در یک مناقصه دومرحله‌ای چهار شرکت جهت ارزیابی فنی بازرگانی به کمیته فنی بازرگانی ارجاع شده‌اند، سه شرکت حداقل امتیاز را کسب نکرده‌اند. آیا می‌توان پاکت «ج» شرکت چهارم را باز کرد؟ (لازم به ذکر است؛ مناقصه همراه با ارزیابی کیفی بوده و چهار شرکت حداقل امتیاز را در ارزیابی کیفی کسب کرده بودند). اولاً […]
در یک مناقصه دومرحله‌ای چهار شرکت جهت ارزیابی فنی بازرگانی به کمیته فنی بازرگانی ارجاع شده‌اند، سه شرکت حداقل امتیاز را کسب نکرده‌اند. آیا می‌توان پاکت «ج» شرکت چهارم را باز کرد؟ (لازم به ذکر است؛ مناقصه همراه با ارزیابی کیفی بوده و چهار شرکت حداقل امتیاز را در ارزیابی کیفی کسب کرده بودند).
اولاً براساس تعریف: مناقصه فرآیندی است رقابتی برای تأمین کیفیت مورد نظر (طبق اسناد مناقصه) که در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه‌گری که کمترین قیمت متناسب را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می‌شود.
لذا در مناقصه وجود «رقابت» و «پیشنهاد» از ارکان اساسی است و بدون وجود این ارکان، فرآیند موجود دیگر مناقصه مدنظر قانون‌گذار نخواهد بود.
از سویی ارائه پیشنهاد همان ایجاب مورد نظر قانون مدنی در عقود است که پس از طی مراحل رقابتی یکی از ایجاب‌ها به قبول مناقصه‌گزار می‌رسد و ایجاب سالم باید حداقل سه شرط داشته باشد: ۱-کامل باشد ۲- مشخص باشد ۳-قاطع باشد.
اما باید دید مراحل رقابتی از کجا شروع و به کجا ختم می‌شود تا حکمی صریح برای سؤال بالا یافت!
براساس قانون برگزاری مناقصات و آیین‌نامه‌های آن فرآیند رقابتی مناقصه با ارزیابی کیفی شروع شده و ممکن است دارای ارزیابی فنی-بازرگانی بوده و با ارزیابی مالی به پایان می‌رسد.
از سویی انحصار؛ مخالف رقابت است و علما می‌گویند، برای شناخت یک چیز می‌تواند به شناخت اضداد (مخالف‌های) آن چیز پرداخت، لذا جهت فهم بیشتر معنی رقابت در قانون برگزاری مناقصه از معنی مخالف آن بهره می‌بریم تا به مراد قانون‌گذار برسیم.
انحصار براساس بند(ط) ماده۲ قانون این‌گونه تعریف شده است: «انحصار در معامله عبارت است از، یگانه بودن متقاضی شرکت در معامله که به طرق زیر تعیین می‌شود: ۱) اعلان هیأت وزیران برای کالاها و خدماتی که در انحصار دولت است.۲) انتشار آگهی عمومی و ایجاب تنها یک متقاضی برای انجام معامله» لذا با این تعریف چند نکته حائزاهمیت شناسایی می‌شود.
اول متقاضی شرکت در معامله یگانه باشد.
دوم تنها یک متقاضی برای انجام معامله ایجاب بدهد.
سوم فقط در مناقصه عمومی که با انتشار آگهی همراه است انحصار حادث می‌شود.
در باب نکته اول؛ «شرکت» در معامله به معنی همراهی در فرآیند مناقصه است و می‌تواند در هر مرحله از فرآیند مناقصه معنی جداگانه‌ای داشته باشد، مثلاً در ارزیابی کیفی، صرف ارائه استعلام ارزیابی کیفی مناقصه، معنی شرکت در مناقصه را بدهد، ولی در مرحله ارائه پاکت‌ها اگر همان مشارکت‌کننده پاکت«الف» را خالی ارائه دهد معنی شرکت در مناقصه برای وی مخدوش شده و نمی‌توان او را مناقصه‌گر دانست. اما با توجه به کلمه «متقاضی» در این بند باید این طور نتیجه گرفت که متقاضی اعم از مناقصه‌گر است و به‌طور عمومی هر کس که وارد فرآیند مناقصه شود متقاضی است خواه با استعلام ارزیابی کیفی وارد شده باشد خواه بدون آن.
