۲۵ کشور ۸۴ درصد کمیت تولید علم دنیا را تولید کرده‌اند.

وی افزود: در بین این ۲۵ کشور، جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۵ نسبت به سال ۲۰۱۴ رتبه نخست رشد دنیا در تولید علم برتر را داشته است.

گزنی یادآور شد: در تولید مقالات یک درصد برتر دنیا ۱۹ درصد رشد و در تولید مقالات ۱۰ درصد برتر دنیا ۶۶ درصد رشد داشته‌ایم. ۵۷ درصد استنادهای شبکه علم تنها به ۱۰ درصد از مقالات برتر صورت می‌گیرد و ۳۸ درصد از مقالات حتی یکبار نیز مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

تولید علم برتر چیست؟

معاون پژوهش و فن‌آوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: هر چند پایگاه استنادی ISI مبتنی بر فلسفه وجودیش سعی کرده است تا معتبر‌‌ترین مجلات و کنفرانس‌های دنیای علم را نمایه‌سازی کند، اما تمامی این مجلات و کنفرانس‌‌ها و همچنین تمامی محتوای نمایه شده در این پایگاه از وزن یکسانی از لحاظ اثربخشی برخوردار نیستند.

وی گفت: مدارک در خرد‌‌ترین و پایین‌‌‌ترین سطح نظام‌های استنادی قرار دارند و مقالات مهم‌ترین و غالب‌‌ترین نوع مدرکی هستند که نظام‌های استنادی بواسطه مجلات و کنفرانس‌‌ها نمایه می‌شوند. این مقالات توسط پژوهشگران منتشر می‌شوند و پژوهشگران نیز وابسته به یک دانشگاه یا مرکز تحقیقاتی هستند.

معاون ISC ادامه داد: هر نتیجه پژوهشی صرف این‌که در قالب یک مقاله مجله در پایگاه‌های استنادی نمایه شده باشد اثربخش نیست. میزان استفاده از نتایج پژوهش یا به عبارت دیگر میزان استنادهای دریافتی میزان اثربخشی آن را معین می‌کند. در فاصله ۲۶ سال اخیر حدود ۴۵۰ میلیون استناد در پایگاه استنادی ISI ثبت شده است.

گزنی اظهار داشت: در شبکه علم بین‌الملل، ۰٫۰۱ درصد از مقالات حدود ۱٫۶درصد از استناد‌‌ها را دریافت می‌کنند. مقالات ۰٫۱ درصد برتر ۵٫۵ درصد از استناد‌‌ها دنیا را به خود اختصاص داده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: در مرحله بعدی مقالات یک درصد برتر قرار دارند که ۱۹ درصد استنادهای دنیا را دریافت کرده‌اند. زمانی که به مقالات ۱۰ درصد برتر نگاه می‌کنیم درمی‌یابیم که این گروه از مقالات حدود ۵۷ درصد استنادهای دنیا را دریافت کرده‌اند.

معاون ISC گفت: حدود ۷۶ درصد از استنادهای دنیا به مقالات ۲۰ درصد برتر دنیا صورت گرفته است و حدود ۹۶ درصد از استنادهای دنیا به ۵۰ درصد از مقالات برتر دنیا صورت گرفته است.

وی افزود: ۵۰ درصد از مقالاتی که در پایگاه استنادی ISI منتشر می‌شوند فقط ۴ درصد از استنادهای شبکه علم را دریافت می‌کنند، این مقالات در دسته مقالات برتر قرار نمی‌گیرند. در فاصله سال‌های ۲۰۱۵-۱۹۹۰ کل تولید علم دنیا در پایگاه وب آو ساینس تامسون رویترز (ISI) تعداد ۴۱ میلیون و ۹۲ هزار و ۵۴۱ مدرک بوده است.

گزنی یادآور شد: ۳۸ درصد از این مقالات حتی یکبار هم مورد استفاده قرار نگرفته‌اند، بنابراین هر تولید علمی در نظام‌های استنادی مورد استفاده جامعه علمی قرار نمی‌گیرد.

وی گفت: تولید علم برتر به تحقیقی اطلاق می‌شود که از اثرگذاری بالایی (High-Impact) در شبکه علم برخوردار است و مبانی سنجش اثرگذاری میزان استفاده یا همان استناد‌‌ها هستند. مقالات ۱۰ درصد برتر که تعدادشان بالغ بر ۴ میلیون و ۱۰۹ هزار و ۲۵۴ مدرک است حدود ۵۷ درصد استناد‌‌ها یعنی ۲۵۲ میلیون و ۱۳۷ هزار و ۲۱۳ استناد دریافت کرده‌اند.

