آغاز ساخت منظومه ماهواره‌ای با برآورد هزینه ۱۰۰ میلیون دلار

توسط دانشگاه خواجه نصیر محقق شد

آغاز ساخت منظومه ماهواره‌ای با برآورد هزینه ۱۰۰ میلیون دلار

عضو ارشد ساخت «منظومه ماهواره‌ای» خواجه نصیرالدین‌طوسی گفت: این منظومه شامل ۶۰ ماهواره مکعبی Cubesat است که در ارتفاع ۵۵۰ کیلومتر از سطح زمین قرار می‌گیرد. طراحی مفهومی ‌آنها به پایان رسیده است و در مرحله ساخت قرار دارد.

پیش از اقدام به ساخت منظومه ماهواره‌ای، دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر با ساخت ماهواره پیام۱ و پیام ۲، دانشگاه علم‌وصنعت با ساخت ماهواره‌های ظفر و نوید و دانشگاه صنعتی‌شریف و دانشگاه خواجه‌نصیر با ساخت ماهواره نصیر۱ در صنعت فضایی کشور و ساخت ماهواره نقش اساسی داشته‌اند.

مجتبی نامور در گفت‌وگو با ایرنا، اظهار داشت: منظومه ماهواره‌ای شامل ۶۰ ماهواره مکعبی است که در ارتفاع ۵۵۰ کیلومتر از سطح زمین قرار می‌گیرد و هزینه برآورد شده آن ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار است.

وی ادامه داد: برنامه‌ریزی‌های ما با درنظرگرفتن ماهواره نصیر۱ بود که طراحی آن توسط دانشگاه خواجه‌نصیرالدین‌طوسی انجام شد.

عضو ارشد ساخت «منظومه ماهواره‌ای» ادامه داد: مأموریت ۶۰ ماهواره برای فعالیت‌های دریایی طراحی شده است تا نیاز کشور و حتی سایر کشورها را در حوزه ناوبری و سیستم تشخیص اتوماتیک رفع کنیم. همچنین این ماهواره برای فعالیت‌های نظامی ‌و یافتن مبدأ و مقصد مسیرهای دریایی نیز کاربرد دارد.

نامور افزود: ما پلتفرمی‌ در بستر IoT (تشکیل شبکه اختصاصی و بومی ‌برای ارتباط کشتی‌ها) ایجاد کرده‌ایم که هزینه کشتی‌ها را کاهش می‌دهد. در حال‌حاضر جذب در مشاغل شغل دریانوردی بسیار کاهش و هزینه‌ها افزایش پیدا کرده است؛ بنابراین تقاضا برای استفاده از سیستم IoT و تکنولوژی بسیار بالا رفته و منظومه ماهواره‌ای می‌تواند کمک بسیاری به این حوزه بکند.

وی تصریح کرد: تیم تحقیقاتی ما برنامه‌ریزی کرده است که با طراحی منظومه ماهواره‌ای مأموریت‌های مدنظر را به انجام برسانیم و از امکاناتی که پیش از این ساخته شده بود مثل نصیر یک نیز استفاده کنیم. این پروژه در مرحله طراحی مفهومی ‌است و با چند شتاب‌دنده برای راه‌اندازی استارت‌آپ و طراحی و ساخت کیوست‌ها مذاکره شده است.

نامور عنوان کرد: با ایجاد شبکه مخابرات دریایی فضا پایه، گسترش حمل‌ونقل دریایی، اهمیت حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان، توسعه بازرگانی و تجارت از راه دریا و سیاست حضور حداکثری در آب‌های بین‌المللی محقق می‌شود.

وی با اشاره به اهداف مأموریت‌های منظومه ماهواره‌ای اظهار داشت: هوشمندسازی ناوگان کشتیرانی با استفاده از IoT (تشکیل شبکه اختصاصی و بومی ‌برای ارتباط کشتی‌ها و ایستگاه ساحلی)، اشتراک فایل و داده بین کشتی‌ها در یک کانال ارتباطی ایمن، نظارت و کنترل تردد کشتی‌ها با استفاده از AIS و ارسال گزارش‌ها و پیش‌بینی‌های جوی و ارائه آمار تردد کشتی‌ها مأموریت‌های مهم این ۶۰ ماهواره است.

مزیت منظومه ماهواره‌ای نسبت به سایر ماهواره‌ها

نامور تصریح کرد: دستیابی به سطح پوشش مخابراتی وسیع پوشش لحظه‌ای و آنلاین، توسعه خدمات اینترنت اشیاء (IoT) و هوشمندسازی سیستم‌های دریانوردی، قابلیت اطمینان بالا به جهت استفاده از ماهواره‌های متعدد، امنیت بالا در ایجاد ارتباط و انتقال داده و افزایش زمان پاسخ به دلیل تعدد ماهواره‌ها در ایجاد ارتباط، مزیت‌های طرح این منظومه نسبت به طرح‌های مشابه است.

ساخت ماهواره مکعبی سکوی پرتابی در صنعت فضایی

عضو ارشد ساخت «منظومه ماهواره‌ای» اظهار داشت: ماهواره‌های مکعبی یا کیوست‌ها بسیار برای کشور ما نیاز است زیرا پرتاب آنها نسبت به سایر ماهواره‌ها آسان‌تر و هزینه کمتری نیاز دارد و در دنیا نیز بسیار مرسوم است. همچنین استارت‌آپ‌های بسیاری در این حوزه فعالیت می‌کنند و به سوددهی رسیده‌اند. در نتیجه فعالیت در زمینه ماهواره‌ها می‌تواند سکوی پرتابی در صنعت فضایی باشد.

وی اظهار داشت: در قرن حاضر طبق گفته کارشناسان اینترنت اشیاء اهمیت فراوان و بازار مهمی ‌دارد و تمرکز بر این حوزه باعث می‌شود در منطقه به عنوان قطب فضایی باشیم.

نامور عنوان کرد: سیاست و رویکرد صنعت فضایی خصوصی‌سازی است تا صنعت فضایی به سوددهی برسد. البته هنوز تعداد شرکت‌هایی که توانسته‌اند بدون حمایت‌های دولتی به سوددهی برسند، بسیار اندک است و شروع هر فعالیت فضایی نیاز به حمایت‌های دولتی دارد.

۸۰ درصد قطعات ماهواره‌ها بومی ‌است

وی تصریح کرد: تمامی‌اقدامات مهندسی منظومه ماهواره‌ای بومی ‌است و شاید حدود ۲۰ درصد قطعات آن از سایر کشورهایی مثل روسیه، چین و هند خریداری شود.

نامور با بیان اینکه کشور ما در میان کشورهای غرب آسیا جایگاه مطلوبی در صنعت فضایی دارد، افزود: بسیاری از تکنولوژی‌ها به دلیل اعمال تحریم‌ها توسط تکنسین‌های ایرانی ساخته شده و بومی‌ هستند همچنین اگر توجه بیشتری به این موضوع شود، می‌توانیم با سرعت بیشتری پیشرفت کنیم.

وی با اشاره به چالش‌های حوزه فضایی اظهار داشت: عدم ثبات سیاست‌گذاری‌ها چالش فعالیت‌های علمی‌است؛ از این‌رو، نیاز است سیاست‌گذاری‌ها با ثبات بیشتری دنبال شوند.