عرضه شفاف شکر در بورس کالا مقابله با دلالان و محتکران است

روایتی از پیدا و پنهان معاملات شکر در تالار نقره‌ای

عرضه شفاف شکر در بورس کالا مقابله با دلالان و محتکران است

بورس کالا برای متعادل کردن معاملات شکر ابتدا در ۸ تیرماه اقدام به محدود کردن دامنه نوسان قیمت به ۱۰ درصد و پس از آن در ۱۲ تیرماه به ۵ درصد و همچنین تعیین حداکثر مجاز خرید ۵۰ تن برای هر مشتری کرد.

به گزارش فارس، معاملات شکر از ابتدای سال جاری با آرامش و ثبات در بورس کالای ایران انجام می‌شد، به‌طوری که در فروردین ماه از مجموع ۸۵۰ تن شکر عرضه تنها ۶۳۵ تن مورد معامله قرار گرفته و متقاضی برای بقیه آن در بازار وجود نداشته است.

اما با شروع اردیبهشت ماه و به وجود آمدن کمبود عرضه شکر در بازار خارج از بورس، حجم تقاضا به صورت ناگهانی افزایش چشمگیری پیدا کرد، به‌طوری که برای حجم عرضه ۸۳۰۰ تنی در ۱۵ روز ابتدایی این ماه تقاضایی برابر با ۳۰ هزار و ۲۰۰ تن ثبت (به عبارتی تقاضایی ۳٫۶ برابر میزان عرضه) شد.

این امر متقاضیان را مجبور به رقابت قیمتی برای خرید این محصول کرد، به‌طوری که برای این محصول که از ابتدای سال همیشه با قیمت پایه معامله می‌شد، رقابتی در حدود ۵ درصد نسبت به قیمت پایه (در تاریخ ۱۲ اردیبهشت‌ماه) ثبت شد.

با این وجود و تحت تأثیر افزایش حجم عرضه شکر توسط عرضه‌کنندگان این محصول در نیمه دوم اردیبهشت ماه نسبت حجم تقاضا به عرضه کاهش یافته (۹۴۰۶۵ تن تقاضا برای ۴۹۷۴۰ تن عرضه) و مجدداً آرامش نسبی به بازار معاملات این محصول بازگشت.

به‌طوری که عرضه‌های هفته سوم اردیبهشت‌ماه، این محصول مجدداً با قیمت‌ پایه و یا قیمت‌هایی نزدیک به قیمت پایه مورد داد و ستد فعال بازار قرار گرفت.

براساس این گزارش، در روزهای پایانی اردیبهشت ماه، آرامش به وجود آمده در بازار این محصول مجدداً و به تدریج از بین رفت و مجدداً روند تقاضا حالت افزایشی به خود گرفت.

این روند افزایشی در خردادماه با شدت بیش‌تری ادامه پیدا کرد، به‌طوری که در معاملات روز ۱۳۹۵٫۳٫۵ در مجموع ۲۵ هزار و ۲۰۰ تن تقاضا برای عرضه‌های با حجمی در مجموع برابر با ۴ هزار تن ثبت شد.

این افزایش حجم تقاضا مجدداً موجب بالا رفتن میزان رقابت قیمتی خریداران این محصول شد.

روند افزایشی حجم تقاضا موجب شد، تا بورس کالا با همراهی عرضه‌کنندگان این محصولات و از ابزار‌ها و اختیارات قانونی خود جهت باز گرداندن آرامش به بازار این محصول استفاده کند. رایزنی با عرضه‌کنندگان جهت عرضه محصول به صورت سلف (جهت افزایش حجم عرضه)، الزامی بودن داشتن پروانه معتبر تولیدی مربوط به صنایع کیک، کلوچه، شکلات و شیرینی جهت خرید، تقسیم حجم عرضه به دو قسمت عرضه اولیه و افزایش عرضه از جمله اقدامات انجام شد.

با اجرایی شدن موارد فوق حجم تقاضا کاهش چشم‌گیری پیدا کرد (از ۲۰ هزار و ۵۷۵ تن در ۸ خردادماه به ۸ هزار و ۳۷۵ تن در ۱۰ خردادماه) و به تبع آن میانگین رقابت نیز کاهش قابل قبولی از حدود ۵ درصد در ۸ خردادماه کم‌تر از یک درصد در ۱۰ خردادماه پیدا کرده و به تدریج آرامش نسبی مجدداً بر بازار این محصول برقرار شد.

کم شدن حجم عرضه در اوایل تیرماه مجدداً موجب افزایش حجم تقاضا و رقابت قیمتی خریداران برای خرید شکر در بورس کالا شد، به‌طوری که بالا‌ترین میزان رقابت قیمتی در این ماه (در حدود ۱۱ درصد در تاریخ ۶تیرماه) اتفاق افتاد.

با مشاهده وضعیت مذکور بورس کالا مجدداً و با استفاده از اختیارات خود اقدام به محدود کردن سقف مجاز رقابت به ۱۰ درصد در ۸ تیر و پس از آن به ۵ درصد در ۱۲ تیرماه و همچنین تعیین حداکثر مجاز خرید ۵۰ تن برای هر مشتری کرد که مجدداً موجب بازگشت آرامش نسبی به بازار این محصول شد. این اقدامات در کنار عرضه‌های شکر توسط شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران (که از تاریخ ۱۲ تیرماه آغاز شده) موجب شده تا در معاملات نیمه دوم تیرماه مشکلی جهت تأمین شکر برای متقاضیان این محصول وجود نداشته باشد.

 

به‌طوری که در اکثر قریب به اتفاق این معاملات در بازه زمانی ذکر شده بدون رقابت قیمت و با قیمت پایه (و یا قیمت‌های بسیار نزدیک به قیمت پایه) انجام شود. همچنین کل حجم عرضه به فروش نرفته و بخشی از آن بدون متقاضی باقی بماند.