تأخیر در اجرای مناقصات IPC شانس نفتی ایران را سوخت می‌کند

تبدیل فرصت جذب سرمایه به زیان ۸ میلیارد دلاری! تأخیر در اجرای مناقصات IPC شانس نفتی ایران را سوخت می‌کند گروه انرژی – درحالی که فقط یک ماه و نیم به شروع مذاکرات قراردادهای جدید نفتی زمان باقی مانده شمارش معکوس برای امضای نخستین قرارداد شروع شده است. تا پیش از این مدیران و مسؤولان […]

تبدیل فرصت جذب سرمایه به زیان ۸ میلیارد دلاری!

تأخیر در اجرای مناقصات IPC شانس نفتی ایران را سوخت می‌کند

گروه انرژی – درحالی که فقط یک ماه و نیم به شروع مذاکرات قراردادهای جدید نفتی زمان باقی مانده شمارش معکوس برای امضای نخستین قرارداد شروع شده است. تا پیش از این مدیران و مسؤولان نفت وعده‌های متفاوتی از زمان برگزاری مناقصات مربوط به میادین مشترک در لیست قرارداد‌‌ها بیان می‌کردند که تا به امروز محقق نشده است.

به گزارش مناقصه‌مزایده، هرچند برسر راه قراردادهای نفتی به موسوم به IPC موانع متعددی قد علم کرده است اما سرانجام با نظارت سازمان بازرسی کشور و گرفتن ایرادات وارده بر قرارداد‌‌ها قرار شد تا ۱۳ ایراد مطرح شده، توسط وزارت نفت حل و فصل گردد. براساس تازه‌‌‌ترین اظهارات مسؤولان، ۳ الی ۴ ماه آینده قراردادهای نفتی به امضا خواهند رسید. بدین ترتیب باتوجه به این‌که برای ۵ سال آینده حدود ١٨٥ میلیارد دلار پروژه در بخش‌های بالادستی، میاندستی و پایین‌دستی تعریف شده است بنا به گفته مسؤولان انتظار می‌رود حداقل سالی حدود ٤٠ تا ٥٠ میلیارد دلار سرمایه را جذب کنیم و با طی کردن این فرایند وضع نفت ایران بهتر خواهد شد. اما از سوی دیگر عدم‌النفع مستقیم تأخیر در اجرایی شدن مدل جدید قراردادی صنعت نفت و تعویق پروژه‌ها، ماهانه حدود ۴ میلیارد دلار است که با احتساب هزینه‌های غیرمستقیم ناشی از تأخیرها، به بیش از دو برابر رقم کنونی بالغ می‌شود.

سید مهدی‌حسینی، رییس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی بیان کرد: کاهش اعتبار کشور به دلیل تأخیر در اجرای قرارداد، به تعویق افتادن توسعه سایر بخش‌های اقتصادی و مباحثی مانند اشتغال‌زایی از جمله هزینه‌های غیرمستقیمی است که عدم‌النفع تأخیر در اجرای مدل قراردادی جدید نفت را افزایش می‌دهد.

وی به تشریح چرایی در دستور کار قرار گرفتن قراردادهای جدید صنعت نفت پرداخت و گفت: تغییر در وضع بازار جهانی نفت ایجاب می‌کرد مدل جدید قراردادی تدوین شود و همچنین تغییر در قراردادهای نفتی در قوانین مختلف کشور نیز دیده شده است.

رییس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی با بیان این که نیاز به تغییر قراردادهای نفتی از سال ٨٧ احساس شد، ادامه داد: در فضای رقابتی و بازار بزرگ پول و سرمایه کنونی که تمام کشور‌‌ها توان خود را برای نقش‌آفرینی هرچه بیش‌تر در عرصه انرژی در سطح بین‌المللی به‌کار گرفته‌اند، تدوین قراردادهای جدید بیش از پیش ضرورت یافت.

حسینی در این زمینه به برنامه‌ریزی عراق برای افزایش تولید روزانه بیش از ٧ میلیون بشکه اشاره کرد و افزود: این کشور درصدد است بخش عمده‌ای از هدف خود را از طریق افزایش ضریب بازیافت محقق کند.

وی همچنین به تلاش‌های عربستان و عمان برای افزایش ظرفیت تولید نفت اشاره کرد و افزود: هم اکنون عمان انعقاد قرارداد برای ١٤ بلوک اکتشافی خود را در دستور کار دارد و قزاقستان برنامه‌ریزی کرده است ظرفیت تولید نفت از میدان کاشاگان خود را به بیش از یک میلیون و ١٠٠ هزار بشکه برساند.

