آیا وقت بیدار شدن غول صنعت چرم و کفش ایران فرا رسیده است؟ مقدمه : سال‌هاست که صنعت چرم و تولید کفش چرم در ایران به خوابی عمیق فرو رفته و محصولاتی که زمانی برای خودشان اسم و رسم پرآوازه‌ای در دنیا داشتند، آرام‌آرام از بازار و حتی ذهن مصرف‌کنندگان جهانی خارج شده‌اند. رشد […]
آیا وقت بیدار شدن غول صنعت چرم و کفش ایران فرا رسیده است؟
مقدمه :
سال‌هاست که صنعت چرم و تولید کفش چرم در ایران به خوابی عمیق فرو رفته و محصولاتی که زمانی برای خودشان اسم و رسم پرآوازه‌ای در دنیا داشتند، آرام‌آرام از بازار و حتی ذهن مصرف‌کنندگان جهانی خارج شده‌اند.
رشد افسارگسیخته قیمت دلار در این چند سال اخیر، با همه مصیبت‌ها و مشکلات فزاینده‌ای که برای کشور و مردم به ارمغان آورده است، اما کورسوی امیدی برای گسترش صادرات غیرنفتی به‌وجود آمده است که البته تا حدی از این فرصت توسط تولیدکنندگان و تجار داخلی استفاده شده است. با این حال همچنان غول صنعت چرم و کفش چرمی‌ایران تمایلی و شاید توانی برای بیدار شدن ندارد. در این مقاله سعی می‌گردد، مروری داشته باشیم بر فرصت‌ها و محدودیت‌های این صنایع.
پاشنه آشیل صنعت چرم:
باتوجه به اینکه کشور ما جزء برترین‌های تولید چرم خام (سبک و سنگین) در دنیا می‌باشد و قدمت، کیفیت و تجربه فراوانی در تولید البسه، کیف و کفش چرمی دارد و همچنین بالا بودن تعداد شرکت‌ها، صنایع و کارگاه‌های مختلف فعال در این عرصه، به نظر می‌رسد همه چیز برای دستیابی به شرایط بسیار بهتری در بازار جهانی مهیاست، اما اینکه عملاً در شرایط بسیار نازل‌تر از جایگاه واقعی هستیم، می‌توان دلائل زیر را برشمرد:
– خام‌فروشی چرم به جای فرآوری چرم و تبدیل آن به محصول نهایی.
– فرسودگی تجهیزات و ماشین‌آلات فرآوری چرم و همچنین عدم واردات تکنولوژی‌های نو و به‌روز به داخل کشور و مهم‌تر از همه عدم حرکت صنعتگران کشور به ساخت ماشین‌آلات با کیفیت در این صنعت.
– ضعف شدید در خلق و توسعه برندهای معتبر در سطح جهانی و دور ماندن از ویترین فروشگاه‌های کشورهای اروپایی و خصوصاً ایتالیا. حضور کمرنگ در نمایشگاه‌ها، تشکل‌ها و گردهمایی‌های فنی و تخصصی حوزه چرم و مصنوعات چرمی و در نتیجه عدم دیده شدن محصول ایرانی به طور مناسب.
– عدم استفاده از ظرفیت مجازی جهت معرفی و فروش چرم و محصولات چرمی به‌صورت فراملی.
– نوسانات ارزی و به تبع آن نوسان قیمت تمام شده، تغییر متناوب مقررات تولید و صادرات، عدم ثبات در کیفیت تولیدات و تحویل به‌موقع کالا، اعتماد بازارها را به فروشندگان و تجار ایرانی کاهش داده است.
– وابستگی صنعت چرم و کفش داخل به چرم فرآوری شده وارداتی که عملاً بخش مهمی از فرصت افزایش نرخ ارز در کشور را مستهلک می‌کند و به موازات افزایش نرخ ارز، چرم وارداتی نیز گران شده و بخشی از فرصت ویژه برای فتح بازارهای جهانی با قیمت‌های مناسب را از تولیدکننده و تاجر ایرانی می‌گیرد.
– عدم حمایت‌های جدی و نظام‌مند از صنعت چرم و کفش در کشور.
– فعالیت بی‌رمق صنایع و کارگاه‌های چرم و کفش در کشورمان تا آنجا که اکثر این واحدها یا با حداکثر یک‌سوم ظرفیت اسمی‌خود در حال کارکردن هستند و یا در شرف تعطیلی قرار گرفته‌اند.
– طراحی و به‌روز بودن محصولات در این صنایع حائزاهمیت بسیاری است که در این زمینه ضعیف عمل شده است.
– تحریم (عدم نقدشوندگی پول محصولات صادراتی) و مواردی مثل کرونا عوامل مهمی هستند که بر روی صادرات کشور و به تبع آن چرم و محصولات چرمی اثر مخربی برجا گذاشته‌اند که البته هر دوی این موارد را می‌توان موقتی دانست، اما تحریم‌ها، خصوصاً تحریم‌های بانکی در چند ساله اخیر، فرصت و امکان‌های بسیاری را از فعالان این عرصه گرفته است و همه‌گیری کرونا در حدود یک سال گذشته، اثر نامطلوب خود را بر روی اقتصاد و تبادل کالا در جهان، برجا گذاشته است.
موارد فوق‌الذکر مهم‌ترین دلایل عدم توانایی صنایع چرم و کفش چرمی ایران برای بازگشت به دوران طلایی و ورود جدی به عرصه بازار جهانی و ثبت و مطرح شدن برندهای معتبر ایرانی می‌باشد. البته فراموش نگردد، حل‌وفصل و عبور از این مشکلات، گام مهمی است. اما رقابت با رقیبان قدرتمند و جاافتاده در بازار جهانی هم بسیار نفس‌گیر و سخت خواهد بود.
