رونمایی از ۲ نقشه ژئوشیمی ‌رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی در حوضه آبی کاسپین

رونمایی از ۲ نقشه ژئوشیمی ‌رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی در حوضه آبی کاسپین  در راستای وظایف حاکمیتی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی این سازمان اقدام به تهیه نقشه‌های ژئوشیمی ‌رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی در مقیاس نیمه کاربردی ۱:۵۰۰۰۰ و نیز نقشه‌های زمین‌شناسی دریایی۱:۵۰۰۰۰ در حوضه کاسپین کرده است. در فاز […]

رونمایی از ۲ نقشه ژئوشیمی ‌رسوبی و آلاینده‌های زیستمحیطی در حوضه آبی کاسپین

 در راستای وظایف حاکمیتی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی این سازمان اقدام به تهیه نقشه‌های ژئوشیمی ‌رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی در مقیاس نیمه کاربردی ۱:۵۰۰۰۰ و نیز نقشه‌های زمین‌شناسی دریایی۱:۵۰۰۰۰ در حوضه کاسپین کرده است. در فاز نخست، نقشه لسکوکلایه از نقشه‌های ژئوشیمی رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی با مشارکت دفتر مدیریت کاسپین باختری در استان گیلان و نقشه زمین‌شناسی دریایی درگهان در استان هرمزگان تهیه شده و در ادامه تعداد هفت نقشه مناطق آستانه، رشت، بابل، جویبار، محمودآباد، بندرترکمن و شاه‌کیله با مشارکت دفاتر مدیریت کاسپین باختری و خاوری در استان‌های گیلان، مازندران و گلستان در حال انجام است.

به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از سازمان زمین‌شناسی، به همین منظور مقرر شده در طول سواحل و مناطق کم عمق دریای کاسپین (خزر) نیز تعداد ۲۵ نقشه و گزارش به مقیاس ۱:۵۰۰۰۰ در چهار لایه اطلاعاتی (رسوب‌شناسی، ژئوشیمی‌رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی، ژئومورفولوژی و زمین گردشگری) تهیه و به چاپ برسد.

مسعود زمانی‌پدرام؛ مدیرکل دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی در این زمینه گفت: تهیه این نقشه‌ها فرصتی را فراهم می‏‌آورد تا طیف وسیعی از داده‌های ژئوشیمی‌رسوبی، رسوب‌شناسی، شیمی‌دریا، منابع اقتصادی دریایی زیست محیط و اقلیم، مخاطرات دریایی، که در گستره سواحل و پهنه‌های آبی متنوع گسترش یافته‌اند، به‏ شکل یکپارچه و منسجم در قالب‌های استاندارد، در خدمت برنامه ‌ریزان و مسؤولان قرارگرفته و امکان خدمت‌رسانی برای سطوح مختلف کاربران، اعم از ارگان‌های دولتی، دانشگاه‌ها و بخش‌خصوصی و عموم مردم در این بستر فراهم شود.

وی تأکید کرد: بررسی چشمه‌‌ها، سیلاب‌ها، آب‌بندها، دریاچه‌‌ها، آبخوان‌‌های زیرزمینی و فرآیندهای آلودگی و کنترل آلودگی نیز در این نقشه‌ها مورد بررسی قرار می‌‌گیرند.

زمانی‌پدرام گفت: نقشه‌های ژئوشیمی ‌رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی دربرگیرنده اطلاعات کامل از شرایط ژئوشیمیایی و میزان آلایندگی عناصر از مناطق ساحلی و کم‌عمق دریایی است که این اطلاعات شامل فاکتور غنی‌شدگی (Ef)، شاخص زمین انباشت ژئوشیمیایی (Igeo)، شاخص ضریب آلودگی (Cf)، شاخص درجه آلودگی رسوبات (Mcd)، شاخص بار آلودگی (PLI)، شاخص ریسک اکولوژیکی (RI) در آب و رسوب منطقه است. بررسی منابع آلوده‌کننده زمین‌زاد و انسان‌زاد، منشأ این آلودگی‌ها و ارائه راهکار مناسب جهت کاهش آلودگی‌ها، منجر به کنترل و پایش علمی ‌مخاطرات زیستی و زمین‌شناسی خواهد شد.

وی افزود: نمونه‌برداری در یک شبکه منظم و تصادفی از زمین‌های کشاورزی، رسوبات سطحی بستر دریا، کانال‌های آب و مسیل رودخانه‌ها انجام می‌گیرد. بر پایه محاسبات و داده‌پردازی‌های انجام شده، ژئوشیمی ‌زیست‌محیطی رسوبات در مناطق شهری و غیرشهری افزون بر اینکه اطلاعات جالبتوجهی از ترکیب رسوبات برجا و نابرجا ارائه می‌دهد، تغییرات مقدار عناصر سمی‌حاصل از آلودگی را نیز روشن می‌نماید. قرار است گزارش و نقشه نهایی این مطالعات در آینده نزدیک در اختیار ارگان‌های اجرایی، پژوهشگران و دانشجویان قرار گیرد.

همچنین ایشان با اشاره به اینکه حدود ۸۹ نقشه ۱:۵۰۰۰۰ با چهار لایه اطلاعاتی کل سواحل دریای عمان، هرمز، خلیج‌فارس و جزایر ایرانی را پوشش می‌دهد، افزود: نقشه زمین‌شناسی دریایی درگهان (جزیره قشم) در مقیاس نیمه‌کاربردی ۱:۵۰۰۰۰ برای اولین‌بار و با روش جدید توسط همکاران دفتر زمین‌شناسی دریایی تهیه شده است. در این نقشه اختصاصات و عوارض زمین‌شناسی شامل سنگ‌شناسی، رخساره‌‌های رسوبی، ساختمان‌‌های رسوبی، ناپیوستگی‌‌ها، فسیل‌‌ها، چین‌‌خوردگی‌‌ها، گسلش و درزه‌‌ها شناسایی و بر این اساس واحدهای مختلف رسوبی موجود در منطقه که از میوسن تا عهد حاضر تشکیل شده بودند، تفکیک شد. همچنین در بخش دریایی نیز با استفاده از اطلاعات لرزه‌نگاری کم عمق، مغزه‌‌های رسوبی و برداشت‌‌های میدانی رسوبات سطح بستر دریا، توالی رسوبات هولوسن شناسایی و با رسوبات بخش خشکی انطباق داده شدند.