در باب نکته سوم؛ چون با انجام ارزیابی کیفی ادامه فرآیند مناقصه عمومی کاملاً منطبق بر مراحل مناقصه محدود است در ماده۱۰ آیین‌نامه ارزیابی کیفی بیان گردیده: «الف- حداقل تعداد مناقصه‌گران واجد شرایط (فهرست کوتاه) برای دعوت به مناقصه محدود به شرح زیر تعیین می‌شود:
۱٫ پنج مناقصه‌گر در کارهای پیمانکاری در صورت استفاده از فهرست بهای پایه منتشر شده توسط سازمان
۲٫ سه مناقصه‌گر در سایر مناقصات
ب- در صورتی که تعداد افراد واجد شرایط به حد نصاب نرسد، برای یک بار فرآیند ارزیابی تجدید می‌شود و در ارزیابی دوم با حداقل دو مناقصه‌گر که دارای بالا‌ترین امتیاز باشند، مناقصه برگزار می‌شود و در غیر این صورت، طبق جزء (۲) بند«ط» ماده(۲) قانون، تأمین‌کننده یادشده، انحصاری تلقی و معامله طبق بند«الف» ماده (۲۹) قانون انجام می‌شود.»
در اینجا نیز دیده مشاهده می‌شود چون انحصار فقط مربوط به مناقصه عمومی است ولی چون با انجام ارزیابی کیفی؛ شباهت و انطباق بی‌شک و شبهه‌ای با مناقصه محدود پیدا می‌کند بار دیگر قانون‌گذار تأکید می‌نماید در صورت عدم وجود بیش از یک مشارکت‌کننده در اولین مرحله فرآیند مناقصه، باید براساس قاعده انحصار رفتار شود.
لذا نتیجه منطقی این‌که؛ رقابت از همین مرحله ارزیابی کیفی آغاز می‌گردد و چنان‌چه در هر کدام از مراحل فرآیند مناقصه، مشارکت‌کننده‌ای حذف شود رقابت همچنان پابرجا است.
ولی در باب نکته دوم؛ با توجه به عبارت «ایجاب تنها یک متقاضی برای انجام معامله» و مطابق ماده۱۹۱ قانون مدنی که اذعان دارد؛ «عقد محقق می‌شود به قصد انشاء به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند» و براساس ماده ۱۹۴ قانون مدنی که مقرر می‌دارد؛ «الفاظ و اشارات و اعمال دیگر که متعاملین به وسیله آن انشاء معامله می‌نمایند باید موافق باشد به نحوی که احد طرفین همان عقدی را قبول کند که طرف دیگر قصد انشاء او را داشته است و الا معامله باطل خواهد بود» مشخص می‌گردد که «ایجاب» متقاضی در مناقصه که براساس اسناد یکسان‌سازی شده از سوی مناقصه‌گزار تهیه شده است، باید تا انتهای فرآیند رقابتی از قصد وی پیروی نماید؛ بنابراین اگر در هر مرحله‌ای از مناقصه مانند ارزیابی کیفی، ارزیابی فنی‌بازرگانی یا ارزیابی مالی پیشنهادی دارای نقص یا ایراد باشد، باید آن پیشنهاد یا «ایجاب» ارائه شده، کنار گذاشته شده و از مسیر مشارکت در رقابت خارج شود یعنی می‌توان گفت منظور از انحصار «باقی ماندن تنها یک ایجاب سالم در انتهای فرآیند است».
❇️پس دو حالت در انحصار متصور است؛
۱- در مراحل رقابت مناقصه و بدون بررسی ایجاب کامل و سالم (بدون گشودن پاکت ب و یا ج)
۲- در مرحله انتهایی فرآیند با بررسی ایجاب‌ها و باقی ماندن یک ایجاب سالم و کامل (با گشودن پاکت ج)
از سویی هم باید توجه داشت در حالت بروز انحصار باید از فرآیند تشریفات مناقصه خارج و ضمن مذاکره کمیسیون با تنها باقیمانده در جهت صرفه و صلاح دستگاه، نسبت به اخذ تخفیف اقدام گردد.
????لذا در فرض سؤال طرح شده، انحصار در مرحله بودن گشودن پاکت «ج» حادث شده است پس لازم است پس از گشودن پاکت «ج» تنها باقیمانده مناقصه، ضمن انجام ارزیابی مالی، حتی در صورت قابل قبول بودن پیشنهاد مالی، با وی ضمن مذاکره، قرارداد منعقد شود.
????علی قره داغلی- بازنگری ۲۶ مهر ۱۳۹۹????
نگارش اول ۱۷ تیر ۱۳۹۳ در گروه وایبری
https://t.me/aliqarahdaghli/2387
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.