فرصت‌های صنعت چرم و کفش:
با نگاهی به وضعیت و حجم فروش چرم فرآوری‌شده (دباغی‌شده) و همچنین کفش و به‌طور کلی منسوجات و محصولات چرمی در دنیا، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد بزرگی و گسترش فوق‌العاده این صنعت می‌باشد.
– بازار جهانی کفش‌چرم، بازاری است ۱۰میلیارد دلاری که در سال‌های اخیر و در بهترین حالت ما توانسته‌ایم یک‌درصد (حدود ۱۰۰ میلیون‌دلار) از این بازار را به‌دست آوریم.
– بازار جهانی چرم فرآوری شده اعداد بسیار بزرگ‌تری را نشان می‌دهد، اما آنچه مهم است میزان تولید چرم در کشور ما و عدم فروش خام این کالاست که اگر بتوانیم صادرات محصول نهایی (چرم دباغی‌شده) را جایگزین خام‌فروشی نماییم. می‌توانیم از رقم درآمد ۷۰میلیون دلار فعلی (بالاترین درآمد سالیانه در طی دهه اخیر) به رقم خیره‌کننده ۸۰۰ میلیون دلار دست یابیم، بدیهی است؛ اگر همین محصول نهایی هم تبدیل به کفش و دیگر محصولات چرمی‌گردد، ارزش‌افزوده بسیار بالاتری انتظار ما را می‌کشد.
– تجربه، قدمت و حجم گسترده فعالان در عرصه تولید چرم، تولید مصنوعات چرمی و به‌خصوص کفش، از دیگر ظرفیت‌های ارزشمند می‌باشد که می‌توانند در صورت حمایت‌های دولتی، هماهنگی و همکاری در قالب تشکل‌ها و کنسرسیوم‌های تولیدی و تجاری، افزایش کیفیت محصولات و در نهایت بازاریابی و برندسازی در همین شرایط تحریمی و محدودیت‌ها، صادرات کشور را در این زمینه به حد قابل‌توجه‌ای افزایش دهند.
– مصرف سالیانه کفش کشور در حدود ۲۰۰ میلیون جفت کفش می‌باشد (با توجه به شرایط اقتصادی در سال اخیر، مسلماً این عدد کمتر خواهد شد) که درصد کمی‌از آن (۱۵درصد) متعلق به کفش چرمی می‌باشد و مهم‌ترین دلیل آن وجود واسطه‌ها در این بازار است که اجازه نمی‌دهند محصولات با قیمت مناسب به دست مردم برسد. در صورت نظارت بیشتر و همکاری متقابل تولیدکنندگان و فروشندگان شاهد کاهش قیمت محصولات و منسوجات چرمی خواهیم بود که مسلماً موجب اقبال بیشتر مردم به این محصولات خواهد شد.
– طبق برآوردها، بیش از ۶۰۰ واحد صنعتی (دارای پروانه از وزارت صمت) و بیش از ۳۵۰۰۰ کارگاه خرد در صنعت چرم، تولید کفش، کیف و پوشاک چرمی در کشور فعال هستند و این پتانسیل عظیم می‌تواند گره کور صنعت چرم و منسوجات چرمی کشور را باز نماید.
طبق آنچه ذکر گردید، در صورت فائق آمدن بر محدودیت‌ها که البته بخشی از آن منشأ خارجی دارد و با توجه به فرصت‌های بسیار زیاد صنعت چرم و همچنین توان و تجربه استثنایی کشورمان در این حوزه می‌توان بخش بیشتری از بازار داخلی را از چنگ کالاهای وارداتی خارج نماییم و هم اینکه با جدیت وارد بازار جهانی بشویم و با رقبای قدرتمند و بزرگ دست‌وپنجه نرم کنیم.
جمع‌بندی:
قیمت یک جفت کفش چرم (برندهایی با قیمت مناسب) در بازار جهانی حدود ۵۰ دلار، یک پالتو حدود ۳۰۰ دلار و کیف چرم در حدود ۲۰۰ دلار می‌باشد، اگر تمامی چرم خام به‌دست‌آمده، در داخل کشور فرآوری شود و چرم ساخته شده در صنایع و کارگاه‌های داخلی تبدیل به محصول نهایی گردد و به موازات آن برندهای قدرتمند و معتبر ایرانی در سطح جهان، خلق و توسعه یابند. ارزآوری حاصل از این صنعت می‌تواند وزنه مهمی در صادرات غیرنفتی و رقیبی برای صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی کشورمان باشد.
شاید به جرأت گفت که کشور ما تقریباً تمامی حلقه‌های مورد نیاز برای شاخص شدن در صنعت چرم و محصولات چرمی و خصوصاً کفش چرم را در دنیا دارد، اما از هم‌گسیختگی این حلقه‌ها و عدم مدیریت این فضا توسط تشکل‌ها و بخش‌خصوصی و همچنین عدم حمایت و نظارت جدی و نظام‌مند دولتی، تاکنون اجازه نداده است که غول به خواب رفته صنعت چرم تمایلی به بیدار شدن و سر پا شدن از خود نشان دهد.
تألیف و گردآوری : علیرضارضایی
منابع:
خبرگزاری ایسنا
خبرگزاری صداوسیما
وب‌سایت نمناک
روزنامه دنیای اقتصاد
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.