خطر زلزله در تهران چند برابر شد

خطر زلزله در تهران چند برابر شد سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت: برای اولین بار در مطالعات اخیر با استفاده از روش اندازه‌گیری کمی، گسل‌های بزرگ و پنهان در شهر تهران شناسایی شدند . به گزارش تسنیم، مرتضی‌طالبیان، رییس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان این مطلب گفت: […]

خطر زلزله در تهران چند برابر شد

سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت: برای اولین بار در مطالعات اخیر با استفاده از روش اندازه‌گیری کمی، گسل‌های بزرگ و پنهان در شهر تهران شناسایی شدند .

به گزارش تسنیم، مرتضی‌طالبیان، رییس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان این مطلب گفت: تمامی مطالعات برآورد خطر که در گذشته در شهر تهران انجام شده، بر مبنای گسل‌های شناخته شده شمال و جنوب تهران بوده است و نقش گسل‌های داخل شهر کم‌تر مورد توجه قرار گرفته شده بود.

وی با اشاره به این‌که برای اولین بار در مطالعات اخیر با استفاده از روش اندازه‌گیری کمی، گسل‌های بزرگ و پنهان در شهر تهران شناسایی شدند، گفت: عمده‌‌ترین آن‌ها گسل پردیسان در بخش مرکزی شهر است. این گسل پنهان حداقل نرخ جنبش ۳برابر گسل شمال تهران دارد و می‌تواند خطری به مراتب بزرگ‌تر از آن گسل و به بزرگی زمین‌لرزه‌ای که در شهر بم رخ داد را ایجاد کند.

وی افزود: بر اساس مطالعات گذشته، شمال و جنوب تهران مناطق دارای بیش‌ترین خطر زمین‌لرزه بودند اما با توجه به یافته‌های جدید تمامی شهر در معرض خطر زمین‌لرزه قرار دارد البته سایر پیامد‌های زمین‌لرزه چون مسدود شدن راه‌ها، قطع شریان‌های حیاتی، آتش‌سوزی، شیوع بیماری‌ها و عدم امکان کمک رسانی به موقع را نباید کم‌تر از خطر تخریب ساختمان‌ها دانست و می‌تواند تمامی شهر را تحت تأثیر قرار دهد.

طالبیان خاطر نشان کرد: تهران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان در بخش میانی کمربند ‌لرزه‌خیزی که از اروپا تا هیمالیا ادامه دارد قرار گرفته است. البرز مرکزی گسل‌های شناخته شده‌ای دارد که در گذشته زمین‌لرزه‌های بزرگی را ایجاد کرده‌اند. در بخش شمالی البرز، گسل خزر یا کاسپین، بزرگ‌ترین گسلی است که توان ‌لرزه‌زایی بالایی دارد و کلیه شهر‌های حاشیه شمالی البرز را تهدید می‌کند. شهر‌های حاشیه جنوبی البرز نیز در نزدیکی گسل‌های فعال همچون گسل شمال تهران قرار دارند که جنبش هرکدام از آن‌ها می‌تواند فاجعه انسانی به بار آورد.

وی افزود: شهرهای بزرگ ایران از جمله مشهد و تبریز شرایطی مشابه با تهران دارند، اما مشکلی که در تهران وجود دارد تراکم جمعیت، فراوانی ساختمان‌ها با قدمت زیاد و مقاومت کم آن‌ها است که می‌تواند خطرپذیری آن‌ها را به‌طور فزاینده‌ای افزایش دهد.

رییس پژوهشکده علوم زمین در ادامه افزود: زمین‌لرزه‌ها همیشه به صورت منظم اتفاق نمی‌افتند. همچنین در زمین‌لرزه‌های گذشته سرچشمه آن‌ها به خوبی مطالعه نشده است و مشخص نیست که سرچشمه زمین‌لرزه کدام گسل بوده است، بنابراین تنها با استفاده از داده‌های زمین‌لرزه‌ای نمی‌توانیم بگوییم که در چه زمانی احتمال وقوع زمین‌لرزه بیش‌تر خواهد بود.

وی همچنین افزود: خطر زمین‌لرزه در تهران منحصر به گسل‌های داخل و حاشیه شهر نیست بلکه گسل‌هایی که با فاصله ی نه چندان دور از تهران قرار دارند، از جمله گسل‌های البرز مرکزی، می‌توانند خطر ساز باشند .که نمونه آن زمین‌لرزه فیروز آباد – کجور بود که ‌لرزش آن در تهران محسوس بود.

رییس پژوهشکده علوم زمین تصریح کرد: به منظور کاهش خطر پذیری زمین‌لرزه، راه کارهای شناخته شده‌ای در دنیا وجود دارد؛ در قدم اول می‌بایست سرچشمه‌های ‌لرزه‌زا را شناسایی کنیم که آن‌ها عمدتاً گسل‌هایی هستند که تعدادی از آن‌ها شناخته شده و تعدادی پنهان هستند. در قدم دوم بایستی ساخت و ساز اصولی ساختمان‌ها و نیز مقاوم‌سازی ساختمان‌های موجود در اولویت قرار گیرد. متأسفانه خطر زمین‌لرزه آن‌طور که باید جدی گرفته نشده و تجربه وقوع زمین‌لرزه در شهرهای بزرگ نشان داده که مهم‌ترین مشکل در زمان رویداد، ناکارامدی سیستم‌های کمک رسانی، از جمله سیستم‌های ارتباطی مانند موبایل و تلفن و در نتیجه عدم دسترسی به مدیران در زمان بحران است.

 

وی در پایان خاطر نشان کرد: در سرزمین خشکی مانند ایران اغلب شهر‌ها روی گسل‌های فعال و یا در مجاورت آن‌ها قرار دارد. نظر به این‌که گسل‌ها کنترل‌کننده منابع آب هستند، طرح جابه‌جایی شهر‌ها به مناطقی که کم‌تر در معرض خطر باشند به هیچ‌وجه امکان پذیر نیست. ساخت و ساز مقاوم در برابر زمین‌لرزه راهکار درستی است که در زمان وقوع زمین‌لرزه بتوان حداقل ایمنی فراهم کند. البته سازه‌های مرتفع و مهمی چون نیروگاه‌ها را بایستی تا حد امکان از حریم گسل‌ها دور نگه داشت.