معاون پژوهش و فن‌آوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: یکی از راه‌های سیاست‌گذاری برای حرکت در مسیر تولید علم برتر انتخاب مجلات برتر برای انتشار مقالات است. مقالاتی که در مجلات برتر منتشر می‌شوند به صورت بالقوه امکان دریافت استنادهای بیش‌تر را دارند.

وی افزود: هدایت نشر علم کشور به سمت نشریات برتر به عنوان یک سیاست مطلق در جهت تولید علم برای رفع نیازهای کشور جای بحث دارد، اما برای کسب مرجعیت علم بین‌الملل سیاستی کارآمد است.

رتبه نخست دنیا در رشد تولید علم برتر ‌- مقالات یک درصد برتر

وی اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۴ تعداد ۱۹۱ مقاله پراستناد تولید کرد. تعداد مقالات یک درصد برتر کشور در سال ۲۰۱۵ به ۲۲۷ مورد رسید. بدین ترتیب کشور یک رشد حدود ۱۹ درصدی را تجربه کرد.

گزنی افزود: بعد از ایران هند بیش‌ترین میزان رشد را دارد. هندوستان در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به ترتیب تعداد ۳۳۵ و ۴۱۸ مقاله یک درصد برتر منتشر کرد. رشد این کشور حدود ۱۸ درصد است.

وی یادآور شد: چین در رتبه سوم دنیا از لحاظ رشد تولید علم برتر قرار دارد. این کشور در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به ترتیب تعداد ۲۸۲۹ و ۳۱۷۰ مدرک منتشر کرد که در دسته مقالات یک درصد برتر قرار می‌گیرند. بدین ترتیب این کشور از یک رشد حدود ۱۲ درصد برخوردار بوده است.

رتبه دوم دنیا در رشد تولید علم برتر – مقالات ۱۰ درصد برتر

معاون پژوهش و فن‌آوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام افزود: در سال ۲۰۱۴ تعداد ۲۶۶۰ مقاله کشور در زمره مقالات ۱۰ درصد برتر دنیا قرار گرفت. این رقم در سال ۲۰۱۵ به ۴۴۲۰ مورد افزایش یافت. بنابراین جمهوری اسلامی ایران یک رشد ۶۶ درصد را تجربه کرده است که از این لحاظ بعد از ترکیه قرار دارد.

وی افزود: در سال ۲۰۱۴ تعداد ۲۲۰۶ مدرک از ترکیه در زمره مقالات ۱۰ درصد برتر قرار داشت. این رقم در سال ۲۰۱۵ به ۳۹۲۶ مورد افزایش یافت. از همین رو رشد ترکیه ۷۸ درصد بوده است. بعد از ایران کشورهای برزیل، لهستان، روسیه، هند، ژاپن و کره جنوبی به ترتیب حدود ۶۶درصد، ۶۴درصد، ۶۴درصد، ۶۰درصد، ۵۴درصد و ۵۲درصد رشد نشان داده‌اند.

 گزنی خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با جمعی از دانشگاهیان هدایت مقالات علمی به سمت نیازهای کشور را مورد تأکید قراردادند. آمارهای پایگاه معتبر علمی ملی و بین‌المللی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که سالانه در ایران حدود ۱۴۵ هزار پژوهش ثبت می‌شود که نشان از انرژی زیادی دارد که در این زمینه صرف می‌شود.

وی یادآور شد: بنابراین هدایت این پژوهش‌ها به سمت نیازهای کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فقط پژوهش کافی نیست، بلکه اثربخشی پژوهش در جامعه، اقتصاد، تغییر کیفیت و سطح زندگی و فن‌آوری اولویت دارد.

 

معاون پژوهش و فن‌آوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام گفت: برای هدایت مقالات علمی به سمت نیازهای کشور نگاه به ابعاد مختلف تولید علم لازم است و تأکید صرف بر کمیت تولید علم آسیب زا خواهد بود، مسأله‌ای که در سند سیاست‌های کلان علم و فن‌آوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری به صراحت مورد تأکید قرار گرفته است.