تلفات وحوش در جاده‌های اردبیل

تلفات وحوش در جاده‌های اردبیل با وجود این‌که آمار تلفات وحوش در جاده‌های کوهستانی استان اردبیل تکان‌دهنده است، تدابیر امنیتی حفاظت از جان حیوانات چندان مورد توجه نیست. به گزارش مهر، جاده‌های کوهستانی استان اردبیل هنوز برخوردار از استانداردهای لازم برای تردد نیست. این موضوع مورد تأیید همه نهادهای متولی و خود مردم به عنوان […]

تلفات وحوش در جاده‌های اردبیل

با وجود این‌که آمار تلفات وحوش در جاده‌های کوهستانی استان اردبیل تکان‌دهنده است، تدابیر امنیتی حفاظت از جان حیوانات چندان مورد توجه نیست.

به گزارش مهر، جاده‌های کوهستانی استان اردبیل هنوز برخوردار از استانداردهای لازم برای تردد نیست. این موضوع مورد تأیید همه نهادهای متولی و خود مردم به عنوان کاربران اصلی جاده‌ها است. اما در گزارش تصادفات رانندگی و حوادث جاده‌ای این صرفاً جان انسان‌ها است که به عنوان کسب افتخار یا مایه تأسف مدیران مطرح می‌شود.

در حالی که آمار مرگ‌ومیر وحوش در جاده‌های اردبیل به درستی اعلام نمی‌شود و تصادفات رانندگان با موجود جانداری که برخلاف انسان آگاهی از جاده، خط‌کشی، گاردریل و تابلووهای راهنمایی و رانندگی ندارد، چندان مورد توجه نیست.

بررسی‌ها نشان می‌دهد نه تنها در ارایه آمار‌‌ها توافقی بین دستگاه‌های اجرایی وجود ندارد بلکه در ایمنی حیوانات نیز عملاً اقدام خاصی صورت نگرفته و به نظر می‌رسد مرگ‌ومیر وحوش که برخی به مرز انقراض رسیده‌اند، در جاده‌های اردبیل به یک عادت و امری فاقد ارزش تبدیل شده است.

تلفات بیش از هزار رأس حیوان در یک سال

به دلیل اقلیم کوهستانی استان اردبیل، این استان در محاصره ارتفاعات با بیش از ۳ هزار متر واقع شده است. تنوع اقلیمی موجب شده تنوع زیستی گونه‌های جانوری در این منطقه قابل توجه باشد و به عنوان مثال قرقاول به عنوان نماد حیات‌وحش استان اردبیل انتخاب شود.

مطابق اعلام محیط‌زیست استان در اردبیل تعداد کل گونه‌های جانوری شناسایی شده ۲۱۲ مورد است که از این تعداد ۳۱ مورد پستاندار، ۱۳۵ مورد پرنده، ۲۷ مورد خزنده، ۸ مورد دوزیست و ۱۵ مورد ماهی است.از این تعداد ۱۷ گونه جانوری در وضعیت نامناسب جمعیتی و زیستی قرار دارند.

اما تصادفات رانندگی در مقابل شکار و صید به عنوان تهدیدهای اصلی حیات‌وحش، به عنوان تهدید جدی محسوب می‌شوند و با این وجود به دلیل این‌که حتی در ذکر آمار آن کوتاهی می‌شود، اغلب مورد غفلت است.

 

مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان اردبیل در خصوص آمار تلفات حیات‌وحش در طی سال گذشته به مهر گفت: سال گذشته در تمامی جاده‌های استان بالغ بر ۵۰۰ قلاده روباه تلف شده است.

محمد خداپرست به تلف شدن ۳ رأس کله بز، ۱۰ رأس گراز، ۱۰ قلاده تشی (نوعی خارپشت)، ۱۰۰ قلاده جوجه‌تیغی، ۱۰۰ مورد خرگوش و ۲۰ مورد لاک‌پشت اشاره کرد.

وی افزود: همچنین طی یک سال گذشته فقط ۳۰۰ مورد تلفات انواع پرندگان را داشتیم در حالی که کل گونه‌های پرندگان شناسایی شده ۱۳۵ مورد است.

ارایه آمارهای متناقض تلفات

محیط‌زیست استان اردبیل آمار تلفات سالانه وحوش را در تمامی محورهای مواصلاتی و از طریق اخبار واصله، محیط‌بانی و تصادفات انعکاس یافته جمع‌آوری می‌کند.

در واقع به دلیل محدودیت امکانات جمع‌آوری دقیق آمار تلفات وحوش امکان‌پذیر نیست و این احتمال که تلفات بیش از این مقدار باشد وجود دارد. از سویی راهداری استان اردبیل به عنوان نگهبان و ناظر اصلی جاده‌ها به تلفات اندکی اشاره دارد که به نظر می‌رسد در تعارض با آمارهای ذکر شده است.

