پروژه شبکه علمی‌متوقف شد؛ سرمایه‌گذار به تعهدات خود عمل نکرد!

پروژه شبکه علمی‌متوقف شد؛ سرمایه‌گذار به تعهدات خود عمل نکرد! مدیر کل دفتر فناوری اطلاعات سازمان پژوهش‎های علمی‌و صنعتی ایران از متوقف شدن پروژه شبکه علمی‌کشور خبر داد و گفت: نوسانات ارز و عمل نکردن سرمایه‌گذار به تعهدات خود مانع ادامه راه شده است. سعید گرگین در گفت‌وگو با مهر، درباره آخرین وضعیت شبکه علمی‌کشور […]

پروژه شبکه علمی‌متوقف شد؛ سرمایه‌گذار به تعهدات خود عمل نکرد!

مدیر کل دفتر فناوری اطلاعات سازمان پژوهشهای علمی‌و صنعتی ایران از متوقف شدن پروژه شبکه علمی‌کشور خبر داد و گفت: نوسانات ارز و عمل نکردن سرمایه‌گذار به تعهدات خود مانع ادامه راه شده است.

سعید گرگین در گفت‌وگو با مهر، درباره آخرین وضعیت شبکه علمی‌کشور و چرایی متوقف ماندن این پروژه گفت: نسل اول شبکه علمی‌کشور به دهه۷۰ یا به عبارتی دقیق‌تر در سال ۷۷ و ارائه اینترنت با حجم دو تا چهار مگ و مبتنی بر کابل مسی باز می‌گردد؛ خدمتی که با توجه به نوپا بودن اینترنت در ایران به صورت خیلی محدود به برخی مراکز ارائه می‌شد.

روند پیشرفت پروژه شبکه علمی

وی با اشاره به اینکه در آن برهه، حدود ۲۷۰ نقطه (دانشگاه‌ها و مراکز علمی‌تحقیقاتی) به شبکه مذکور متصل بوده و سرویس اینترنت دریافت می‌کردند، افزود: در واقع کاربرد و وظیفه آن شبکه (نسل اول) ارائه خدمات به مراکز علمی-پژوهشی و دانشگاهی بود.

گرگین ادامه داد: به مرور و همزمان با فراگیری نسبی اینترنت در کشور و توزیع عمومی‌آن به وسیله مخابرات، در واقع کابل‌های مسی کارایی خود را از دست داد و اینترنت مبتنی بر فیبر با بندیت‌های به مراتب بالاتر از دومگ و چهارمگ، توسعه یافت و بالتبع آن شبکه مبتنی بر کابل‌های مسی نیز کنار گذاشته شد.

مدیر کل دفتر فناوری اطلاعات سازمان پژوهش‌های علمی‌و صنعتی ایران با بیان اینکه در دهه۸۰ و در زمان تدوین برنامه پنجم توسعه، مجدداً این شبکه مورد توجه قرار گرفت، اظهار داشت: بر این اساس در برنامه پنجم، راه‌اندازی شبکه علمی‌کشور برعهده وزارت ICT قرار داده شده و بهره‌برداری از آن نیز به وزارت علوم واگذار شد.

وی گفت: در این راستا، با اقدامات مراکز مخابراتی استانی، کابل‌کشی فیبر صورت گرفت و برای تعدادی از دانشگاه‌ها امکانات زیرساختی فراهم شد. ضمن اینکه در تهران نیز به طور خاص، یک رینگ یا حلقه ایجاد و به‌واسطه آن، ۱۶دانشگاه به‌یکدیگر متصل و در ادامه یک سرویس هم به صورت دمو و پیشفرض روی آن ۱۶ نقطه و مرکز دانشگاهی نقطه اجراء شد.

گرگین افزود: در دهه۹۰ پروانه شبکه علمی، سومینبار صادر شد. در واقع برای این پروانه چهار فاز پیشبینی شده بود که در فاز اول دانشگاه‌های اصلی در تهران در ادامه و فازهای بعدی، مراکز استان‌ها و نهایتاً در فاز چهارم، کلیه شهرها و دانشگاه‌های کشور قرار بود به شبکه متصل شوند.

مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات سازمان پژوهش‌های علمی‌و صنعتی ایران، نبود زیرساخت ارتباط فیبری بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی با مخابرات را چالش اصلی شبکه علمی‌عنوان کرد و ادامه داد: ایجاد این زیرساخت باید توسط وزارت ارتباطات انجام شود اما عملاً هزینه بسیار زیادی برای این وزارتخانه دارد. البته هرچند در پروانه شبکه علمی، اجازه حفاری و فیبرکشی پیش‌بینی شده، با این وجود اما هزینه این کار، بسیار سرسام‌آور بوده و نکته بسیار حائزاهمیت این است که در این پروانه‌ای که صادر شده، برای این شبکه هیچ بودجه مصوبی در نظر گرفته نشده است.

وی گفت: در چنین شرایطی، برای اینکه کارها پیش برود، در سال ۱۳۹۵ با همکاری سازمان فناوری اطلاعات وزارت ICT، قرار شده بود که یک سرمایه‌گذار بخش‌خصوصی وارد عرصه شود و تا تیرماه ۹۸، تمامی‌مراحل چهارفاز پروانه، به انجام رسیده و تکمیل شود. با این حال، از یکسو به علت نوسانات نرخ ارز و از طرف دیگر، عمل نکردن سرمایه‌گذار به تعهدات خود، تاکنون وعده‌ها محقق نشده و عملاً کار متوقف شده است.

گرگین همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا این شبکه می‌تواند به آموزش مجازی در دانشگاه‌ها کمک کند؟ اظهار داشت: در شرایط کرونا، در واقع ما کاربرانی (دانشجویان) داریم که از منازل خود و یا از نقاطی خارج از دانشگاه، می‌خواهند به دانشگاه متصل شده و از سرویس‌های آموزش و آزمون مجازی استفاده کنند. در حالی که این شبکه (شبکه علمی) نقش برقراری ارتباط بین دانشگاه‌ها را ایفاء می‌کند و عملاً برای ارتباط یکایک کاربرها از خارج از دانشگاه با دانشگاه، کارایی ندارد و چنین انتظاری از شبکه علمی، در واقع شدنی نیست. چرا که اساساً از ابتدا چنین کاربردی برای این شبکه پیش‌بینی نشده بود.

کارکردهای شبکه علمی‌

وی با بیان اینکه در صورت تکمیل کلیه فازهای پروانه شبکه علمی، این امکان وجود خواهد داشت تا خود دانشگاه‌ها، منابع را با یکدیگر به اشتراک بگذارند، افزود: کارکردهای شبکه علمی، سرویس‌های متنوعی را شامل می‌شود که البته تا این زمان، در ایران فراتر از ارائه سرویس اینترنت نرفته است. در حالی که تنوع سرویس‌ها در کشورهای پیشرفته علمی، بسیار زیاد است.

وی ادامه داد: اشتراک‌گذاری منابع دیجیتال یکی از سرویس‌هایی است که می‌تواند از طریق شبکه علمی‌انجام شود؛ مثلاً وزارت علوم می‌تواند یک اکانت را خریداری کند و منابع به دست آمده را از طریق شبکه علمی‌بین تمامی‌دانشگاه‌ها به اشتراک بگذارید.

مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات سازمان پژوهش‌های علمی‌و صنعتی ایران، استفاده از امکانات آزمایشگاهی و همچنین دسترسی به منابع پردازشی را از دیگر امکانات شبکه علمی‌برشمرد و گفت: در واقع سرویس‌ها، بسیار متنوع بوده و در چندین طبقه دسته‌بندی می‌شود.