رییس کمیته بازنگری قراردادهای نفتی ادامه داد: به این منظور کمیته متشکل از ٩ نفر از صاحبنظران، تدوین مدل جدید قراردادهای صنعت نفت را در دستور کار قرارداد که در بین افراد این کمیته، متخصصان فنی و حقوقی متبحری فعالیت دارند.

وی به همزمانی این اقدام با مذاکرات هسته‌ای اشاره کرد و گفت: لابی نفتی در دنیا، لابی بسیار قدرتمندی است و از آنجا که ما تجربه مشابهی در این زمینه در زمان قراردادهای بیع متقابل داشتیم، می‌دانستیم این لابی نفتی می‌تواند در پیشبرد مذاکرات هسته‌ای فعلی نیز مؤثر باشد.

اما چندی پیش یک خبرگزاری خارجی از قراردادهای جدید نفتی به عنوان تنها شانس جدید جلب سرمایه برای ایران خبر داد.

خبرگزاری ترند آذربایجان در گزارشی با اعلام این که قراردادهای پیشین ایران جذابیت خود را برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی از دست داده‌اند، از قراردادهای جدید نفتی موسوم به IPC به عنوان تنها شانس جدید جلب سرمایه برای ایران نام برد.

علی‌کاردر، مدیرعامل جدید شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده است که ایران قصد دارد میادین نفتی خود را با استفاده از ۳ نوع قرارداد مختلف توسعه دهد، قراردادهای که شامل بیع متقابل، EPCF (مهندسی، تأمین کالا، ساخت و فاینانس) و قراردادهای جدید موسوم به IPC خواهد بود.

براساس اعلام مدیرعامل شرکت نفت، تنها میادین نفتی و گازی مشترک براساس قراردادهای جدید به مناقصه گذاشته خواهند شد.

این درحالی است که پرویزمینا، عضو سابق کمیته استراتژی‌های بلندمدت اوپک معتقد است سرمایه‌گذاران خارجی علاقه‌ای ندارند با استفاده از مدل‌های سابق قراردادهای نفتی به صنعت نفت ایران بیایند.

به اعتقاد این کارشناس، مدل‌های قراردادی که پیشتر استفاده می‌شدند، اکنون از سوی سرمایه‌گذاران خارجی مطلوب تشخیص داده نمی‌شوند و انتظار نمی‌رود سرمایه‌گذاری‌های جدید در جذب سرمایه‌های خارجی توفیق چندانی داشته باشند.

به اعتقاد وی، درحال حاضر مدل قراردادهای جدید نفتی ایران یا همان IPC است که می‌تواند به ایران در جذب سرمایه‌های خارجی کمک کند.

توازن در قرارداد‌‌ها از مذاکره حاصل می‌شود

 عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به تیپهای قراردادی اظهار کرد: توازن در قرارداد‌‌ها از مذاکره حاصل شده و دو طرف سعی می‌کنند از منافعشان دفاع کنند.

عبدالحسین‌شیروی ضمن توضیح تیپهای قراردادی و کارکرد آن در قراردادهای نفتی، گفت: تیپ قراردادی به‌عنوان راهنما و پایه مذاکره میان دو طرف مطرح می‌شود.

وی از جمله شرایط برقراری توازن در قراردادهای نفتی را مذاکره میان دوطرف عنوان کرد و افزود: دو طرف در مذاکره سعی می‌کنند تا منافعشان را تأمین کرده و از آن دفاع کنند که این امر توازن را برقرار می‌کند.

شیروی ادامه داد: البته اگر یک فرد دست بالا را در بازار داشته باشد می‌خواهد شرایط بازار و نقطه توازن را به نفع خود تغییر دهد و این مسأله کاملاً طبیعی است.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با بیان این که کسانی که قدرت دارند، ثروت و فن‌آوری به همراه تخصص را نیز دارند افزود: همه این موارد در توازن انعقاد قرارداد‌‌ها باید مورد توجه قرار گیرد.

 

وی با اشاره به نگاه‌های مختلفی که نسبت به حضور شرکت‌های نفتی براساس قراردادهای نفتی وجود دارد، اظهار کرد: در هر حال وضع برد- برد مستلزم توازنی است که دو طرف به دنبال آن هستند.