در همین زمینه اما علی یوسف‌زاده، مدیر راهداری راه و شهرسازی استان اردبیل در گفت‌و‌گو با مهر تصریح کرد: بیش‌ترین تصادفات حیوانات در جاده‌های اردبیل مربوط به سگ است و به غیر از این تصادفی از حیوانات حفاظت شده گزارش نشده است.

وی افزود: تنها موردی که در خصوص تصادف وحوش طی سال گذشته اعلام شده تصادف یک شاهین بود که البته این پرنده در تصادف زخمی شد و بعد از مداوا رهاسازی شد.

مدیر راهداری راه و شهرسازی استان با تأکید به این‌که احتمال تصادف در محور خلخال- هشتجین وجود دارد، اضافه کرد: با این وجود هیچ موردی از تصادفات گزارش نشده است.

احداث جاده‌ها در محدوده‌های زیستی حیات‌وحش

این تناقضات در وضعیتی است که برخی جاده‌های استان در محدوده زیستی حیات‌وحش احداث شده و هنوز بعد از سال‌ها بهره‌برداری از این جاده‌ها طبیعت، خود را به وجود مسیرهای دور و دراز آسفالت سرد عادت نداده است.

به‌طوریکه سال گذشته مدیرکل سابق حفاظت از محیط‌زیست استان عبور جاده سرچم از منطقه زیستی حیات‌وحش را یکی از علل تصادفات قابل توجه وحوش در این منطقه عنوان کرد.

روستاییان بومی ساکن در پیرامون جاده اذعان دارند که حیوانات به دلیل این‌که محل زیست خود را از دست داده‌اند در جاده‌ها سرگردان می‌شوند و به دلیل این‌که مفهوم جاده برای آن‌‌ها تعریف نشده است، هنگام عبور از جاده در تصادفات جان خود را از دست می‌دهند.

نه تنها احداث جاده‌ها با در نظر گرفتن ایمنی موجودات زنده نبوده بلکه با گذشت سال‌ها از بهره‌برداری برخی جاده‌ها از جمله سرچم هنوز علائم ایمنی جاده نیز کافی نیست.

نصب تابلوی ایمنی درگیر کاغذبازی

مدیر راهداری راه و شهرسازی استان در خصوص نصب تابلووهای احتیاط در جاده‌ها تصریح کرد: برای نصب تابلووها لازم است حفاظت از محیط‌زیست استان درخواست بدهد که تاکنون حتی یک مورد درخواستی نداشتیم.

یوسف‌زاده متذکر شد: ما در جاده‌ها فقط تابلووهای احتیاط عبور حیوانات اهلی را داریم و در خصوص نصب تابلو در محل عبور و مرور حیوانات وحشی هیچ درخواستی طرح نشده است.

این در حالی است که به نظر می‌رسد درخواست‌های محیط‌زیست استان در نصب تابلووها نیز چندان قابل توجه نبوده و نصب تابلو به عنوان ابتدایی‌‌‌ترین راهکار جلب‌ توجه راننده برای احتیاط در هنگام رانندگی مورد غفلت است.

اخیراً نصب تابلووهای اخطار عبور حیوانات وحشی با هدف کاهش تصادفات حیات‌وحش در جاده پرتردد اردبیل – سرچم واقع در منطقه شکار ممنوع دربند مشکول با هماهنگی و جانمایی حفاظت محیط‌زیست شهرستان کوثر انجام شد.

اما آمار تلفات نشان می‌دهد این تعداد کافی نیست و از سویی آموزش رانندگان در حفاظت از سلامت جانداران نباید منحصر به جان انسان باشد.

در عین‌حال مساحت مناطق حفاظت شده استان اردبیل با ۸ درصد از کل مساحت استان، کم‌تر از میانگین کشوری با نرخ ۱۱ درصد است.

هر چند محیط‌زیست استان به افزایش مساحت مناطق حفاظت شده تأکید دارد اما عملاً در سال‌های اخیر وسعت مناطق افزایش نداشته و دغدغه حفاظت از جان گونه‌های در معرض تهدید برجاست.

حیوانات بخشی از حیات کره زمین هستند و چرخه‌های حیاتی کره زمین که انسان نیز در آن واقع شده یکپارچه و به هم گره خورده است. هر مرگی بر روی کره زمین حیات سایر موجودات را متأثر می‌سازد و اگر یکی از گونه‌ها به دلیل سهل‌انگاری انسان از بین برود چرخه‌های حیاتی با صدمات جبران‌ناپذیر مواجه می‌شوند.

با این وجود شعار توسعه نه تنها به این مهم توجه نداشته بلکه بیش‌تر جاده‌ها از روی سقف بام خانه گونه‌های حیات‌وحش احداث شده و اینک که حیوانات سرگردان در پیرامون جاده‌ها هستند حتی برای رعایت جان آن‌‌ها اقدامی صورت نمی‌گیرد.

 

گونه‌های حیات‌وحش با وجود لطمات و صدمات انسانی، هیچ آسیبی به انسان ندارند و قضاوت با خود شهروندان است که برای بی‌مهری رفته به آن‌‌ها چه رفتاری را پیشه سازند.